De Europese Commissie kondigde woensdag aan dat er een onderzoek komt naar mogelijke staatssteun voor Chinese autofabrikanten die goedkoop elektrische auto’s exporteren naar Europa.

Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie noemde het een “antisubsidieonderzoek”, nu de wereldmarkt wordt “overspoeld” elektrische voertuigen uit China, die vaak een stuk goedkoper zijn, mede dankzij “enorme staatssubsidies”.

De voorzitter van de Europese Commissie wees erop hoe China eerder al op een soortgelijke manier een enorm aandeel in de industrie van zonnepanelen verkreeg. “Europa staat open voor concurrentie, maar niet voor een race naar de bodem”, zei ze.

Als de Europese Commissie tot de conclusie komt dat er sprake is van oneerlijke staatssteun, dan kan de EU maatregelen invoeren. Zo kunnen er importheffingen wordt ingesteld op elektrische voertuigen uit China.

Dat Beijing met een tegenreactie zal komen op dergelijke strafmaatregelen, lijkt onvermijdelijk. Het zou in theorie kunnen leiden tot een handelsoorlog.

In dit verband is het van belang wie het meest te verliezen heeft. China exporteert graag auto's naar Europa, maar omgekeerd is de Chinese markt ook van belang voor Europese autofabrikanten. Vooral Duitse autofabrikanten hebben veel te verliezen.

Afgelopen mei publiceerde verzekeraar Allianz een uitgebreid rapport over het belang van China voor de Europese auto-industrie en omgekeerd. Daarin kwam ook de rol van elektrische auto aan bod.

Hieronder belichten we vier grafieken uit het rapport die een indruk geven van wat er op het spel staat, als er een handelsoorlog uitbreekt tussen de Europese Unie en China over elektrische auto's.

1) Ruim 20% van de nieuwe auto's in China is elektrisch, tegen iets meer dan 10% in Europa

In 2022 werden ruim 5,4 miljoen elektrische voertuigen verkocht in China, waarmee elektrische auto's goed waren voor iets meer dan 20 procent van de totale autoverkopen in China. In Europa was de verkoop van elektrische auto's goed voor iets meer dan 10 procent van de totale verkopen.

De Chinese markt voor elektrische auto's is groter dan die van de EU en de VS bij elkaar, blijkt uit de bovenstaande grafiek.

Bij de groei van de verkopen van elektrische auto's speelt uiteraard nog altijd sterk mee in hoeverre landen de aankoop stimuleren met directe subsidies en andere voordelen.

2) China is niet erg afhankelijk van import auto's uit Europa

Als je kijkt naar de totale auto-export vanuit Europa naar China, ging het in 2022 om een exportwaarde van 24 miljard euro. Dat klinkt indrukwekkend, maar puur op basis van de aantallen gaat het niet al te best met de export van Europese auto's naar China.

In 2022 werden er minder dan 500.000 Europese auto's geëxporteerd naar China. Bovendien daalt het belang van de Chinese import van Europese auto's als je dit afzet tegen de totale verkoop van auto's in China.

Afgelopen jaar maakten door China geïmporteerde Europese auto's minder dan 2 procent uit van de totale verkoop van auto's in China, blijkt uit het rapport van Allianz.

3) Europese autofabrikanten produceren relatief veel auto's via joint ventures in China

Europese autobedrijven hebben joint ventures opgezet om samen met Chinese partners auto's te produceren in China. Het succes van dergelijke samenwerkingen staat echter onder druk door de toenemende populariteit van auto's die door Chinese fabrikanten zelf op de markt worden gebracht, blijkt uit het rapport van Allianz.

Ter illustratie: slechts één elektrisch model dat werd geproduceerd door een Chinees-Europese joint venture kwam afgelopen jaar voor op de ranglijst van de twintig meest verkochte elektrische auto's in China.

In de grafiek hierboven is te zien dat de joint ventures voor Europese autofabrikanten nog wel het nodige gewicht in de schaal leggen, want dergelijke samenwerkingen waren in 2022 goed voor een totale productie van ruim 4 miljoen auto's.

4) China verdient sinds 2022 meer aan de export van Chinese auto's dan het betaalt voor de import van buitenlandse auto's

"Terwijl Chinese fabrikanten zich vroeger richtten op de behoeften van andere opkomende economieën in Azië, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika, is het de Europese markt die het meest heeft bijgedragen aan de stijgende export, van een geschat aandeel van 8 procent van de export in 2017 naar een aandeel van 28 procent in 2022", schrijft Allianz in het rapport.

Ofwel: voor de export van Chinese auto's is Europa een belangrijke markt.


Concluderend kun je stellen dat in China al enkele jaren sprake is van een forse groei van de verkoop van elektrische auto op de binnenlandse markt, waarbij lokale fabrikanten steeds meer domineren.

De import van auto's uit Europa is daarmee gereduceerd tot een marginaal deel van totale autoverkoop in China.

Aangezien Europese autofabrikanten, overigens met wisselend succes, relatief veel auto's via joint ventures in China produceren, zijn ze kwetsbaar als China bijvoorbeeld zou besluiten Europese partners uit de joint ventures te gooien.

Andersom is Europa een belangrijke afzetmarkt voor de export van Chinese auto's: in 2022 kwam bijna 30 procent van hun totale exportinkomsten van Chinese auto's uit de Europese markt. Op dit punt heeft China dus flink wat te verliezen, als Europa strenger optreedt tegen prijsdumping.

LEES OOK: Chinese fabrikanten van elektrische auto’s willen de Europese markt bestormen