- De Nederlandse economie is in het derde kwartaal van dit jaar met 0,2 procent gekrompen, vergeleken met het voorgaande kwartaal.
- Consumenten gaven nog wel meer uit, maar vooral de investeringen van bedrijven liepen relatief fors terug.
- Op jaarbasis was in het derde kwartaal nog wel sprake van een groei van iets meer dan 3 procent.
- Lees ook: Druk op koopkracht raakt restaurants in 2023 – ook snackbar heeft het zwaar
De Nederlandse economie is in het derde kwartaal gekrompen. Dat komt volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vooral doordat er minder is geïnvesteerd in woningen en infrastructuur.
De economie kromp tussen juli en september met 0,2 procent, vergeleken met het voorgaande kwartaal.
De investeringen namen af met 1,7 procent. Dat komt name doordat er minder werd geïnvesteerd in woningen en infrastructuur, respectievelijk 0,4 procent en 4,2 procent.
Lees ook: Deze 20 bedrijfssectoren krijgen veel last van druk op de winstmarge in 2023
Het CBS ziet wel dat huishoudens iets meer besteedden dan in het tweede kwartaal, namelijk 0,1 procent. Ook de import en export stegen, met respectievelijk 1 en 0,9 procent.
Coronasteun zorgt voor groei op jaarbasis
Op jaarbasis groeide de economie met 3,1 procent. Dat komt volgens het CBS door de coronamaatregelen, die in het derde kwartaal van vorig jaar nog van invloed waren. Ook de import en export stegen op jaarbasis. Dat komt met name door de wederuitvoer, de export van eerder geïmporteerde producten, die groeide met ongeveer 4 procent. De import ligt ten opzichte van een jaar eerder 2 procent hoger.
Omdat er niet langer coronamaatregelen van kracht zijn, namen ook de bestedingen van consumenten toe. Die gaven op jaarbasis 2,3 procent meer uit, onder meer aan cultuur, recreatie en horeca.
Als de economie in het vierde kwartaal opnieuw krimpt, belandt Nederland in een recessie. De Europese Commissie sprak vorige week al de verwachting uit dat de meeste EU-landen voor het einde van het jaar in een recessie belanden. Die zou duren tot volgend voorjaar.
Recessie lijkt onvermijdelijk voor Nederland
Een recessie lijkt onvermijdelijk voor de Nederlandse economie, na de krimp in het derde kwartaal. Maar dat is niet per se slecht nieuws. Economen van de grote banken wijzen erop dat het eigenlijk ook wel goed zou zijn als er weer wat meer bedrijven failliet gaan en de grote roep om personeel op de arbeidsmarkt iets afneemt.
Een van de grote boosdoeners is de flink opgelopen inflatie doordat we geen goedkoop gas uit Rusland meer kunnen krijgen, legt Rabobank-econoom Hugo Erken uit. Hij denkt dat de oude situatie niet meer terugkomt en dat we eraan zullen moeten wennen dat gas duurder is. "Inflatie is een slow killer", geef hij aan. "Huishoudens houden elke maand ietsje minder over en dan komt er een moment dat ze de hand op de knip gaan houden."
Marcel Klok van ING onderstreept dat een afname bij de investeringen afgelopen kwartaal de grootste afremmende factor was voor de economie. Dat wijt hij aan het feit dat de bouw wordt beperkt door strenge milieuregels, denk aan de stikstofdiscussie, en vertraging bij de verlening van vergunningen.
Dat zijn problemen die niet zomaar zijn verholpen. Toch voorzien de economen slechts een milde recessie. Bij de meeste bedrijven is personeelstekort nog altijd de grootste belemmering, weet Klok. Ook wijst hij op de aangekondigde steun vanuit de overheid om te helpen met de hoge energierekening.
Erken vindt dat het kabinet eigenlijk doorschiet omdat ook veel bedrijven geholpen worden die de steun niet nodig hebben. Met het oog op de verduurzamingsopgave waar Nederland voor staat zou het in zijn ogen niet zo slecht zijn als bedrijven die niet zonder het goedkope gas kunnen het niet redden. "Bij hele energie-intensieve bedrijven moet je je afvragen of je dat nog wel wil."
Econoom Jean-Paul van de Kerke van ABN AMRO denkt dat een recessie ook iets van verlichting met zich mee kan brengen op de arbeidsmarkt. Daarbij ligt het dan voor de hand dat het aantal faillissementen gaat oplopen. "Broodnodig", noemt de econoom dat.
Door alle coronasteun gaan er al een paar jaar heel weinig bedrijven bankroet. Dat zou niet passen bij een "flexibele en efficiënte" economie. Van de Kerke voorziet geen grote faillissementsgolf. "Als het aantal faillissementen met 50 procent stijgt gaan we eigenlijk alleen maar terug naar het niveau van 2019 en toen draaide de economie nog als een tierelier."
