De bijtende kritiek op bitcoin van één van Wall Street’s best verdienende bankiers is hard aangekomen in de wereld van de cryptomunten. Donderdagochtend noteerde de bitcoin onder de 3.900 dollar, waar de belangrijkste digitale munt begin deze week nog boven de 4.200 dollar koerste.
Topman Jamie Dimon van de zakenbank JP Morgan, die over 2016 genoot van een beloningspakket van 28 miljoen dollar, noemde bitcoin dinsdag een vorm van “oplichting”, erger dan de tulpenmanie. Dimon riep zelfs hij handelaren bij de eigen bank zou ontslaan, als ze zich zouden inlaten met bitcoin.
Het is dus niet heel verwonderlijk dat dé specialist in zogenoemde kwantitatieve beleggingsstrategieën bij JPMorgan de uitlatingen van zijn baas onderschrijft.
Woensdag schreef kwantitatief strateeg Marko Kolanovic in een rapport dat cryptomunten “in sommige opzichten lijken op frauduleuze piramidespelen”.
Bij een piramidespel worden beleggers gelokt met het vooruitzicht van hoge rendementen voor een vaak exotische belegging. De inleg van de eerste deelnemers wordt deels gebruikt om als rendement uit te keren (en dus niet geïnvesteerd). Als de starters dan enthousiast raken en zorgen voor nieuwe deelnemers, kan het geld van die deelnemers ook weer gebruikt worden voor winstuitkeringen.
Echter, omdat de beoogde belegging zelf onvoldoende rendement oplevert, raakt het geld op een gegeven moment op. De laatste instappers zijn doorgaans de klos.
Verdienmodel van bitcoin problematisch
Volgens analist Kolanovic van JP Morgan is er een probleem met het verdienmodel van bitcoin. Degenen die in de vroege fase als 'miner' van bitcoin zijn begonnen, zijn makkelijk rijk geworden.
Miners zijn programmeurs die complexe wiskundige puzzels oplossen, om transacties op het bitcoinnetwerk goed te keuren. In ruil daarvoor ontvangen ze nieuwe bitcoin. Echter, het bitcoinnetwerk fungeert zo dat de beloning voor het oplossen van de puzzels (en faciliteren van bitcointransacties) afneemt.
Kolanovic stelt dan ook dat sprake is van afnemende toekomstige opbrengsten bij het in stand houden van het bitcoinnetwerk. Dat is vergelijkbaar met een piramidespel, aldus de analist.
Maar daar houdt het niet op, aldus Kolanovic. Een manier om de afnemende opbrengsten van het 'delven' van bitcoin te omzeilen is... het creëren van nieuwe cryptomunten. En dat is wat er dit jaar ook is gebeurd met de schepping van steeds meer alternatieve cryptomunten. Het meest succesvolle voorbeeld hiervan is ethereum, in waarde inmiddels de tweede cryptomunt.
"We weten niet of de prijs van cryptomunten op de korte termijn stijgt of daalt. Maar de historische ervaring met valuta, politiek en financiële fraude voorspelt niet vele goeds voor cryptomunten", schrijft Kolanovic in het rapport.
China legt cryptomunten aan banden
Bitcoin is alleen dit jaar al drie keer over de kop gegaan, hoewel er de laatste twee weken dus sprake is van een koersterugval. Die versnelde de afgelopen dagen nadat topman Dimon van JP Morgan zijn kritiek uitte. Ook hebben cryptomunten last van berichten dat de Chinese overheid strengere regulering wil doorvoeren.
Begin deze maand sprak China een verbod uit op de lancering van nieuwe cryptomunten, via zogenoemde initial coin offerings. De Chinese financiële krant Caixin suggereerde afgelopen vrijdag dat China ook een breder verbod op binnenlandse cryptobeurzen overweegt.
In bredere zin waarschuwt Kolanovic overigens voor zeepbelachtige ontwikkelingen op financiële markten. De bank maant beleggers tot voorzichtigheid.
Als iedereen geld verdient met stijgende beurzen, lijkt er geen vuiltje aan de horizon. Maar beleggers moeten zich wel afvragen hoe ze omgaan met risico's, als er donkere wolkjes aan de hemel verschijnen.
