- De VS, de Europese Unie en het VK hebben naar eigen zeggen ‘harde’ sancties afgekondigd, maar die worden op financiële markten niet serieus genomen.
- Duidelijk is dat onder meer de Europese Unie het niet aandurft om zelf economische pijn te lijden door minder gas en olie uit Rusland af te nemen.
- Hiermee laat het westen een cruciale economische troef in handen van de Russische president Poetin.
- Lees ook: Heel Europa lijdt onder de oorlog in Oekraïne: dit is de mogelijke economische impact
De Verenigde Staten, Europese Unie en het VK hebben naar eigen zeggen ‘zware sancties’ afgekondigd tegen Rusland, maar financiële markten zijn allesbehalve onder de indruk. Zolang westerse landen het niet aandurven om de cruciale Russische export van olie en gas aan te pakken, zullen andere maatregelen geen echt serieuze economische implicaties hebben.
Amerikaanse beleggers reageerden donderdag opgelucht dat president Joe Biden de Russische oliebranche min of meer spaart bij de sancties vanwege de oorlog in Oekraïne. Ook heeft Biden aangekondigd meer strategische oliereserves vrij te geven om te zorgen dat de inflatie niet extra sterk zal oplopen door het conflict.
De aandelenbeurzen in New York sloten donderdag met winsten, terwijl er aan het begin van de sessie nog sprake was van fikse koersverliezen. Dit werkte vrijdag door op Europese beurzen, waar bijvoorbeeld de Amsterdamse AEX-index 1 procent hoger opende op 715 punten.
Technologiegraadmeter Nasdaq steeg met 3,4 procent zelfs het sterkst in bijna een jaar. De index kwam uit op 13.473,59 punten. Vooral techaandelen waren in trek, omdat beleggers de kans op hogere rentes in de VS lager zijn gaan inschatten. De verwachting is dat de Federal Reserve voorzichtiger zal zijn met het verkrappen van het monetaire beleid, gelet op de oorlogsdreiging in Oekraïne.
Vooral techaandelen stonden de afgelopen maanden onder druk, omdat het perspectief van hogere rentes bedrijven kan raken die het vooral moeten hebben van goedkope financiering van investeringen die gericht zijn op toekomstige groei.
Centrale banken staan wel voor een lastig dilemma: als ze ervoor kiezen om rentes niet of beperkt te verhogen om de economie te ondersteunen in onzekere tijden, lopen ze het risico dat de inflatie verder uit de hand loopt. Beleggers lijken de risico's van een scenario van stagflatie (hoge inflatie, bij lagere groei) echter voorlopig te willen negeren.
Grote techbedrijven als Apple, Facebook en Tesla wonnen tot bijna 5 procent. De Dow-Jonesindex sloot 0,3 procent in de plus op 33.223,83 punten en de brede S&P 500 won 1,5 procent tot 4288,70 punten.
De olieprijzen gingen donderdag aanvankelijk nog flink omhoog. Maar de prijstoename liep in de loop van de beurshandel in New York terug. Voor Amerikaanse olie bleef een plusje van minder dan 1 procent over op 92,81 dollar per vat.
Brentolie werd voor 2 procent meer verhandeld op bijna 99 dollar per vat. Oliebedrijven als Chevron en ExxonMobil leverden uiteindelijk tot meer dan 1 procent aan waarde in.
Russische banken malen niet op sancties van VS en Europa
Sberbank, de grootste bank van Rusland, en twee andere grote banken uit het land bagatelliseren de impact van de nieuwe Amerikaanse sancties tegen de Russische financiële sector. In reacties hebben ze aangegeven normaal te blijven opereren.
De Amerikaanse overheid heeft donderdag gezegd dat banken uit de Verenigde Staten bepaalde relaties met onder meer Sberbank binnen dertig dagen moeten verbreken. Daarnaast heeft het Verenigd Koninkrijk aangekondigd dat het bezittingen van grote Russische banken zou bevriezen.
Sberbank geeft aan de implicaties van de sancties nog te bestuderen. Maar er zouden volgens de Russen in ieder geval geen beperkingen zijn voor het opnemen of storten van roebels en vreemde valuta.
Gazprombank heeft een soortgelijke verklaring uitgegeven, waarin staat dat het particuliere en zakelijke klanten zoals normaal bedient. Deze bank voegde daaraan toe dat de Amerikaanse stap om het concern meer te beperken op de Amerikaanse kapitaalmarkt "niet-blokkerend" is en geen invloed heeft op de gang van zaken bij de firma.
Verder heeft Alfa-Bank gezegd dat het geen nieuwe euro-obligaties meer mag uitgeven of aandelen in de markt zetten. Maar dat zou praktisch ook weinig effect hebben omdat Alfa-Bank helemaal niet beursgenoteerd is. De Russische centrale bank heeft op zijn beurt laten weten alle benodigde steun te zullen bieden aan door sancties getroffen banken.
Europese sancties: geen afsluiting Rusland van betalingssysteem SWIFT
De EU-leiders zijn het donderdag eens geworden over een nieuw pakket sancties tegen Rusland.
De sancties raken onder meer "de financiële sector en de energie- en transportsector", vermelden de officiële conclusies van de top. Ook wordt de handel met Rusland in onder andere goederen die ook militair kunnen worden gebruikt aan banden gelegd.
Voor sommige Russen wordt reizen naar de EU bemoeilijkt. Ook wordt nog eens een aantal Russen persoonlijk gestraft. Zij kunnen niet meer bij eventueel in de unie ondergebracht vermogen en mogen de EU niet meer in. EU-burgers en -bedrijven mogen ook geen zaken meer met hen doen.
Het blijft niet bij deze strafmaatregelen, dreigen de EU-leiders. Ze komen spoedig met een derde pakket, dat ook bondgenoot Belarus zal treffen. Dat land dient als een van de uitvalsbases voor de Russische invasie in Oekraïne.
Toch zijn economisch echt pijnlijke maatregelen achterwege gebleven. Zo is de EU niet overgegaan tot het afsluiten van Rusland van het internationale betalingssysteem SWIFT. Mogelijk gaan ze daar later alsnog toe over. Ook president Vladimir Poetin en buitenlandminister Sergej Lavrov straffen ze nu nog niet persoonlijk, verwachtten hoge EU-diplomaten vooraf. Premier Mark Rutte opperde al dat die sancties later zouden kunnen volgen.
Verder blijven zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten gewoon gas en olie afnemen uit Rusland. Hiermee laten ze de veruit belangrijkste inkomstenbron van de Russische staat in tact.
Op het moment dat sancties de Russische export van olie en gas zouden raken, kunnen energieprijzen hard verder stijgen en dat raakt Europese burgers in de portemonnee. Westerse leiders willen dit risico vooralsnog niet lopen, wat tegelijk aantoont dat ze de Russische president Poetin een beslissende economische troef in handen geven om zijn militaire operaties te blijven financieren met miljardenbetalingen van dezelfde westerse landen die hem verbaal bekritiseren.
