ANALYSE – In juli is de start van de zomer vaak het signaal dat de nieuwsstroom wat opdroogt, aangezien veel mensen met vakantie gaan. Deze week was daar nog weinig van te merken.

Japan werd vrijdag opgeschrikt door de fatale aanslag op voormalig premier Shinzo Abe en een dag eerder maakte de Britse premier Boris Johnson dan toch eindelijk zijn vertrek bekend.

Ondertussen brengt in Nederland de stikstofcrisis boeren in beweging, terwijl andere delen van het land door de blokkades juist stil blijven liggen.

Ook op de valutamarkt is van komkommertijd weinig te merken. Daar verschuift de focus voor Europa van inflatie-angst naar recessievrees. De kans is namelijk groot dat berichten over een krimpende economie de krantenkoppen beheersen op het moment dat iedereen weer terugkomt van vakantie.

Een heel onheilspellend signaal wat dit betreft is dat de Duitse handelsbalans in het rood is gedoken.

Exportkampioen Duitsland in de problemen

In mei viel de totale importwaarde van goederen en diensten in Duitsland 1 miljard euro hoger uit dan de exportwaarde. Dat was vooral een gevolg van hogere prijzen voor energie- en voedselimport. Hierdoor nam de totale waarde van alle ingevoerde goederen en diensten met meer dan een kwart toe, terwijl de exportwaarde slechts met 12 procent steeg.

Het is lang geleden dat de handelsbalans nadelig uitsloeg voor exportkampioen Duitsland.  Het vorige tekort dateert uit 1991: vlak na de hereniging van Oost- en West-Duitsland.

Het sterk dalende consumentenvertrouwen in de eurozone is een andere aanwijzing dat de Europese economie afstevent op een periode van economische krimp. Binnen slechts enkele maanden is deze indicator voor de eurozone gedaald van -11 tot -24. Dat geeft aan dat het economisch beeld van Europese consumenten bijna net zo pessimistisch is als tijdens de coronapaniek in het voorjaar van 2020. Is die angst gegrond?

Energiecrisis in Europa in het najaar? Let op de gasvoorraden!

Waarschijnlijk weten meteologen eerder het antwoord op de vraag of Europa in recessie belandt dan economen. De aardgasreserves in West-Europa zijn heel matig gevuld. Als we een koude winter doormaken, heeft dat grote gevolgen.

Om te voorkomen dat reserves uitgeput raken, zullen politici in het geval van krapte bij de energievoorziening voorrang geven aan huishoudens boven de industrie. Het is een fijn vooruitzicht dat de Europese bevolking er zelfs in dat scenario warm bijzit.

Maar als bijvoorbeeld de maakindustrie drie dagen in de week tijdens piekuren de activiteit moet staken, dreunt dat in economisch opzicht hard door.

Duitse autofabrikanten – samen goed voor 10 procent van de Duitse economie – kunnen bij het rantsoeneren van de gas- en stroomvoorzieningen lang niet voldoende fabriceren om het exportniveau op peil te houden. Voor de Europese Centrale Bank zit er dan weinig anders op dan de focus te verschuiven van het bestrijden van inflatie naar het redden van de Europese economie.

Echter, als verwachte renteverhogingen van de ECB uitblijven, komt de euro nog meer onder druk te staan. Zover is het nog lang niet. Maar er zijn inmiddels verschillende scenario's mogelijk.

Vorige week gaf ik aan dat als de ECB vaart maakt met het de kop indrukken van inflatie en voortvarend de rente verhoogt, dit de euro flink kan helpen. Het wordt dan relatief aantrekkelijker om vermogen aan te houden in euro's.

Omgekeerd kan de Europese munt in de tweede helft van 2022 flink geraakt worden, als de ECB ervoor kiest renteverhogingen de pauzeren om de economie te ondersteunen.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.