ANALYSE – Hij overleefde drie stemrondes en behoorde tot de laatste twee kandidaten voor de functie van IMF-directeur. Maar uiteindelijk trok oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem aan het kortste eind.

Vrijdagavond trok hij zich terug nadat hij en de Bulgaarse Wereldbankbestuurder Kristalina Georgieva waren overgebleven.

Dijsselbloem had de avond nog kunnen rekken, omdat beide kandidaten niet de benodigde meerderheid hadden. Een kandidaat heeft 55 procent van de stemmen van de 28 EU-landen nodig, die bovendien 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen.

Maar Dijsselbloem trok zich uiteindelijk terug om een slepende discussie te voorkomen. Georgieva kon op iets meer steun rekenen en wordt door de EU nu voorgedragen voor de IMF-post.

Dijsselbloem gehaat in Griekenland

Vooraf werden de kansen van Dijsselbloem hoog ingeschat. Onder meer het machtige Duitsland steunde zijn kandidatuur. Maar in Zuid-Europa is hij een stuk minder populair. Dat komt allemaal door hoe hij als voorzitter van de eurogroep de Griekse schuldencrisis heeft aangepakt.

In de nasleep van de financiële crisis legde hij een stevig bezuinigingspakket op aan de Grieken. In Noord-Europese landen heeft hij juist daardoor een stevige reputatie opgebouwd, maar met name in Griekenland kunnen ze zijn bloed wel drinken. De Griekse bevolking protesteerde tegen alle bezuinigingen en verhogingen van belastingen.

"Het dal waar Griekenland doorheen is gegaan, is zo diep geweest, dat je het geen succes kan noemen", zei Dijsselbloem in 2018 tegen Nieuwsuur in een terugblik.

Botte uitspraak over 'Schnaps und Frauen'

Wat niet heeft geholpen is de neiging van Dijsselbloem om soms geen blad voor de mond te nemen. Met name een uitspraak in het deftige Duitse dagblad Frankfurter Allgemeine Zeitung viel helemaal verkeerd bij Spanje, Italië en Griekenland.

Dijsselbloem zei in het interview in 2017:

"Als sociaaldemocraat vind ik solidariteit belangrijk. Maar wie aanspraak maakt op de solidariteit heeft ook plichten. Ik kan niet al mijn geld aan drank en vrouwen - Schnaps und Frauen - uitgeven en vervolgens bij u om bijstand vragen."

In Zuid-Europese landen werd dat opgevat als een sneer naar hen. 'Schnaps und Frauen' werd een rel die maanden aanhield. De Portugese premier vond dat Dijsselbloem op moest stappen als eurogroepvoorzitter en het Europees Parlement veegde de vloer met hem aan.

Benoeming Georgieva is nog niet zeker

Het gebrek aan steun in Zuid-Europa heeft Dijsselbloem twee jaar na zijn botte uitspraak de hoogste functie bij het IMF gekost. De voorkeur van de EU gaat uit naar Kristalina Georgieva.

De aanstelling moet nog door het IMF zelf worden behandeld. Maar er bestaat een soort herenakkoord dat Europese landen het hoofd van het IMF mogen aanwijzen, terwijl de Amerikanen de baas van de Wereldbank mogen benoemen.

Toch is er nog een kans dat Georgieva het niet wordt. Met haar 65 jaar is ze te oud om volgens de IMF-statuten directeur te worden. Daarin staat dat de nieuwe topman- of vrouw ten tijde van de benoeming maximaal 64 jaar oud mag zijn.

Niet-Europese landen zoals China, Brazilië, Rusland en India kunnen een wijziging van de statuten blokkeren en mogelijk een eigen kandidaat voordragen. Zo kunnen de opkomende landen proberen om het herenakkoord te doorbreken.

Misschien lacht Dijsselbloem dan toch als laatst.

Lees meer: