- Energieleverancier Vattenfall gaat in Zweden onderzoeken of het bouwen van twee kleine kernreactoren (SMR’s) een oplossing kan bieden voor het energieprobleem in het land.
- Ook op andere plekken, zoals de VS, Roemenië en Polen, wordt er gekeken naar de inzet van zogenoemde SMR’s als schone energiebron.
- Er lijken veel voordelen te zijn, maar er kleven ook de nodige onzekerheden aan minireactoren.
- Lees ook: Prijzen van zonnepanelen én stroom fors omhoog: wat doet dat met de terugverdientijd?
Het Zweedse energiebedrijf Vattenfall, dat ook in Nederland een grote speler is, gaat de komende anderhalf jaar onderzoek doen naar de bouw van minstens twee kleine kernreactoren in Zweden, zo maakte het bedrijf begin deze week bekend.
Het bedrijf hoopt met de inzet van zogenoemde Small Modular Rectors (SMR) op termijn de grote vraag naar stroom in het land te kunnen opvangen, mede met het oog op de energiecrisis in Europa als gevolg van de Russische invasie van Oekraíne.
Vattenfall wil kijken of het mogelijk is om twee SMR’s neer te zetten bij een al bestaande kerncentrale aan de Zweedse westkust. Als de bouw echt doorgaat zou dat een grote wending zijn in Zweden, want kernenergie werd in het land lang als achterhaald beschouwd.
De Zweedse overheid spreekt inmiddels van een officiële energiecrisis en wil nu dat alle beschikbare technologieën voor energievoorziening opnieuw worden onderzocht, waaronder ook kernenergie en dus SMR’s.
Maar wat hebben deze kleine kernreactoren nu voor speciaals te bieden? En waar zitten de uitdagingen?
Wat zijn Small Modular Reactors (SMR's)?
SMR's zijn geavanceerde mini-reactoren met een vermogen tussen 10 MW en 300 MW. Ze zijn modulair, wat betekent dat ze in een fabriek kunnen worden gemaakt en op locatie geïnstalleerd. Daardoor is de bouwtijd korter, de kostprijs lager en kunnen ze geplaatst worden op locaties waar grote kerncentrales niet passen.
De kleine kernreactoren kunnen daarom specifiek uitkomst bieden in gebieden waar er slechte dekking is of onvoldoende transmissie- en netcapaciteit. Door hun grootte kunnen ze namelijk makkelijk op plekken worden neergezet waar er (tijdelijk) extra stroom nodig is, zonder dat dit direct een risico vormt voor de omgeving.
SMR's zijn veiliger dan gewone kerncentrales
Omdat SMR's in een fabriek kunnen worden gebouwd, zijn de reactoren in theorie veiliger dan hun grote broers. Dit zorgt er namelijk voor dat de kwaliteit makkelijker te controleren is en er minder kans is op menselijke fouten bij de constructie.
Daarnaast zijn de SMR's ook veiliger in het gebruik, omdat er automatische veiligheidssystemen in de reactor wordt ingebouwd die in werking treden als belangrijk pijlers, zoals temperatuur, circulatie of luchtdruk, veranderen. Er zijn dus geen mensen nodig om de systemen in de SMR uit te schakelen als er iets misgaat, dat doet de reactor uit zichzelf. De kans op het vrijkomen van radioactieve straling neemt hierdoor aanzienlijk af.
SMR's bieden net als de grote reactoren een schoon alternatief voor energieopwekking, omdat er geen CO2 vrijkomt bij de productie van kernenergie. Wel moet er ook bij deze kleine reactoren worden nagedacht over een veilige manier om al het kernafval te kunnen opslaan.
Of SMR's werken als gedacht, is nog niet bewezen
Naast het kernafval dat ze produceren, kleven er ook nog andere nadelen en onduidelijkheden aan de SMR's. Zo liggen de kosten voor een kleine kernreactor van 300MW in een basisscenario tussen de 1,5 miljard euro en 2,8 miljard euro. Maar critici hebben erop gewezen dat er bij bij projecten in de VS al forse kostenoverschrijdingen zijn geweest richting de 6 miljard dollar.
Onbekend is ook of de SMR's wel echt zo goed werken als nu wordt gedacht, aangezien het nog geen bewezen technologie is. Vandaar dat daar, naast in Zweden, op veel plekken onderzoek naar wordt gedaan. Zo wordt er in Roemenië onderzocht of daar de eerste door de VS ontworpen SMR geplaatst zou kunnen worden en ook in Polen en Estland gekeken of de kleine reactoren een schoon alternatief kunnen bieden voor de toekomst.
Of het ook voor Nederland een interessante optie zou zijn, is op dit moment nog lastig in te schatten. Mede omdat de inzet van SMR's zich tot nu toe nog in een experimentele fase bevindt en aan het verkrijgen van een vergunning veel haken en ogen zouden zitten.
