De Europese Centrale Bank (ECB) moet zijn massale opkoop van staatsleningen snel gaan afbouwen. Dat zegt Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank (DNB), in een dinsdag gepubliceerd interview met NRC.
Knot, die als centralebankpresident ook in het ECB-bestuur zit, verwijst expliciet naar de noodzaak van ’tapering’, het geleidelijk afbouwen van de opkopen. ,,Het is duidelijk dat we die taperingfase niet lang meer kunnen uitstellen”, stelt Knot. ,,Of dit in 2018 gaat gebeuren? Ik heb geen kristallen bol.”
De ECB koopt sinds maart vorig jaar voor tientallen miljarden euro’s per maand obligaties bij financiële instellingen op, in een poging de inflatie in de eurozone te stimuleren. De centrale bank besloot begin deze maand het programma in ieder geval tot eind volgend jaar door te zetten. De omvang wordt daarbij vanaf april wel verkleind, van 80 miljard naar 60 miljard euro per maand.
Knot is al langer kritisch op het ruime stimuleringsbeleid van de ECB, dat mede heeft gezorgd voor de lage rentes op hypotheken en spaarrekeningen. Voordat de opkoop van obligaties begon waren de leenkosten voor burgers en bedrijven al sterk verlaagd, legt hij uit. ,,Het nóg verder omlaag brengen van leenkosten heeft dan beperkt toegevoegde waarde, maar flinke neveneffecten. Kijk bijvoorbeeld naar de huizenmarkt, waar de prijzen vrijwel alleen stijgen op basis van de lage rente.”
Ondanks zijn eigen kritiek op het ECB-beleid zit Knot niet te wachten op steun van kritische politici. ,,Het is beter dat politici geen publiek debat voeren over monetair beleid. Dat is juist gebaat bij onafhankelijkheid van de centrale bank. Politieke kritiek op het monetaire beleid gaat vaak over een deelbelang, zoals dat van ‘de spaarder’ of ‘de gepensioneerde’ in Nederland. Die belangen gaan mij bijzonder aan het hart, maar mijn opdracht in Frankfurt is te kijken naar het algemene belang.”
Politici kunnen de ECB juist helpen bij de afbouw van zijn maatregelen, door de juiste economische hervormingen door te voeren. ,,Wij hebben héél veel tijd gekocht'', verdedigt Knot de ingrepen van de ECB. ,,Maar 2016 is in de eurozone niet een geweldig jaar geweest wat betreft structurele hervormingen.''
