Als Unilever een vertrekboete krijgt van 11 miljard euro vanwege de verplaatsing van het hoofdkantoor naar Londen, dan blaast het bedrijf de verhuizing af.

De kans daarop lijkt klein. Het voorstel van GroenLinks om de boete in te voeren heeft tal van juridische haken en ogen.

Unilever wil volledig Brits worden om de bedrijfsstructuur te versimpelen. Het bedrijf heeft nu twee hoofdkantoren (Rotterdam en Londen) en twee soorten aandelen.

De Nederlandse overheid loopt jaarlijks zo’n 200 miljoen euro aan dividendbelasting mis door het verdwijnen van de ‘Nederlandse aandelen’.

“Echt groot nieuws”, noemt GroenLinks-Kamerlid Bart Snel het in een tweet. “Unilever zegt in Nederland te blijven als mijn initiatiefwet voor de dividendbelasting wordt aangenomen.”

In een document voor aandeelhouders schrijft de – nu nog – Brits-Nederlandse multinational dat de geplande verhuizing naar Londen niet doorgaat als daar een boete van 11 miljard euro op komt te staan. Dat is een plan van GroenLinks dat dit najaar door de Tweede Kamer wordt behandeld.

Unilever kondigde in juni aan de bedrijfsstructuur te willen versimpelen. Nu bestaat het concern nog uit een Brits en een Nederlands bedrijf, met elk hun eigen aandelen. 

Als Unilever volledig Brits wordt, loopt de Nederlandse staat naar schatting 200 miljoen euro per jaar mis aan dividendbelasting. GroenLinks spreekt van “belastingontwijking” en is met een wetsvoorstel gekomen voor een soort eindafrekening in de dividendbelasting bij dit soort bedrijfsverhuizingen en fusies.

"Het is niet uit te leggen dat grote bedrijven hier jarenlang vermogen kunnen opbouwen dankzij alle goede voorzieningen in Nederland en dan plotseling de belastingclaim kunnen ontlopen door naar het buitenland te vertrekken", aldus initiatiefnemer Snels bij de presentatie van het plan in juli.

De verhuisboete van GroenLinks botst met internationale verdragen

Volgens het voorstel zouden grote bedrijven die uit Nederland vertrekken, belasting moeten betalen over hun winst die in Nederland is opgebouwd. Hierdoor hebben ze minder fiscale redenen om te verhuizen naar een land zonder dividendbelasting zoals het Verenigd Koninkrijk. Unilever becijferde dat het hierdoor ongeveer 11 miljard euro zou moeten neertellen.

Dat is genoeg om de verhuizing af te blazen, blijkt uit het aandeelhoudersdocument. Volledig Brits worden is dan niet langer "in het beste belang van Unilever, zijn aandeelhouders en andere belanghebbenden".

Maar de kans dat het GroenLinks-voorstel ook echt wordt ingevoerd is volgens de multinational klein. De initiatiefwet botst met meerdere internationale verdragen.

"Uit juridische adviezen blijkt dat toepassing van het wetsvoorstel op de verhuisplannen van Unilever een duidelijke schending zou zijn van [...] het internationaal recht, het Nederlands-Britse belastingverdrag en andere internationale verdragen", aldus het aandeelhoudersdocument.

In het weekend van 21 en 22 november moet Unilever volledig Brits zijn

Unilever gaat daarom gewoon door met de geplande verhuizing. Het bedrijf verwacht in het weekend van 21 en 22 november op papier volledig Brits te worden. De stap moet het bedrijf achter merken als Zwitsal, Dove en Knorr meer flexibiliteit bieden.

Wel wil Unilever zijn notering aan de Amsterdamse beurs behouden en opgenomen blijven in de AEX-index. Ook betekent de stap niets voor de fysieke aanwezigheid van het was- en levensmiddelenconcern in Nederland.

Unilever laat zijn aandeelhouders eerst nog stemmen over de plannen om de dubbele Brits-Nederlandse structuur op te geven. Op 21 september is er een buitengewone aandeelhoudersvergadering voor de Nederlandse 'nv'. Op 12 oktober volgt nog zo'n vergadering, maar dan voor de Britse vennootschap van het bedrijf.

In zogeheten Nederlandse nv-aandelen van Unilever kan waarschijnlijk op vrijdag 20 november voor het laatst worden gehandeld.

Paul Polman botste met Britse aandeelhouders over de verhuizing naar Rotterdam

Unilever kondigde de plannen in juni al aan, na een onderzoek van anderhalf jaar naar mogelijkheden om de bedrijfsstructuur te vereenvoudigen.

Twee jaar geleden koos Unilever er onder de Nederlandse topman Paul Polman juist nog voor om een Nederlands bedrijf te worden in een poging de bedrijfsstructuur te versimpelen. Britse aandeelhouders kwamen daar echter tegen in opstand, onder meer omdat ze dan belasting moesten gaan betalen over het dividend dat het bedrijf uitkeert.

Premier Mark Rutte wilde Unilever te hulp schieten met een plan om de dividendbelasting in Nederland af te schaffen, maar dat bleek politiek onhaalbaar.

Foto: voormalig Unilever-topman Paul Polman. Bron: EPA/Maurizio Gambarini
Foto: voormalig Unilever-topman Paul Polman. Bron: EPA/Maurizio Gambarini

Minister van Economische Zaken Eric Wiebes reageerde in juni teleurgesteld op de nieuwe keuze van Unilever. Liever had hij gezien dat Unilever de structuur zou versimpelen "met enkel een Nederlandse nv aan het hoofd", zei de bewindsman.

Tegelijkertijd benadrukte hij dat het besluit geen gevolgen zou hebben voor de activiteiten in Nederland. De versimpeling zal niet uitmonden in banenverlies, aldus Wiebes.

Lees meer over het Nederlandse bedrijfsleven: