Een huis kopen of verkopen doe je één, twee of misschien drie keer in je leven. De kans dat je een ‘vaste’ makelaar hebt die je door en door kent, is nihil. Je zult dus op andere manieren moeten achterhalen met welke makelaar je het beste in zee kan gaan.

De Vereniging Eigen Huis adviseert om te kiezen voor leden van de Nederlandse Verenging van Makelaars (NVM), Vereniging Bemiddeling Onroerend (VBO) goed of VastgoedPro.

Daar zit wel wat in. Niet omdat makelaars die zijn aangesloten bij bijvoorbeeld de NVM per definitie beter zijn. De belangrijkste reden is dat de verenigingen een geschillencommissie hebben, zodat je bij een conflict met een makelaar ergens terecht kunt. Overigens is de overgrote meerderheid van de makelaars bij een van de drie bovengenoemde verenigingen aangesloten.

Vragenrondje onder oud-klanten

De volgende stap is het controleren van het trackrecord van makelaar. Het meest praktisch is met mensen te praten die eerder met een makelaar hebben gewerkt. Wat waren hun ervaringen, waren ze tevreden over de bedongen prijs, enzovoorts.

Bij verkoop van je woning is het daarna zaak om eens zelf te kijken wat gelijkwaardige woningen de laatste tijd hebben opgebracht. Die prijzen kun je voor een paar euro per postcode of per woning opvragen bij Het Kadaster.

Je makelaar heeft die informatie natuurlijk ook paraat, maar het kan geen kwaad om zelf al een idee te hebben van wat een realistische prijs is, voordat je de vraagprijs met je makelaar vaststelt. Veel huizenbezitters zitten nog met prijzen uit 2008 in een hoofd toen de prijzen twintig procent hoger lagen.

Bedenk overigens goed dat een makelaar in negen van de tien gevallen meer belang heeft bij het snel verkopen van een huis, dan bij het tot stand brengen van een zo hoog mogelijke prijs.

Hij of zij krijgt immers meestal een percentage van de verkoopprijs. Dan lijkt het misschien gunstig om die prijs zo hoog mogelijk te laten uitvallen, maar het verschil tussen 1,5 procent courtage op 200 duizend en 1,5 procent op 210 duizend euro is slechts honderdvijftig euro. Waarom zou hij voor die paar tientjes je woning langer te koop laten staan?

Steven Levitt en Stephen Dubner, de auteurs van het boek Freakonomics, toonden aan dat makelaars in Amerika hun eigen huis langer te koop hadden staan dan het huis van hun klanten en uiteindelijk een hogere prijs realiseerden.

Geef de makelaar een prikkel op maat

Overigens kun je er zelf door middel van financiële prikkels voor zorgen dat de verkopende makelaar gebaat is bij een zo hoog mogelijke prijs. Hoewel de meeste makelaars werken met een courtage van 1 tot 1,5 procent van de verkoopprijs, is dit niet verplicht.

Bij NVM-makelaar Makelaarsland kun je bijvoorbeeld voor 1.000 euro een pakket diensten aankopen, zoals plaatsing op Funda.nl en de verkooponderhandelingen. Je betaalt dan geen courtage. Je zou een andere makelaar kunnen vragen op gelijke wijze te werken en daarnaast bijvoorbeeld een bonus af te spreken als hij het huis voor meer dan een bepaald bedrag koopt.

Dus bij een vraagprijs van 200 duizend euro spreek je bijvoorbeeld af dat hij een bonus van 1.000 euro krijgt als hij die realiseert. Voor elke 1.000 euro minder, gaat er 100 euro af, en voor elke 1.000 euro extra komt er honderd euro bij.

Niet een, maar meerdere makelaars

Daarnaast kun je er ook voor kiezen je woning via verschillende makelaars aan te bieden. Zeker als je met een courtage werkt - dus op basis van no cure, no pay - betaal je maar één keer aan de makelaar die uiteindelijk je huis met succes verkoopt.

Niet alle makelaars zullen dit prettig vinden, maar het mag. Let wel op dat je natuurlijk twee makelaars niet gelijktijdig met een koper laat onderhandelen en je het huis twee keer verkoopt, want dan heb je een probleem.

Verkopen zonder makelaar

Het inschakelen van een makelaar bij het verkopen of kopen van een huis is niet verplicht. Je kunt het ook zelf doen. Het grote voordeel van je huis zelf verkopen is dat het een hoop geld scheelt. Op een verkoopprijs van 200 duizend euro toch al snel twee tot drieduizend euro.

Het nadeel is dat het verkopen van een huis een hoop tijd kost. Je moet zelf de bezichtigingen regelen en thuis zijn om de kijkers te ontvangen, je moet zelf zorgen dat je huis bij potentiële kopers onder de aandacht wordt gebracht en tenslotte moet je ook nog onderhandelingen. Vraag je voordat je de verkoop zelf ter hand neemt eerst af of je die tijd hebt, én of je
beschikt over de onderhandelingsvaardigheden.

Besluit je je huis zelf te verkopen, begin dan met het verkennen van de markt. Dat proces start bij Het Kadaster waar je de vraagprijs bepaalt. Daarna begin je met je marketingplan. Maak gebruik van je eigen netwerk en sociale media als Facebook, maar zet je huis ook zeker op woningsites. Op Jaap.nl kun je je huis helemaal zelf plaatsen.

Om met je woning op Funda.nl, de grootste huizensite van Nederland, te komen, heb je wel de hulp van een NVM-, VastgoedPro- of VBO-makelaar nodig, maar je hoeft niet echt met die makelaar in zee. Je koopt via de makelaar voor een
paar tientjes een plekje op Funda. Let wel op dat soms de plaatsing op Funda automatisch wordt verlengd.

Zelf een huis kopen

Bij het kopen van een huis heb je een makelaar vooral nodig voor de onderhandelingen. Kun jezelf goed onderhandelen of weet je precies wat je wilt betalen voor een woning, dan kan het prima zonder. De Vereniging Eigen Huis heeft een paar aardige tips over zaken waar je bij de onderhandeling aan moet denken.

Een goede makelaar zal alert zijn op eventuele gebreken en andere bijzonderheden, maar dat kun je ondervangen door een bouwkundig rapport op te laten maken. En koop je een 'paradijs voor doe-het-zelvers' of een 'woning die je nog helemaal aan je eigen smaak kan aanpassen', loop dan even met aannemer door het huis.

LEES OOK: Deze vragen moet je zeker stellen bij een bezichtiging, aldus de Amsterdamse huizendokter Fred Tokkie