- Nog altijd voldoen 22 NAVO-lidstaten niet aan de afgesproken norm voor defensie-uitgaven van 2 procent van het nationaal inkomen, zo blijkt uit een rapport van het militaire bondgenootschap.
- Nederland heeft zijn defensiebudget vorig jaar flink opgeschroefd en is daardoor gestegen van de 20ste naar de 12e plaats op de ranglijst van de NAVO.
- Griekenland geeft procentueel gezien het meeste uit aan defensie, Luxemburg het minst.
- Lees ook: Baltische NAVO-lidstaten versterken hun defensie, uit angst dat ze het volgende slachtoffer worden van Rusland
Terwijl Rusland oorlog voert in Oekraïne hebben de meeste NAVO-lidstaten het afgelopen jaar hun defensiebudgetten opgeschroefd, zo blijkt uit een rapport van het militaire bondgenootschap. Maar toch voldoen 22 van de 29 in het rapport opgenomen landen nog altijd niet aan de NAVO-norm van 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp).
Voormalig Amerikaans president Donald Trump ging altijd hard tekeer over NAVO-landen die zich niet houden aan de begrotingsafspraak, maar ook zijn voorganger Barack Obama en huidig president Joe Biden hebben de Europese lidstaten er meerdere malen op aangesproken.
Nederland is in 2022 fors meer gaan uitgeven aan defensie en steeg daardoor van de 20ste naar de 12e plaats op de ranglijst van de NAVO. Toch bedroegen de uitgaven volgens een schatting van het militaire bondgenootschap nog altijd slechts 1,64 procent van het nationaal inkomen.
Het is de bedoeling dat de Nederlandse defensiebegroting volgend jaar en in 2025 na dertig jaar van bezuinigen wel weer de NAVO-norm van 2 procent gaat halen. Volgens de laatste plannen 2,02 procent om precies te zijn.
Wordt het budget niet verder verhoogd, dan zakt het percentage daarna weer terug, omdat de Nederlandse economie (het bbp) zal blijven groeien. "Ik vind eigenlijk wel dat we die 2 procent moeten handhaven, maar dat gaat pas spelen in de volgende kabinetsperiode", zei minister Kajsa Ollongren van Defensie daar eerder dit jaar over tegen NRC. Er moet dan volgens haar extra geld bij om de lijn door te trekken.
Sterke procentuele stijging van defensie-uitgaven in de Benelux
In 2022 gaf Nederland 23,6 procent meer uit aan defensie dan een jaar eerder, zo blijkt uit een schatting van de NAVO die is weergegeven in de onderstaande grafiek.
De rest van de Benelux doet ook z'n best: België en Luxemburg gaven in 2022 op jaarbasis respectievelijk 15,9 en 34,2 procent meer uit aan defensie. Luxemburg pakt daarmee de koppositie binnen de NAVO.
Hier is wel een kanttekening bij nodig. In de eerste grafiek, over de 2 procent-norm van de NAVO, valt te zien dat zowel België als Luxemburg onderaan de ranglijst bungelen. Dit betekent dat ze een relatief klein deel van hun nationale inkomen besteden aan defensie. Als gevolg is een grote procentuele stijging ook makkelijker te realiseren.
Negen landen – waaronder het Verenigd Koninkrijk, Italië en Noorwegen – hebben vorig jaar juist minder uitgegeven aan defensie dan een jaar eerder. Het Turkse budget daalde zelfs met een tiende.
Baltische staten willen NAVO-norm van minstens 2,5%
Verder valt op dat Griekenland met 3,54 procent van het nationale inkomen procentueel het meeste uitgeeft aan defensie van alle NAVO-lidstaten, meer nog dan de 3,46 procent van de Verenigde Staten.
Ook de aan Rusland grenzende Baltische staten zitten duidelijk boven de NAVO-norm: Litouwen met 2,47 procent, Estland met 2,12 procent en Letland met 2,07 procent. Eerder dit jaar gaven ze zelfs aan dat ze de NAVO-norm voor alle lidstaten graag verhoogd zien worden tot minstens 2,5 procent het nationaal inkomen. Dit uit vrees voor Russische agressie.
Grote landen als Spanje (1,09 procent), Canada (1,29 procent) en Duitsland (1,49 procent) blijven al ver verwijderd van de huidige begrotingsafspraak, laat staan een nog ambitieuzer percentage. Bij onze oosterburen komt dat mede door problemen in het aanbestedingsproces en een stroperige bureaucratie.
