De oorlog in Oekraïne leidt vooralsnog tot verdere groei van de Russische economie, verwacht het Internationaal Monetair Fonds.

In een dinsdag gepubliceerde update van de World Economic Outlook verhoogde het IMF de groeiprognose voor de economie van Rusland voor 2024 van 1,1 procent naar 2,6 procent.

Het IMF noemt de hoge militaire uitgaven van Rusland als één van de factoren die de groei stimuleren. Moskou heeft bijna een derde van zijn staatsbudget voor 2024 toegewezen aan defensie, tegenover slechts 14 procent in 2021, het jaar voordat het Russische leger Oekraïne binnenviel.

Rusland groeit dus als oorlogseconomie in de optiek van het IMF. De krappe arbeidsmarkt in Rusland heeft volgens het IMF ook geholpen om de economie te stimuleren door de lonen en consumentenbestedingen op te drijven. De werkloosheid daalde vorig jaar tot een recordlaagte van minder dan 3 procent, doordat veel werknemers emigreerden of aan het front vochten in Oekraïne.

Werknemers kregen afgelopen jaar 8 procent tot 20 procent meer loon, meldde persbureau Bloomberg eerder deze maand op basis van data van het Russische recruitmentbureau Superjob.

Dat is op zich niet gunstig voor het Russische leger, dat met het eigen bedrijfsleven concurreert om mankracht. Militairen kregen vorig jaar een loonsverhoging van gemiddeld 10,5 procent, aldus Bloomberg.

Het Russische leger blijft vooralsnog een aantrekkelijke optie voor velen. Junior posities leveren maandelijks 210.000 roebels (zo’n 2.150 euro) op. Dat is bijna drie keer het gemiddelde salaris in Rusland, volgens het Britse ministerie van Defensie.  

Economie Rusland blijft groeien, maar wel eenzijdig

De opwaardering door het IMF komt op een moment dat het effect van westerse sancties tegen Rusland kritisch wordt bekeken. De Russische regering heeft manieren gevonden om het olieprijsplafond van 60 dollar per vat, dat de G7-landen en de Europese Unie proberen af te dwingen op de internationale oliemarkt, te omzeilen.

Ook slaagt Rusland erin om zijn ruwe olie aan kopers zoals China en India kwijt te raken. Verder zijn er aanwijzingen dat ruwe olie uit Rusland, die in Indiase raffinaderijen wordt verwerkt tot diesel en kerosine, via doorverkoop van deze brandstoffen alsnog in Europa belandt.

"Rusland leeft al tientallen jaren onder een sanctieregime, dus we hebben ons er voldoende aan aangepast", zei de woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, in oktober 2023.

Sommige westerse onderzoekers zijn kritisch over de officiële groeicijfers van de Russische economie. In een opiniestuk in het blad Foreign Policy van december reageerden Jeffrey Sonnenfeld en Steven Tian op commentaren dat de Russische economie tekenen van veerkracht zou vertonen.

Westerse sancties en de massale uittocht van multinationals hebben de economie van Rusland wel degelijk geraakt, stellen ze. “Het is een misvatting om te denken dat alles op rolletjes loopt voor Poetin. Het is ook van belang om de effectieve maatregelen om hem onder druk te zetten niet overboord te gooien”, schreven Sonnenfeld en Tian.

De onderzoekers merkten onder meer op dat het confisqueren van bezittingen van westerse bedrijven door Rusland het land niet rijker maakt. Sinds de Russische invasie van Oekraïne begin 2022 zijn naar schatting minstens 1 miljoen Russen naar andere landen gevlucht, waaronder technisch toptalent. Die brain drain heeft bijgedragen aan een tekort aan arbeidskrachten van bijna 5 miljoen mensen en heeft de inflatie in Rusland hoog doen oplopen.

Rusland heeft ook de toegang verloren tot westerse technologie en expertise waar Russische bedrijven op vertrouwden. Bovendien betekent de nadruk op uitgaven voor de oorlogseconomie dat de private sector in Rusland, afgezien van defensiebedrijven, te maken heeft met een gebrek aan investeringen voor groei op de lange termijn, stellen de westerse onderzoekers.

LEES OOK: De Russische regering en de centrale bank zijn het oneens over kapitaalcontroles voor de economie