Vier maanden geleden gaf Ron Vrijmoet als algemeen directeur leiding aan zo’n 450 mensen bij de Nederlandse tak van Accenture Interactive, een bureau dat bedrijven helpt bij het vormgeven van hun merkbelofte én online merkervaring. Nu werkt hij vanuit een grotendeels leeg souterrain in een statig pand aan de Amsterdamse Keizersgracht aan een nieuwe startup, met vier partners en vijf werknemers.

“Er is hier ruimte voor zo’n 60 tot 70 mensen. We verwachten dat die er eind dit jaar ook zijn”, vertelt Vrijmoet enthousiast.

Het nieuwe project waar Vrijmoet sinds eind vorig jaar aan werkt heet DEUS (Latijn voor God, dat je uitspreekt als ‘deejoes’). Deze week vindt de officiële lancering plaats. De missie: kunstmatige intelligentie benutten om het leven van mensen beter te maken.

“We noemen dat human of humanity centered AI”, zegt Vrijmoet tegen Business Insider. “Artificial intelligence is één van de belangrijkste technologietrends van de komende jaren en wij willen dat inzetten om bijvoorbeeld verspilling te verminderen, de gezondheid van mensen te verbeteren en veiligheid te verhogen.”

DEUS staat als afkorting ook voor vier disciplines: Data, Engineering (programmeren), UX (user experience) en Strategy (wat maak je, voor wie en waarom). En daarmee grijpt Vrijmoet terug op eerdere ervaringen met het opzetten van een techbedrijf.

In 2009 begon hij met MOBGEN, een IT-bedrijf dat apps voor bedrijven bouwt, op het moment dat de iPhone nog maar twee jaar oud was en het decennium van de smartphone nog moest beginnen.

MOBGEN werd in 2016 overgenomen door consultant Accenture en vervolgens was Vrijmoet drie jaar lang managing director bij Accenture Interactive.

Business Insider sprak met Vrijmoet over zijn keuze om opnieuw te gaan ondernemen en zijn visie op het belang van artificiële intelligentie (ai) in de nabije toekomst.

Waarom heb je de leiding van een organisatie van bijna 500 mensen opgezegd om weer aan de slag te gaan met een startup?

Vrijmoet: “De integratie van MOBGEN met Accenture Interactive is heel succesvol geweest, net als de overname van marketingbureau Storm Digital afgelopen jaar. Tegelijk was dat een trigger om over andere dingen te gaan nadenken. Het vooruitzicht om Accenture Interactive als toonaangevend digitaal mediabureau te leiden was op zich heel aantrekkelijk, maar ik wist ook dat het meer van hetzelfde zou worden. En hoe groter een organisatie, hoe meer je in een corporate management rol komt.”

“Voor mij gaven twee redenen de doorslag om een nieuw pad in te slaan. De eerste is dat ik het gewoon heel leuk vind om te ondernemen, om weer te kijken of je een bedrijf vanaf het prille begin van de grond kan trekken. Wat verder speelt is dat mijn diepste interesse toch uitgaat naar technologie en innovatie. Met kunstmatige intelligentie dient zich een compleet nieuw technologiegebied aan, dat zoveel perspectief biedt en zoveel impact heeft op de maatschappij. Daarvan dacht ik: hier wil ik bij zijn."

“Ik blijf overigens, net als onze design director Nick Mueller, als adviseur verbonden aan Accenture Interactive. Het management team staat daar stevig, met Hanneke ten Hove die mijn rol overneemt, Viktor van der Wijk die is meegekomen van Storm Digital en Strategy Director Gijs de Bruijn. Ik draag het met een gerust hart over.”

DEUS, de god van de kunstmatige intelligentie die is neergestreken op de Keizersgracht in Amsterdam. Dat klinkt best intimiderend.

Vrijmoet (lachend): “Ja, daar zijn wel grappen over gemaakt op social media. Maar om dit punt meteen duidelijk te maken: we zien onszelf absoluut niet als een god die het leven voor anderen bepaalt. DEUS verwijst eerder naar ‘deus ex machina’, dus eigenlijk de magie van de technologie. We geloven dat artificiële intelligentie de maatschappij enorm zal veranderen. De vraag is: hoe ga je daarmee om?”

“Wat je nu veelal ziet is een sterke focus op wat er mogelijk is met data en geavanceerde computertechnologie. Tegelijk is er nog vrij weinig aandacht voor de vraag hoe die technologie helpt om het leven van mensen beter te maken. Dat is voor ons juist de kern.”

Hoe ga je dat invullen?

Vrijmoet: “Net als met MOBGEN willen we opnieuw een succesvol technologiebedrijf bouwen, maar daarnaast wil ik persoonlijk ook iets opzetten met een breder maatschappelijk doel. Dat is het DEUS Initiative, een actieve community voor iedereen die op dit gebied actief is in Nederland: bedrijven, opleidingsinstituten en overheden. Het is namelijk belangrijk om te zorgen dat er een betere uitwisseling komt van ervaringen, successen én mislukkingen.”

Gebeurt er dan niet genoeg in Nederland?

Vrijmoet: “In Nederland wordt veel gepraat over hoe je moet omgaan met de ethische kant van ai, maar er wordt te weinig geëxperimenteerd en geleerd. Daardoor lopen we een achterstand op. In de VS en China is men veel meer bezig met concrete toepassingen.”

“Als je in Shanghai rondloopt, staat er bij elk stoplicht een schermpje waar het gezicht van iedereen die staat te wachten wordt vastgelegd. Dat is artificiële intelligentie in de praktijk. De vraag is natuurlijk: wil je dat? Aan de andere kant is één ding zeker: het draait daar, in China leren ze hoe die technologie werkt. Als je wilt voorkomen dat we een achterstand oplopen, moeten we ook in Nederland dingen uitproberen, terwijl je tegelijkertijd de ethische discussie voert.”

Waarom wil je ook de overheid hierbij betrekken?

“Het is nodig dat dit in Nederland veel hoger op de agenda komt. Je ziet in Frankrijk dat president Macron letterlijk elke week iets zegt over artificiële intelligentie. Hij heeft er een speerpunt van de Franse overheidsstrategie van gemaakt. Iemand als Mark Rutte hoor je daar zelden over. Dat kan eigenlijk niet, als je een technologie hebt die zo bepalend zal zijn voor het succes van een land en van de ondernemingen in een land...dan moeten degenen die leiding geven aan de overheid dit thema veel meer bespreekbaar maken. Dat willen we stimuleren en faciliteren.”

Tegelijk wil je met DEUS een nieuwe techstartup laten opbloeien. Wat gaat die doen?

“Aan de bedrijfskant willen we praktische toepassingen bouwen voor artificiële intelligentie. We zijn bijvoorbeeld al bezig met een project voor veiligheidskleding in raffinaderijen en fabrieken. In de huidige situatie wordt er met videomonitoring gecontroleerd of werknemers de juiste veiligheidskleding en een helm dragen. Dat doen mensen die naar twintig of dertig schermpjes kijken.”

“We zijn samen met een groot internationaal bedrijf bezig om te bepalen hoe je dat soort waarnemingen kunnen automatiseren. Dat gebeurt in eerste instantie door een algoritme te voeden met duizenden plaatjes van veiligheidskleding. Vervolgens wordt het algoritme getraind om steeds beter te herkennen of werknemers de juiste kleding dragen.”

Wat voor meerwaarde heeft ai in dit geval?

“Ongelukken in een gevaarlijke werkomgeving hebben in de meeste gevallen te maken met het negeren van veiligheidsregels. Met ai kun je degenen die dat monitoren beter ondersteunen. We kijken daarbij naar verschillende aspecten. Je moet natuurlijk kunnen aantonen dat het gebruik van algoritmen zorgt voor meer efficiëntie en dat degenen die nu naar videoschermen kijken ermee geholpen zijn.”

“Het is ook belangrijk om de ethiek direct bij het ontwikkelproces te betrekken. Hoe ga je in dit geval om met het belang van veiligheid versus privacy? Wat spreek je af over het filmen van werknemers? Hoelang mogen data worden opgeslagen? Daar moet je niet mee aankomen, nadat je een product hebt gebouwd. Dat moet vanaf het begin worden meegenomen.”

Gebeurt dat dan te weinig?

“Wat je vaak nog ziet bij ai is dat er goede datateams zijn, goede programmeurs en goede designers, maar dat die te weinig samenwerken om tot goede oplossingen te komen. Bij softwareprojecten ligt de focus dan te eenzijdig op hoe mooi of goed de code is en wordt er te weinig gekeken naar de gebruikservaring van de mensen die ermee moeten werken.”

“Met DEUS willen we ons juist onderscheiden door verschillende disciplines nauw te laten samenwerken. Je kan dan data- en technologiespecialisten meteen betrekken bij keuzes die je maakt op ethisch gebied, en dat geldt ook voor design. Want de rol van de designer moet je niet onderschatten.”

De Steve Jobs touch...

“Inderdaad. Het Apple-gevoel. Dat wordt cruciaal voor een goede adoptie van ai. Je wilt namelijk dat artificiële intelligentie zichzelf kan uitleggen. Dat verschilt een beetje per toepassing, maar als je bijvoorbeeld een algoritme laat beslissen over een hypotheekaanvraag, wil je nog steeds dat de hypotheekadviseur kan uitleggen hoe het algoritme tot een beslissing is gekomen. Dan moet een hypotheekadviseur de middelen hebben om dit inzichtelijk te maken voor de klant."

"Of anders gezegd: het moet onderdeel zijn van het design. En dan kom je weer bij de gebruiker en de menselijke kant: die moet bepalend zijn bij de toepassing van ai.”

Lees meer over kunstmatige intelligentie: