Poetin helpt in Oekraïne zijn zorgvuldig opgebouwde leger om zeep

Toen de Russische president Vladimir Poetin in 1999 aan de macht kwam, trof hij een Russisch leger in verval aan. Dat was het gevolg van jaren verwaarlozing tijdens het laatste Sovjet-decennium. 

Onder leiding van Poetin ging het roer om en is het leger van Rusland in de afgelopen twintig jaar omgebouwd van gedateerde krijgsmacht tot een moderne organisatie. Met geavanceerde oorlogsschepen, vliegtuigen, goed bewapende troepen en ’s werelds grootste nucleaire arsenaal, is het Russische leger op papier bijna even sterk als dat van de VS. 

In zijn boek “Putin’s Wars: From Chechnya to Ukraine” documenteert de Britse historicus en Rusland-expert Mark Galeotti hoe Rusland onder Poetin het leger heeft hervormd en het op de proef heeft gesteld in oorlogen in Europa en het Midden-Oosten.

Business Insider interviewde Galeotti over de manier waarop Poetin het door hem zorgvuldig opgebouwde leger heeft verkwanseld door de verwoestende oorlog in Oekraïne te starten.

^{Foto: Kremlin Press Office / Handout/Anadolu Agency via Getty Images}

Je schrijft dat er bij het uitbreken van de oorlog in Oekraïne talloze aanwijzingen waren dat deze oorlog niet volgens het standaardboekje van Rusland gevoerd zou worden. Hoe wijkt de aanpak van de oorlog in Oekraïne af van wat je van het Russische leger had verwacht?

Galeotti: "Het Russische leger heeft een zeer intellectuele benadering van oorlogsvoering. Ze zijn vrij methodologisch en delen oorlogen in in verschillende categorieën, waarbij er een specifieke aanpak is voor de verschillende typen oorlogen die ze onderscheiden.”

“Een oorlog in een land met meer dan 40 miljoen inwoners is duidelijk een ernstig conflict en volgens de Russische militaire doctrine heeft zo’n oorlog altijd een lange opbouw. De Russen plannen zo’n oorlog zorgvuldig en bereiden zich tot in de puntjes voor. Er wordt een duidelijke commandostructuur opgezet en een flink voorraad aangelegd van de benodigde middelen, of dat nu soldaten zijn of munitie is. Er wordt overal aan gedacht.”

“De Russen zijn dan maanden bezig om de eerste stappen voor te bereiden, en dan, als de oorlog begint, openen ze normaal met zware bombardementen - ze noemen dat een MRAU - om de tegenstander al lam te leggen nog voordat de troepen de grens overgaan. En als ze dan de grens oversteken, is er één commandant die een duidelijke visie heeft op hoe de oorlog gewonnen kan worden en die strategie ook uitvoert.” 

“In het geval van Oekraïne lijkt het alsof deze voorbereiding niet heeft plaatsgevonden. Er lijkt geen echt concept te zijn van de richting die ze met deze oorlog op willen, omdat Poetin verwachtte dat Oekraïne zich zou overgeven en er geen echte oorlog zou uitbreken.” 

“Er is geen structuur opgezet, er is geen langetermijnplanning, de noodzakelijke logistiek is er niet en er is geen duidelijke bevelhebber.” 

“Ik bedoel, ze hebben bijna al hun eigen regels overtreden, simpelweg omdat het wat Poetin betreft geen oorlog zou worden. Hij schijnt echt geloofd te hebben dat Oekraïne zich meteen zou overgeven, omdat de bevolking bij Rusland zou willen horen."

^{Foto: Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images}

Heb je in de 14 maanden sinds de oorlog in Oekraïne uitbrak de Russische militaire leiders zien terugvallen op bekende tactieken, of is het Russische leiderschap nog steeds aan het improviseren?

Galeotti: "Voor een groot deel wordt er nog steeds geïmproviseerd, maar Poetins echt probleem is dit: hij lijkt niet de les te hebben geleerd die Stalin wel leerde. Stalins uitspraak dat Duitsland aan het begin van de Tweede Wereldoorlog geen inval zou doen in Polen, is befaamd. Want dat deden de Duitsers vlak daarna natuurlijk wel.” 

“Stalin besefte alleen wel direct dat hij een stapje terug moest doen en zijn generaals het militaire werk moest laten doen, terwijl hij zich focuste op de politieke kant van de situatie. Poetin blijft maar proberen om de situatie te micro-managen, dus ik denk dat het probleem van Rusland het gebrek aan gezag van de generaals. Die zetten daarom ook niet de stappen nemen die ze normaal gesproken wel zouden nemen.”

“Het klassieke voorbeeld was de vorige hoogste commandant van het Russische leger in Oekraïne, Surovikin, die er op aanstuurde dat Rusland zich zou voorbereiden op een Oekraïens offensief. Direct daarop werd hij door Poetin ontslagen, omdat ‘hij niet agressief genoeg zou zijn’.”

“Dus ik denk dat de generaals en andere militaire leiders hun best doen, maar ze zijn niet opgewassen tegen het feit dat ze hun beste uitrusting en hun beste soldaten in de eerste maanden van de oorlog al zijn kwijtgeraakt. Dus met de krachten die ze hebben, kunnen ze niet echt bijzonder inventief of slim zijn en Poetin stelt voortdurend politieke eisen die elke vorm van strategie verstoren."

^{Foto: Laski Diffusion/Newsmakers}

Wat die verliezen betreft: na iets meer dan een jaar oorlog heeft het Russische leger duizenden tanks verloren, tientallen gevechtsvliegtuigen en nog eens tienduizenden, zo niet honderdduizenden slachtoffers gemaakt. De oorlog lijkt nog lang niet voorbij, maar wat zullen de uiteindelijke langetermijngevolgen van deze oorlog zijn voor het Russische leger?

Galeotti: "Ik denk dat de droom van een sterk en modern leger inmiddels aan diggelen ligt. Zelfs als de oorlog morgen eindigt, zou het naar mijn mening minstens tien jaar duren om de Russische strijdkrachten weer op te bouwen tot het niveau van januari vorig jaar. En dat is op basis van de veronderstelling dat Rusland kan en wil uitgeven wat nodig is omdat te doen, en toegang heeft tot computerchips en alle andere benodigde technologische snufjes, wat ik eerlijk gezegd twijfelachtig vind.”

“Ik denk dat Poetin met deze oorlog zijn eigen militaire systeem kapot heeft gemaakt. Daarom denk ik ook dat dit Poetins laatste oorlog is. Oekraïne kan daadwerkelijk zijn politieke ondergang worden en hij moet daarom, als hij dit overleeft, zeer, zeer voorzichtig zijn met toekomstige avonturen. Maar ik denk ook dat Rusland na deze oorlog niet meer de militaire capaciteit heeft voor andere vormen van militaire inzet." 

"Dus in wezen heeft hij 22 jaar lang een ijzersterk leger opgebouwd en dat vervolgens in slechts enkele maanden met de grond gelijk gemaakt."

LEES OOK: Rusland boekt een begrotingstekort van €27 miljard door flinke daling van energiebaten – uitgaven defensie schieten omhoog