Europa zou wel eens aan de rand van een recessie kunnen staan, nu de groei in drie van haar grootste economieën vertraagt en er nauwelijks tekenen van verbetering zijn. Bovendien lijkt de Europese Centrale Bank geen munitie meer te hebben om een recessie te verjagen.
Al met al gaat het dus niet zo goed.
Duitsland is sterk afhankelijk van de export, het heeft dus last van de Amerikaans-Chinese handelsoorlog. De afnemende groei van de wereldhandel heeft een serieus effect op de productie van de Duitse industrie. En omdat het land de grootste economie van Europa is, heeft het hele continent er dus last van.
Afgelopen woensdag werd bekend dat de Duitse industriële productie in juni met 1,5 procent is afgenomen ten opzichte van de maand ervoor. Volgens het onderzoeksbureau Oxford Economics “nam de de productie af in alle belangrijke sectoren, behalve de bouw, als gevolg van de handelsspanningen in de wereld.”
In het tweede kwartaal van dit jaar daalde de industriële productie met 1,9 procent ten opzichte van het eerste kwartaal, volgens economen “de grootste daling op kwartaalbasis sinds 2012.”
"Onze indicator voor de Duitse economie wijst op een krimp van de economie in het tweede kwartaal", een tamelijk somber teken dat de Duitse economie de dupe is van de handelsoorlog.
Dit betekent dat na een val in de productie en de economie, er banen verloren kunnen gaan. Volgens Stefan Schilbe, hoofdeconoom van de bank HSBC, steeg de werkloosheid in juli voor de tweede keer in drie maanden. De groeivertraging begint dus volgens Schilbe "een (bescheiden) effect op de arbeidsmarkt te hebben."
Het Verenigd Koninkrijk doet het niet beter
De Britse economie kromp in het tweede kwartaal voor het eerst sinds 2012, een teken dat de onzekerheid omtrent de Brexit zijn weerslag heeft op de economie.
"Het vertrouwen over de gezondheid van de Britse economie heeft een flinke knauw gekregen", zei Lukman Otunuga, een senior analist van FXTM, afgelopen vrijdag.
Otunuga slaat de spijker op de kop. Gelet op het feit dat economen een stagnatie van de groei in het tweede kwartaal verwachtten, is de krimp exemplarisch voor de problemen die het Verenigd Koninkrijk te wachten staat.
De Brexit is hierbij een belangrijke factor. Zekerheid is juist cruciaal voor een diensteneconomie zoals het VK. Dus de krimp van bedrijfsinvesteringen in vijf van de afgelopen zes kwartalen is een teken dat er juist weinig zekerheid is vanwege de Brexit.
"De economie hield zich nog goed vanwege de uitgaven van de overheid en consumenten," zegt marktanalist Ranko Berich van Monex Europe in een vrijdag gepubliceerd rapport. "Dit is een onhoudbare situatie voor de economie en het tekent de mate waarin de Brexit al zijn tol eist."
Het pond, de Britse munteenheid, zakte vrijdag 0,4 procent op het nieuws over de krimp in het tweede kwartaal.
"Het teleurstellende groeicijfer doet alarmbellen rinkelen over hoe de Brexit de economie verder in het ravijn kan duwen. Deze slechte vooruitzichten kunnen de Bank of England doen besluiten de rente eerder te verlagen dan nu wordt gedacht, in een poging om de economie te laten herleven," zegt Otunuga.
Italië heeft ondertussen haar eigen problemen
Vrijdag jongstleden zegde vicepremier Salvini van de Lega Nord zijn vertrouwen in de regering op. Dit had zijn effect op financiële markten, waar de rente op staatsobligaties steeg. De Italiaanse staatsschuld is rond de 130 procent van het nationaal inkomen, een van de hoogste schulden in het Europa, en wil maar niet dalen vanwege de zwakke groei van de Italiaanse economie.
"Er is weinig dat de Italiaanse regering kan doen om te voorkomen dat de schuldquote verder stijgt. De oplossingen voor een verbetering van de schuldquote - hogere economische groei, bezuinigingen en hogere inflatie - zijn haast onhaalbaar, mede vanwege het lidmaatschap van de eurozone. Als gevolg daarvan denken wij dat Italië uiteindelijk geen andere uitweg heeft dan een schuldherziening of zelfs een wanbetaling", is de inschatting van Capital Economics.
Kan de ECB iets doen om de boel te redden?
Niet echt.
De Europese Centrale Bank zal naar verwachting de rente in september verlagen en daarmee druk op de economie proberen te verlichten, maar dat zal waarschijnlijk niet genoeg zijn.
De ECB heeft maar weinig bewegingsvrijheid omdat de beleidsrente al zeer laag is, op minus 0,4 procent. De ECB heeft niet veel wapens in haar arsenaal om de economie van het eurogebied een boost te geven, dus een recessie zou weleens onvermijdelijk kunnen zijn.
Alles wel beschouwd lijkt de Europese economie redelijk vastgelopen.
