Hybride auto’s die een elektromotor combineren met een benzine- of dieselmotor waren een tijdje extreem populair bij Nederlandse leaserijders. Dat had alles te maken met de gunstige fiscale bijtellingsvoorwaarden. Maar die zijn sinds 2013 systematisch afgebouwd.
Het jaar 2013 was het laatste jaar waarin leaserijders voor een hybride auto nul procent van de nieuwwaarde hoefden bij te tellen bij hun belastbaar inkomen. In 2014 ging de minimum-bijtelling naar 7 procent. Het nultarief bleef alleen gelden voor volledig elektrische auto’s.
Het gevolg was een ongekende verkooppiek van hybride auto’s eind 2013. Vierenveertigduizend nieuwe hybride auto’s werden er in 2013 verkocht, waarvan een kwart (11.509 stuks) in de slotmaand december. “Particulieren die puur uit milieu-overwegingen kiezen voor een bepaald type auto, bestaan niet”, zegt Roel Hindriks, veteraan én prominent criticus van de Nederlandse autoleasewereld. “Het was een hype, geheel en al gedreven door belastingvoordelen.”
Dat is gebleken. In de eerste drie kwartalen van 2o16 werden er nog maar twaalfduizend hybrides met en zonder stekker in Nederland verkocht. Nauwelijks meer dan in die ene maand december 2013, en een halvering ten opzichte van dezelfde periode in 2015.
Belangrijkste oorzaak van het instorten van verkopen van hybrides in Nederland: de leasebijtelling ging van 0 naar 7 procent (2014), naar 15 procent (2016), en vanaf dit jaar naar 22 procent. Evenveel als voor een gewone benzine- of diesel-auto.
Nieuwe accu's voor een Mitsubishi Outlander kosten 6.751,80 euro …
Voor de auto’s uit 2013 geldt het nultarief voor leaserijders vijf jaar, ook als die tussentijds van eigenaar verandert. Dat betekent dat al die hybrides in 2018 tegelijk op de tweedehands markt gaan verschijnen. Zal die stortvloed hun restwaarde drukken?
Dan zijn er nog de accu-pakketten die in alle auto’s met elektrische aandrijving zitten. Ook in hybrides. Hoe lang gaan die mee? En wat kost het om ze te vervangen?
Goedkoop zijn accu's niet: zestienhonderd euro voor een Toyota Prius, liefst 6.751,80 euro voor een Mitsubishi Outlander PHEV, aldus de ANWB in een recent artikel over de restwaarde van hybride auto’s.
Clem Dickmann van consultancy Aumacon, de automarktcommentator van BNR, denkt dat het wel zal loslopen met het dumpen van hybrides op de occasionmarkt. “De Toyota Prius is al jaren op de markt, en die auto doet het prima als tweedehands. De meeste oudere Priussen worden geëxporteerd, vooral naar Oost-Europa. Er zijn landen die ook de aanschaf van tweedehands hybrides fiscaal faciliteren.”
… de tweedehands markt voor hybrides is Europa-breed, en kan daardoor veel hebben
De ‘tsunami’ aan tweedehands hybrides in 2018 spoelt aan op een Europese markt, benadrukt ook Marc van der Elst van VWE, een bedrijf in Heerhugowaard dat de autobranche ‘ontzorgt’ met slimme diensten en online tools. “In 2008 had je net zo’n verkooppiek als in 2013”, zo roept hij in herinnering. “Dat waren toen nog ‘stekkerloze’ hybrides: de Toyota Prius en de Honda Civic Hybrid.”
Toen die vijf jaar later massaal tweedehands werden aangeboden, verdwenen de meeste wagens naar Rusland en Litouwen. “Daar werden ze als taxi ingezet.” Van der Elst zegt er wel bij dat we er niet zonder meer vanuit kunnen gaan dat de tweede lichting tweedehands hybrides net zo soepel door de markt zal worden geabsorbeerd. “Stel dat Rusland zijn grenzen sluit. Niemand weet wat er in 2018 zal gebeuren.”
Toch zal het ook dan wel loslopen, denkt Joost Klaren van Autotelex, een andere specialist in Arnhem. “Als je kijkt naar de nultarief-hybrides van 2013”, merkt hij op, “dan waren twee modellen heel populair: de Mitsubishi Outlander PHEV en de Volvo V60 Plug-in Hybrid.”
Beide auto’s stoten minder dan 50 gram kooldioxide per kilometer uit. Toch hebben zij als tweedehands een sterk uiteenlopende ‘loopbaan’.
Diesel koppelen met elektra: "Achteraf geen gelukkige combi"
“Mitsubishi koppelde een elektro- aan een benzinemotor en was veruit het populairst”, legt Klaren uit. “Ook als tweedehands ging hij nog twee jaar lang van de hand voor waarden die nauwelijks afweken van de nieuwprijs.” Pas nu het einde van de nultariefperiode in zicht komt, is een tweedehands Outlander gezakt naar de helft van de nieuwprijs – overigens een normale waarde voor een drie jaar oude auto.
Met de Volvo liep het anders. “Die was nieuw veel duurder dan de Mitsubishi”, aldus Klaren: 63 in plaats van veertig mille. “Daardoor is de jaarlijkse afschrijving ook een stuk hoger.” Bovendien weegt hij leeg liefst 1.849 kilo. “De Volvo is een diesel. Achteraf geen gelukkige combinatie met elektrische aandrijving.”
Hoe hoger het gewicht, hoe hoger de motorrijtuigenbelasting (MRB). Bovendien is de MRB voor een diesel bijna twee keer zo hoog als voor een overeenkomstig benzinemodel. Voor een hybride is het MRB-tarief juist half zo laag als voor een ‘gewone’ auto – een voordeel dat overigens langer van kracht blijft dan het nultarief voor de bijtelling, namelijk tot en met 2020.
Maar door zijn dieselmotor en hoge gewicht doet de Volvo V60 Plug-in Hybrid zijn MRB-voordeel bijna geheel teniet. Daar komt nog bij dat hij zich niet laat exporteren. “Vraag me niet waarom”, zegt Klaren, “maar Oost-Europeanen hebben niks met Volvo’s.” Al met al verloor de V60 Hybrid, anders dan de Outlander, van meet af aan waarde. Maar niet buitenproportioneel méér dan ‘gewone’ Volvo’s.
“Onze verwachting is dat een tweedehands V60 Hybrid uiteindelijk ongeveer evenveel zal opbrengen als een gewone V60 diesel”, zegt Klaren. “Alleen ligt de afschrijving hoger, omdat de nieuwprijs ook hoger lag.” Met andere woorden: ondanks al zijn handicaps doet een V60 Plug-in Hybrid het niet noemenswaardig veel slechter als tweedehands.
Volgens Klaren hebben de accu-pakketten geen enkele invloed op de restwaarde van hybrides. “Inmiddels weten we dat die heel lang meegaan, en nauwelijks laadvermogen verliezen. De fabrikanten van elektrische en hybride auto’s geven dan ook steeds langere garanties op de accu’s.”
"Meer volledig elektrische auto's"
Wel ziet Klaren een andere beer op de weg: de groeiende populariteit van volledig elektrisch rijden. “Er komen steeds meer auto’s op de markt met volledig elektrische aandrijving én een fatsoenlijke actieradius van minstens 350 kilometer. Zoals de nieuwe Opel Ampera E, waar de gehele branche met spanning naar uitkijkt. Ik denk dat steeds meer mensen zullen kiezen voor fully electric.”
Volledig elektrische auto’s genieten nog steeds een voordelig bijtellingstarief: 4 in plaats van 22 procent. Vooral hun opmars zou de tweedehands waarde van de hybrides op termijn kunnen drukken. “De naam zegt het eigenlijk al: de hybride was een tussenstap.”
