- Rusland nam na de invasie in Oekraïne zo’n 500 geleasede Boeing- en Airbus-vliegtuigen in beslag.
- Maar het is moeilijk om de vliegtuigen ook vliegend te houden doordat het land vanwege sancties weinig toegang heeft tot onderdelen.
- Rusland houdt de vliegtuigen in de lucht door onderdelen te smokkelen, op de zwarte markt te kopen en andere vliegtuigen te “kannibaliseren”.
- Lees ook: De Russische verdedigingslinies in Oekraïne zijn ‘veel complexer en dodelijker dan wat militairen de afgelopen 80 jaar zijn tegengekomen’, zegt westerse ex-generaal
Westerse sancties tegen Rusland eisen hun tol op de luchtvaartsector van het land. Dit dwingt het land om creatief te worden om zijn vliegtuigen vliegend te houden.
Kort nadat Rusland Oekraïne binnenviel in februari 2022, kondigden westerse landen zware sancties tegen Rusland af om Vladimir Poetin te straffen.
Dit omvatte het sluiten van het luchtruim van de VS, de EU en andere geallieerde landen. Maar ook werd verhinderd dat vliegtuigbouwers zoals Boeing en Airbus reserveonderdelen naar Rusland stuurden en dat landen zoals Turkije Russische vliegtuigen bijtankte.
Het doel was om Rusland af te snijden van de rest van de wereld.
Als reactie hierop reageerde het Kremlin met zijn eigen sancties. Het ging zelfs zover dat het beslag legde op zo'n 500 geleasede, in het Westen gebouwde vliegtuigen, Deze zouden volgens Reuters naar schatting 10 miljard dollar waard zijn.
Ondanks vele pogingen van geallieerde landen om de door Rusland in beslag genomen vliegtuigen terug te vorderen, hadden de meeste verhuurders geen andere keuze dan hun vliegtuigen aan Rusland af te staan. Dit kwam voornamelijk door beperkingen in het luchtruim en tegenwerking van de Russische regering en luchtvaartmaatschappijen.
De wispelturige natie blijft bewijzen dat het minder gevoelig is voor sancties dan verwacht. In 2022 ontving Rusland voor meer dan 14 miljoen dollar aan onderdelen van westerse makelij dankzij ondergrondse transporten.
Maar de illegale import is niet de enige methode die de Russische luchtvaartmaatschappijen in leven houdt.
Maatschappijen creëren een 'Frankenstein-vloot'
Toen landen stopten met het sturen van onderdelen naar Russische luchtvaartmaatschappijen zoals Aeroflot en S7 Airlines, werden de maatschappijen gedwongen om nieuwe leveranciers te zoeken. Sommigen kochten tweedehands onderdelen in landen als Iran en China, terwijl anderen bestaande vliegtuigen "kannibaliseerden".
Het gebruiken van onderdelen uit andere vliegtuigen kan de resulterende "Frankenstein-vloot" echter waardeloos maken buiten de grenzen van Rusland. Daarom schreven verhuurders de vliegtuigen sindsdien af. Veel hoop dat ze ze ooit terug zullen zien, is er niet.
Bovendien kunnen de gebruikte onderdelen onnodige veiligheidsrisico's met zich meebrengen. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat als de voorraden van luchtvaartmaatschappijen eenmaal op zijn, sommige maatschappijen piloten en monteurs zouden kunnen aanmoedigen om bepaalde reparaties opzettelijk over het hoofd te zien. Iets wat Aeroflot eerder dit jaar naar verluidt deed.
In beslag genomen vliegtuigen opkopen met geld voor noodgevallen
Sinds Rusland honderden vliegtuigen in beslag nam, dienden vliegtuigleasemaatschappijen verzekeringsclaims ter waarde van meerdere miljarden dollars in. Ze proberen hiermee verliezen terug te winnen, maar veel claims worden door verzekeraars afgewezen.
Toch is het mogelijk dat sommige verhuurders geld van het Kremlin krijgen.
Vorige week meldde de Russische media TASS dat de regering 300 miljard roebel (ongeveer 2,9 miljard euro) uit het Russische Nationale Rijkskapitaal (RNR) heeft toegewezen om 80-90 van de in het buitenland gebouwde vliegtuigen van verhuurders op te kopen. Dat geld komt eigenlijk uit een pot voor noodgevallen.
Leasemaatschappijen in de EU mogen de Russische betaling accepteren dankzij een aanpassing in sancties. Deze zegt dat eigendom van vliegtuigen kan worden overgedragen aan Russische luchtvaartmaatschappijen als een lease-overeenkomst werd ondertekend vóór de Russische invasie van Oekraïne, en pas nadat alle lease-betalingen zijn gedaan.
Luchtvaartmaatschappijen zoals Aeroflot, S7, Ural Airlines, RusLine en iFly hebben de laatste hand gelegd aan overeenkomsten, meldt Aerotime Hub. Maar ze wachten nog steeds op hun RNR-gelden. De Russische nationale luchtvaartmaatschappij Aeroflot heeft al een deel van het geld ontvangen voor 10 Boeing 777-300ERs.
Volgens het Russische persbureau TASS zei Igor Chalik, de Russische onderminister van transport, dat hij niet zeker weet wanneer de luchtvaartmaatschappijen het geld zullen ontvangen. Hij merkte op dat "het onze taak is om dit programma in elk geval tegen eind september af te ronden".
Op 1 juli bedroeg de Russische RNR 145,6 miljard dollar. Dat is een daling ten opzichte van de 153,1 miljard dollar die het op 1 juni bedroeg volgens het Russische ministerie van Financiën.
