De Europese Unie verdubbelt haar gasimport uit Azerbeidzjan. Ook gaat de EU in zee met het land om energie uit wind en waterstof aan te kopen. Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft daarvoor een intentieovereenkomst getekend met president Ilham Alijev in Bakoe, de hoofdstad van Azerbeidzjan.

Von der Leyen dankte de president voor het helpen van de EU. “U bent een cruciale partner voor ons, en betrouwbaar”, zei ze. Al voor de Russische invasie in Oekraïne voerde Azerbeidzjan de gasexport op. Het gas wordt door leidingen via Georgië en Turkije Zuid-Europa binnengebracht. In de overeenkomst is vastgelegd dat de uitstoot van methaangas tijdens de hele leveringsketen aan banden wordt gelegd, om het klimaat te sparen.

“Momenteel levert de zuidelijke gascorridor jaarlijks 8,1 miljard kubieke meter aan de EU. Die capaciteit wordt de komende jaren uitgebreid tot 20 miljard”, aldus Von der Leyen. Ze verwacht vanaf volgend jaar al dat er 12 miljard kubieke meter de EU binnenkomt. “Dat zal helpen compenseren voor het wegvallen van Russisch gas.”

Maar dat is lang niet genoeg voor het vervangen van alle gasleveringen door Poetin, want vorig jaar importeerde de Europese Unie 155 miljard kubieke meter gas uit Rusland, zo blijkt uit cijfers van het Internationaal Energieagentschap (IEA).

“Maar niemand koestert nog illusies”, zei IEA-directeur Fatih Birol eerder al. “Dat Rusland zijn gasvoorraden inzet als economisch en politiek wapen toont aan dat Europa snel moet handelen om klaar te zijn voor de komende winter.”

De belangrijkste olie- en gasvelden van Azerbeidzjan liggen in de Kaspische Zee, maar volgens president Alijev is het land de olie-exploitatie aan het afbouwen. Uiteindelijk zou Azerbeidzjan zich vooral op groene energie willen gaan toeleggen.

IEA: Europa moet alles doen om gasgebruik te verlagen

Europa moet er nu alles aan doen om het gebruik van aardgas te verlagen om te voorkomen dat het continent een "harde winter" tegemoet gaat, met mogelijke tekorten aan gas. Dat schrijft topman Fatih Birol van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in een brandbrief. Birol zegt zich grote zorgen te maken over de situatie op de Europese gasmarkt en dringt er bij Europese landen op aan nog meer maatregelen te nemen om de afhankelijkheid van Russisch gas tegen te gaan.

Birol stelt dat het IEA al maanden waarschuwt voor een gascrisis in Europa en dat het continent het "epicentrum" is van de wereldwijde energiecrisis. Het agentschap kwam eerder al met een reeks aanbevelingen om het gebruik van gas af te bouwen. Birol ziet hier al wel enige vooruitgang, met name door meer in te zetten op hernieuwbare bronnen, maar dat is volgens hem nog lang niet voldoende.

De zorgen over tekorten zijn nu alleen maar toegenomen door de vrees dat Rusland de belangrijke gaspijpleiding Nord Stream 1, die loopt naar Duitsland, volledig gaat dichtdraaien. Momenteel ligt die pijpleiding stil vanwege onderhoud. Moskou had eerder al de gasleveringen via Nord Stream 1 verminderd, wat volgens het IEA "alarmsignalen" zijn.

Een eerste onmiddellijke stap moet volgens Birol zijn dat het huidige verbruik van gas wordt verminderd en dat dit uitgespaarde gas wordt opgeslagen in reservoirs voor de winter. De IEA-topman stelt bijvoorbeeld dat bedrijven gecompenseerd kunnen worden voor het verlagen van het gasverbruik. Daarnaast kan tijdelijk meer ingezet worden op stroomproductie door kolen- en oliecentrales en ook door kernenergie.

Ook zouden huishoudens minder gas moeten gebruiken. Overheden kunnen het goede voorbeeld geven met energiebesparende maatregelen in gebouwen. Verder moet meer op Europees niveau worden samengewerkt bij het terugdringen van gasverbruik.

"Als dit soort maatregelen nu niet ingevoerd worden, zal Europa in een extreem kwetsbare positie komen en kunnen we veel drastische verlagingen van het gasverbruik op een later tijdstip krijgen", aldus Birol. Hij zegt dat er sterke solidariteit in Europa nodig zal zijn om de gascrisis het hoofd te bieden.

LEES OOK: In 7 stappen van het gas af, van isolatie tot zonnepanelen en warmtepomp: dit is van belang