- Rusland is in de nacht van woensdag op donderdag van meerdere kanten Oekraïne binnengevallen.
- De Russische president Vladimir Poetin kondigde de militaire operatie in een korte toespraak aan.
- Leiders in de VS en Europa hebben de oorlogshandelingen van Rusland scherp veroordeelt en kondigen zwaardere sancties aan.
- Lees ook: Wat gebeurt er als Rusland de export van gas naar Europa stopzet: 3 scenario’s voor de Europese energiemarkt
Rusland is in de nacht van woensdag op donderdag van vanuit meerdere kanten Oekraïne binnengevallen. De aanval op Oekraïne wordt volgens Oekraïne niet alleen vanuit Rusland uitgevoerd. Ook vanuit het Oekraïense schiereiland de Krim en buurland Belarus wordt het land aangevallen door Russische troepen.
Het Oekraïense ministerie dat gaat over de grensbewaking meldt dat personeel aan de landsgrenzen door Russische troepen beschoten wordt met artillerie, zware wapens en handwapens.
De Russische president Vladimir Poetin is volgens Dmytro Kuleba, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, “een volledige oorlog tegen ons begonnen”. Rusland voert volgens de minister momenteel aanvallen uit op “vredige steden” in Oekraïne.
De Oekraïense ambassadeur bij de Verenigde Naties Sergei Kislitsia heeft tijdens de spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad, die gaande was op het moment dat de aanval in de nacht van woensdag op donderdag begon, gevraagd aan de Russische gezant Vasili Nebenzjaom om “een einde te maken aan de oorlog”.
De Oekraïense ambassadeur heeft de VN tijdens de spoedzitting ook gevraagd "al het mogelijke te doen om deze oorlog te stoppen". Voordat de vergadering gesloten werd, richtte de Oekraïense ambassadeur zich nog eenmaal tot de Russische gezant. "Er is geen vagevuur voor oorlogsmisdadigers. Zij gaan regelrecht naar de hel, ambassadeur", stelde hij.
Lees ook: Oorlog in Oekraïne: gasprijs , olieprijs en goud stijgen – aandelenmarkten en bitcoin dalen
Poetin kondigt 'militaire operatie' aan gericht op 'demilitarisatie' van Oekraïne
De Russische president Vladimir Poetin kondigde in een korte toespraak de militaire operatie in Oekraïne aan. Gevechten tussen Oekraïense en Russische strijdkrachten zijn daarbij "onvermijdelijk", zo zei hij in op de Russische staatstelevisie. Die gaf hij op hetzelfde moment dat de VN-Veiligheidsraad bijeen was in een spoedzitting.
Als doel van de operatie noemde Poetin specifiek de 'demilitarisatie' van Oekraïne, wat erop lijkt te duiden dat hij het Oekraïense leger wil uitschakelen. In de praktijk zal dit toch neerkomen op oorlogvoering.
Poetin zei volgens het Russische persbureau Interfax "een speciale militaire operatie" uit te willen voeren in de Oekraïense Donbas-regio die Moskou als onafhankelijk heeft erkend. Hij roept Oekraïense militairen op "hun wapens neer te leggen" maar zegt ook "geen Oekraïens grondgebied te willen bezetten". Volgens Poetin is de operatie bedoeld om "mensen te beschermen".
In de toespraak zegt Poetin volgens Interfax ook dat "Rusland onmiddellijk zal reageren in het geval van buitenlandse bemoeienis". Ook stelt hij dat "bloedvergieten voor rekening van het Oekraïense regime komt". De Russische president verwees ook naar het "nazisme", dat volgens hem in Oekraïne aanwezig is en waar hij een einde aan wil maken.
De toespraak van Poetin begon op precies hetzelfde moment dat de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Linda Thomas-Greenfield Rusland opriep zich terug te trekken.
VS en Europa veroordelen Russische inval: meer sancties op komst
De wereld zal Rusland afrekenen op de aanval die het land heeft ingezet op Oekraïne, zegt de Amerikaanse president Joe Biden. Hij spreekt van een voorgekookte oorlog, die niet is uitgelokt en ongerechtvaardigd is.
De aanval op Oekraïne die Rusland in de nacht van woensdag op donderdag is begonnen "zal rampzalig verlies van levens en menselijk leed brengen", vreest Biden. Daarvoor is volgens hem "alleen Rusland verantwoordelijk".
Biden kondigt "zware sancties" tegen Rusland aan vanwege de militaire inval in Oekraïne. In een korte verklaring die door het Witte Huis naar buiten is gebracht, veroordeelt Biden de "onrechtvaardige aanval" door het Russische leger. Hij heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski op de hoogte gebracht van de stappen die de Verenigde Staten nu gaan ondernemen.
Biden spreekt donderdag met leiders van de G7, de groep van zeven grote industrielanden. "De Verenigde Staten en onze bondgenoten en partners zullen Rusland zware sancties opleggen", aldus de verklaring. "We zullen steun blijven verlenen aan Oekraïne en het Oekraïense volk."
NAVO-chef Jens Stoltenberg heeft de "roekeloze Russische aanval op Oekraïne" sterk veroordeeld. Hij zei in een verklaring dat NAVO-bondgenoten zullen vergaderen over de mogelijke gevolgen van Ruslands "agressieve daden". Hij zei verder achter de bevolking van Oekraïne te staan in "deze verschrikkelijke tijd".
"Ondanks onze herhaalde waarschuwingen en tomeloze inspanningen voor diplomatie heeft Rusland wederom een weg gekozen van agressie tegen een soeverein en onafhankelijk land", aldus Stoltenberg. Hij roept Rusland op de militaire operatie in Oekraïne onmiddellijk te stoppen en de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne, dat geen lid is van de NAVO, te respecteren.
De Europese Unie zal Rusland verantwoordelijk houden voor de "ongerechtvaardigde aanval" op Oekraïne. De unie veroordeelt die "krachtig", zeggen de voorzitters van de Europese Commissie, de raad van regeringsleiders van de EU-landen en de voorzitter van het Europees Parlement.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, raadsvoorzitter Charles Michel en parlementsvoorzitter Roberta Metsola spreken hun medeleven uit met de Oekraïners "in deze donkere uren. Onze gedachten zijn bij Oekraïne en de onschuldige vrouwen, mannen en kinderen die voor deze onuitgelokte aanval staan en vrezen voor hun leven", laten ze weten.
Ook EU-buitenlandchef Josep Borrell sluit zich bij die woorden aan. De Europese Unie komt met nieuwe zware sancties voor Rusland. Die zullen "enorme en ernstige gevolgen hebben" voor het land, kondigen de voorzitters van de Europese Commissie en de raad van regeringsleiders van de EU-landen aan.
Ook de Hongaarse premier Viktor Orban, die geldt als trouwste bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin in de Europese Unie, heeft de Russische aanval op Oekraïne bekritiseerd. Met de EU- en NAVO-bondgenoten "veroordelen we de militaire aanval van Rusland", zei Orban. Hij voegde eraan toe dat Hongarije zich buiten het militaire conflict zal houden, omdat de veiligheid van de Hongaren het belangrijkste is.
Explosies in Kiev en andere Oekraïense steden, tientallen doden gemeld
In meerdere Oekraïense steden, waaronder de hoofdstad Kiev, zijn explosies gehoord in de nacht van woensdag op donderdag.
Journalisten van CNN meldden net als getuigen van persbureau Reuters dat er nabij Kiev explosies zijn gehoord. Volgens de getuigen ging het om "geluiden die klinken als het afvuren van artillerie". De geluiden kwamen naar verluidt uit het oosten van de stad, waar de luchthaven ligt.
Russische helikopters hebben donderdagmiddag een militair vliegveld in de buurt van de Oekraïense hoofdstad Kiev aangevallen. Oekraïne zegt drie van die helikopters te hebben neergeschoten.
De gevechten gaan om luchtmachtbasis Hostomel, ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van het centrum van Kiev. Volgens onbevestigde berichten wordt de aanval uitgevoerd met enkele tientallen Russische helikopters vanuit Belarus.
Donderdagmiddag is een Oekraïens militair vliegtuig is circa 20 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Kiev neergestort. Er waren veertien mensen aan boord. Volgens de Oekraïense politie zijn vijf van hen om het leven gekomen.
Ook op veel andere plekken in Oekraïne klinken intussen explosies en beschietingen. Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken is Rusland begonnen met een "grootschalige invasie."
Meer dan veertig Oekraïense militairen en ongeveer tien burgers zijn gedood in de eerste uren van de Russische invasie, zegt een belangrijke adviseur van de regering in Kiev. Enkele tientallen militairen zouden gewond zijn geraakt bij de eerste gevechten.
Oekraïne claimt dat het tot nu toe vijftig Russische militairen heeft gedood in de omgeving van Loehansk. Zes Russische vliegtuigen zouden zijn neergehaald en in de buurt van Charkov zouden vier Russische tanks zijn verwoest. Rusland ontkent de berichten.
De Oekraïense generale staf maakt melding van beschietingen in het oosten en bombardementen van meerdere vliegvelden in heel het land. Berichten over Russische aanvallen op Odessa zijn volgens de staf onjuist: "de situatie in Odessa is onder controle". Er zouden in Oost-Oekraïne vijf Russische vliegtuigen en een helikopter zijn neergehaald, maar Moskou spreekt dat tegen.
Volgens Oekraïne is een Russische aanval op de stad Sjtsjastia in de regio Loehansk afgeslagen. De grenswacht van Oekraïne zegt dat drie mensen zijn gesneuveld in de zuidelijke regio Cherson, niet ver van het schiereiland de Krim.
Rusland stelt dat de Oekraïense luchtverdediging en luchtmacht zijn uitgeschakeld bij de aanvallen die Rusland donderdag is begonnen. Het voornaamste doel op de grond lijkt vooralsnog te zijn Oost-Oekraïne in handen te krijgen.
Pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne hebben naar eigen zeggen het dorp Sjastia en de plaats Stanitsia Loehanska veroverd op Oekraïense eenheden en milities. De twee plaatsen liggen vlak ten noorden van de provinciehoofdstad Loehansk die ook de hoofdstad is van een door separatisten uitgeroepen onafhankelijke republiek.
Rusland erkende de volksrepubliek Loehansk en de volksrepubliek Donetsk maandag. Volgens het Kremlin is dat ter bescherming van de bevolking onder wie ook veel Russen.
Centrale bank van Oekraïne beperkt opname contant geld
De centrale bank van Oekraïne heeft de opname van contant geld in het land beperkt en de handel op de valutamarkt opgeschort. De stappen zijn onderdeel van de maatregelen die Oekraïense banken moeten nemen nu in het hele land de staat van beleg is afgekondigd.
Het opnemen van contant geld van klantrekeningen wordt beperkt tot 100.000 Oekraïense grivna, omgerekend zo'n 3000 euro per dag, exclusief salarissen en sociale uitkeringen. Ook is het vrijgeven van contant geld van klantenrekeningen in vreemde valuta verboden. De beperkingen gelden niet voor bedrijven en instellingen die zorgen voor de uitvoering van de mobilisatieplannen van de overheid en instellingen die speciale toestemming hebben van de centrale bank.
De banken in het land dienen verder te zorgen voor een ononderbroken werking van hun filialen, tenzij dit het leven en de gezondheid van het publiek in gevaar brengt. Ook moeten ze toegang blijven bieden tot kluisjes. Daarnaast wordt er gegarandeerd dat alle girale betalingen zonder beperkingen verlopen en dat de geldautomaten worden aangevuld.
De centrale bank biedt daarbij onbeperkte ondersteuning in contanten. Ook verstrekt de centrale bank onbeperkte ongedekte herfinancieringsleningen met een looptijd tot een jaar en een optie om de lening met nog een jaar te verlengen, zodat banken voldoende geld in kas hebben.
De maatregelen zijn volgens de centrale bank bedoeld om de betrouwbare en stabiele werking van het financiële stelsel van Oekraïne te waarborgen en de volledige ondersteuning van de activiteiten van de strijdkrachten van Oekraïne te vergemakkelijken.
