• Björn Kuipers floot op 11 juli de finale van het EK voetbal voor mannen tussen Italië en Engeland.
  • Hij kondigde aan dat de strijd om de Johan Cruijff Schaal op 7 augustus zijn laatste wedstrijd zal zijn.
  • Kuipers is eigenaar van twee Jumbo-supermarkten, een kapperszaak en hij bezit vastgoed.

De jongensdroom van scheidsrechter Björn Kuipers is uitgekomen. De Nederlandse arbiter leidde de finale van het EK voetbal voor mannen tussen Engeland en Italië. De Italianen kwamen na strafschoppen als winnaar uit de bus.

De 48-jarige Kuipers heeft daarmee het enige ontbrekende hoogtepunt ook toegevoegd aan zijn imposante cv.

De geboren Tukker is de eerste Nederlander die een EK-finale floot. Hij is ook de eerste Nederlandse scheidsrechter die op vijf eindtoernooien actief is geweest.

Kuipers geldt als een van de beste arbiters ter wereld en werd na het EK door voetbalbond KNVB genoemd tot bondsridder. Op 7 augustus leidt hij zijn laatste wedstrijd. Na het duel om de Johan Cruijff Schaal tussen Ajax en PSV hangt hij zijn fluit aan de wilgen.

Kuipers valt zeker niet in een zwart gat. Hij is onder meer eigenaar van twee Jumbo-supermarkten in Twente. Dit is het levensverhaal van Björn Kuipers: topscheidsrechter, supermarktbaas en miljonair.

Björn Kuipers komt op 28 maart 1973 ter wereld in Oldenzaal

Björn Kuipers. Foto: ANP
Björn Kuipers. Foto: ANP

Kuipers groeit op met voetbal. Op zijn 15e zit hij in de B1 van het voetbalteam Quick'20 in Oldenzaal.

Vader Jan komt weleens bij zijn wedstrijden kijken. Hij ziet dat zijn zoon commentaar heeft op de scheidsrechter, loopt naar hem toe en zegt: "Ga zelf maar een scheidsrechterscursus volgen als je het allemaal zo goed weet."

Kuipers studeert vervolgens eerst facilitair management aan Hogeschool Diedenoort in Wageningen en daaropvolgend bedrijfskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In 2003 trouwt hij met Marlies, waarmee hij later twee kinderen krijgt: Jan-Willem en Susan.

In 2005 maakt hij zijn debuut in de eredivisie als scheidsrechter

Spelers van Willem II protesteren bij Björn Kuipers nadat hij het tweede doelpunt van Vitesse heeft goedgekeurd. Foto: ANP/Robert Vos
Spelers van Willem II protesteren bij Björn Kuipers nadat hij het tweede doelpunt van Vitesse heeft goedgekeurd. Foto: ANP/Robert Vos

Op 5 maart 2005 fluit hij zijn eerste officiële duel in de eredivisie tussen Vitesse en Willem II. De wedstrijd eindigt in 2-0 voor de Arnhemmers, mede dankzij een zeer snel genomen vrije trap die door mocht gaan van Kuipers.

Zijn internationale debuut volgt een jaar later, als hij op 29 maart 2006 de wedstrijd tussen Rusland en Bulgarije onder 17 fluit.

De bal gaat rollen en Kuipers fluit in 2013 zijn eerste grote finale

Björn Kuipers. Foto: ANP
Björn Kuipers. Foto: ANP

Op 14 januari 2009 promoveert Björn Kuipers naar de hoogste klasse binnen de Europese voetbalbond. Drie jaar later mag hij fluiten op het EK voetbal in Oekraïne en Polen. Het maakt hem de achtste Nederlandse scheidsrechter die op een EK-eindronde actief is.

Op 15 mei 2013 leidt hij zijn allereerste grote internationale finale: de wedstrijd tussen Chelsea en Benfica om de Europa League. Hij wordt daar bijgestaan door Erwin Zeinstra en Sander van Roekel, met wie hij nog veel meer wedstrijden zal fluiten.

Datzelfde jaar is hij ook de arbiter tijdens de finale van de FIFA Confederations Cup.

2014 is een van Kuipers' beste jaren ooit als scheidsrechter

Cristiano Ronaldo is verontwaardigd tegenover Kuipers tijdens de finale van de Champions League in 2014. Foto: ANP
Cristiano Ronaldo is verontwaardigd tegenover Kuipers tijdens de finale van de Champions League in 2014. Foto: ANP

2014 is een topjaar voor Kuipers. Hij en zijn team worden in januari benoemd tot een van de arbitragegroepen die dat jaar naar het WK in Brazilië mogen.

In datzelfde jaar leidt Kuipers een van de mooiste wedstrijden die een scheidsrechter mag fluiten: de finale van de Champions League. In de ontmoeting tussen Atlético Madrid en Real Madrid schrijft hij meteen een record achter zijn naam: nog nooit werden er zo veel (12) gele kaarten in een Champions League-finale uitgedeeld.

Tijdens het WK fluiten Kuipers en zijn team zó goed dat er een kans is dat hij voor de finale wordt aangewezen. Een jongensdroom voor hem. Het Nederlands elftal komt echter tot de halve finales, waardoor Kuipers als Nederlander geen kans meer maakt. Het is een harde klap voor hem, waar hij nog nachten van wakker ligt.

Zijn slechtste wedstrijd ooit gefloten?

Team Kuipers met Erwin Zeinstra (l) en Sander van Roekel. Foto: KNVB
Team Kuipers met Erwin Zeinstra (l) en Sander van Roekel. Foto: KNVB

Dat is de pot op 11 maart 2015 tussen Chelsea en Paris Saint-Germain in de achtste finale van de Champions League. Kuipers geeft in de dertigste minuut een rode kaart aan PSG-speler Zlatan Ibrahimović.

Naderhand merkt hij op dat het geen juiste beslissing was, vertelde hij bij Pauw. De actie leidde tot veel kritiek, ook onder spelers van PSG.

In 2016 tijdens het EK gaat Kuipers nogmaals door het stof. Tijdens de wedstrijd tussen Kroatië en Spanje gaat de keeper van de Kroaten bij een strafschop te vroeg het doel uit. Kuipers laat de penalty doorgaan en die wordt door Sergio Ramos gemist. Spanje verliest daardoor de wedstrijd en het betekent de laatste wedstrijd van Kuipers op dat EK.

Kuipers ontpopt zich ondertussen tot succesvol supermarktondernemer

Björn Kuipers en Jumbo-topman Frits van Eerd in 2019 bij de opening van de vestiging in Denekamp. Foto: Jumbo
Björn Kuipers en Jumbo-topman Frits van Eerd in 2019 bij de opening van de vestiging in Denekamp. Foto: Jumbo

Naast zijn scheidsrechterscarrière is Kuipers ook actief als ondernemer. Hij is de derde generatie van een kruideniersfamilie. Zijn vader was al eigenaar van meerdere supermarkten en Kuipers zelf runt als franchisenemer drie C1000-vestigingen in Oldenzaal. Dat doet hij samen met zijn vrouw Marlies.

Na de overname van C1000 door Jumbo stappen ze over op een andere formule. In 2014 verkoopt Kuipers twee filialen aan Albert Heijn en bouwt de derde om tot een Jumbo-vestiging.

"Het heeft even geduurd om de nieuwe formule in de vingers te krijgen", zei Kuipers daarover tegen ING. "Zomer 2015 was een dieptepunt, klanten en medewerkers waren het vertrouwen kwijt."

Kuipers herpakt zich en wint een jaar later de prijs voor Beste Jumbo van Nederland. In 2019 opent hij een tweede Jumbo-filiaal in Denekamp.

"Ik heb weleens gezegd dat ik Lionel Messi, Zlatan Ibrahimovic of Cristiano Ronaldo op dezelfde manier behandel als mevrouw De Vries uit Rossum, die bij ons boodschappen komt doen", aldus Kuipers tegen De Ondernemer. "Alles draait om respect, duidelijkheid en een heldere communicatie."

Kuipers bezit ook een haarstudio, twee vakantievilla's en wat vastgoed

Björn Kuipers bij de presentatie van zijn boek in 2016. Foto: ANP
Björn Kuipers bij de presentatie van zijn boek in 2016. Foto: ANP

Naast de supermarkten bezit hij samen met zijn vrouw ook een haarstudio in Oldenzaal, twee vakantievilla's in Friesland en enkele vastgoedobjecten. Ook is de supermarktscheids in te huren als spreker voor bedrijven.

De werkzaamheden leggen Kuipers geen windeieren. Het vermogen van zijn BV bedraagt volgens de jaarrekening van 2019 bijna 15 miljoen euro, schrijft Quote.

In 2016 verschijnt er een boek over Kuipers, met de simpele titel 'Björn'. Schrijver Gerard Braspenning schetst daarin een portret van de succesvolle scheidsrechter en ondernemer.

"Ik heb oprecht gezocht naar nare kanten van zijn karakter, maar ik heb ze niet gevonden", zegt Braspenning tegen Tubantia. "Die man blijft altijd met de beide benen op de grond."

Volgens Braspenning is Kuipers een manager pur sang. "Hij is het tegenovergestelde van een autoritaire fluiter. Hij zoekt altijd de menselijke oplossing, en dat geldt ook voor zijn personeel in de Jumbo."

Kuipers' plan voor extra parkeerplaatsen leidt tot verzet van buurtbewoners

De Jumbo-vestiging van Björn Kuipers in Oldenzaal. Foto: Google Streetview
De Jumbo-vestiging van Björn Kuipers in Oldenzaal. Foto: Google Streetview

De Jumbo-vestiging van Kuipers in Oldenzaal ligt midden in een woonwijk met relatief weinig parkeerplaatsen. Volgens de supermarktondernemer leidt dat tot hoge parkeerdruk en onveilige verkeerssituaties. Hij dient in 2017 een plan in bij de gemeente om veertig extra parkeerplekken aan te leggen.

Daarvoor moeten wel vier sociale huurwoningen wijken. En dat leidt tot verzet bij de familie Pisano, die in een van de woningen woont en door de woningcorporatie uit huis wordt gezet. Ze hangen uit protest een enorm spandoek aan de gevel.

"Het enige wat ik kan zeggen is dat de woningcorporatie en wij er alles aan gedaan hebben om de familie Pisano tevreden te stellen", zegt Kuipers daarover tegen het AD.

Ook andere bewoners komen in opstand. Ze vrezen dat de extra parkeerplekken een aanzuigende werking hebben, waardoor er nog meer auto's in de buurt rondrijden. En juist dat zou leiden tot meer onveiligheid.

Kuipers lijkt aan het langste eind te trekken. De gemeenteraad is akkoord met de extra parkeerplaatsen, maar Kuipers moet wel samen met buurtbewoners een plan opstellen om de leefbaarheid en verkeersveiligheid te waarborgen. In maart 2022 kan de aanleg dan van start gaan.

Team Kuipers mag de EK-finale fluiten

Scheidsrechters Hessel Steegstra, Sander van Roekel, Björn Kuipers en Erwin Zeinstra. Foto: ANP/Olaf Kraak
Scheidsrechters Hessel Steegstra, Sander van Roekel, Björn Kuipers en Erwin Zeinstra. Foto: ANP/Olaf Kraak

Kuipers werkt al meer dan tien jaar samen met dezelfde assistent-scheidsrechters: Sander van Roekel (sinds 2008) en Erwin Zeinstra (vanaf 2011). Samen heten ze ook wel 'Team Kuipers'.

"Als personen zijn we absoluut verschillend", zegt Zeinstra tegen Trouw. "Maar juist daardoor zijn we zo goed, denk ik."

In 2018 mogen ze vier wedstrijden fluiten op het WK voetbal, maar de finale gaat aan Kuipers' neus voorbij. Daarin is hij 'slechts' vierde official.

"Een teleurstelling", zegt Kuipers daarover tegen Tubantia. "Je droomt er als scheidsrechter natuurlijk van om een WK-finale te fluiten. Helaas was me dat niet gegund. Dat is jammer voor mijn team en voor mezelf."

Op het EK voetbal in 2021 mag Kuipers alsnog een grote finale op een eindtoernooi leiden. Daarmee kan hij het enige ontbrekende hoogtepunt ook toevoegen aan zijn imposante cv.

Enkele weken later kondigt hij zijn afscheid aan. Het duel om de Johan Cruijff Schaal tussen Ajax en PSV op 7 augustus is zijn laatste pot. "Het is mooi geweest. Ze zeggen weleens dat je op je hoogtepunt moet stoppen. En wat dat betreft, is er geen mooier moment dan dit", zegt Kuipers in De Telegraaf.

Lees meer over het EK voetbal: