De Japanse oud-premier Shinzo Abe is overleden na een schietpartij in de westelijke stad Nara, bevestigt het ziekenhuis na berichtgeving van Japanse media. De 67-jarige politicus werd vrijdag beschoten toen hij namens de Liberaal-Democratische Partij (LDP) kiezers toesprak over de Senaatsverkiezingen van aanstaande zondag.

Abe was de langstzittende premier van Japan. Hij leidde het land in 2006 en 2007 en opnieuw tussen 2012 en 2020. De politicus trad beide keren af vanwege gezondheidsproblemen en bleef na zijn tweede vertrek actief binnen zijn partij. Abe werd rond 11.30 uur (lokale tijd) beschoten toen hij campagne voerde voor een partijgenoot en vervolgens in kritieke toestand overgebracht naar het ziekenhuis.

De politicus toonde geen teken van leven toen hij in het ziekenhuis arriveerde, zo maakte een arts tijdens een persconferentie bekend. Hij had diepe wonden opgelopen en bloedde hevig. Er werd nog bloed toegediend, maar medische hulp mocht niet meer baten. Abe overleed om 17.03 uur (lokale tijd). Leiders wereldwijd hebben de aanval veroordeeld en steun betuigd.

De moordaanslag op de voormalige Japanse premier Shinzo Abe is “een zwarte dag voor de Japanse democratie”, aldus premier Mark Rutte. In de ministerraad is vrijdag stilgestaan bij deze “laffe aanslag”, twitterde de minister-president.

"Ik bewaar de beste herinneringen aan onze samenwerking en vriendschap. Mijn gedachten zijn bij zijn naasten evenals bij de bevolking van Japan", laat Rutte weten. De Japanse oud-premier werd vrijdag neergeschoten tijdens een campagnebijeenkomst in de westelijke stad Nara.

De oud-premier kwam uit een welvarende familie met veel politici. Vader Shintaro Abe was minister van Buitenlandse Zaken en grootvader Nobusuke Kishi was ook premier. Zijn jongste broer, Nobuo Kishi, is nu minister van Defensie. Abe werd in 2006 op 52-jarige leeftijd de jongste premier van Japan sinds de Tweede Wereldoorlog.

Abe staat vooral bekend om zijn economische beleid waarmee hij de groei van Japan wilde aanwakkeren in zijn tweede periode als premier. Een combinatie van het opvoeren van de overheidsbestedingen, meer geld in de economie pompen en tegelijkertijd hervormingen doorvoeren waarmee Japan concurrerender moest worden, kreeg de naam Abenomics.

De Japanse regering kwam onder leiding van Abe ook met grote wijzigingen in het defensiebeleid. Zo werd in 2014 de grondwet anders geïnterpreteerd waardoor Japanse troepen voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog in het buitenland konden vechten. Abe stelde zich als premier hard op tegen Zuid- en Noord-Korea, terwijl hij de banden probeerde aan te halen met Rusland en China.

Het is niet duidelijk waarom Abe is doodgeschoten. De 41-jarige verdachte heeft volgens het Japanse persbureau Kyodo tegen de politie gezegd dat hij geen wrok koesterde tegen de politieke opvattingen van Abe. Kort daarvoor berichtte NHK dat de man had verklaard niet blij te zijn met Abe en dat hij van plan was om hem te doden. Japanse media melden verder dat de man een oud-militair is en een zelfgemaakt vuurwapen gebruikte.

Japanse beurs shrikt van aanslag op Abe

Op de Japanse beurs is vrijdag direct gereageerd op het neerschieten van de voormalige Japanse minister-president Shinzo Abe. De dagwinst van de toonaangevende hoofdindex Nikkei liep terug nadat het nieuws naar buiten kwam.

De Nikkei in Tokio ging met een nipte winst van 0,1 procent het weekeinde in. In het laatste half uur van de sessie verloor de graadmeter wel een half procentpunt nadat er meer informatie over de toestand van Abe naar buiten was gekomen. Eerder op de dag stond de index er nog duidelijk beter voor.

De koers van de Japanse yen ging daarentegen onmiddellijk omhoog, omdat beleggers in de munt een soort veilige haven zien om snel even wat geld weg te zetten. De Japanse yen steeg op dagbasis daarnaast 0,3 procent in waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar.

De algehele stemming op de beurzen in Azië bleef wel licht positief. In Zuid-Korea noteerde de belangrijkste graadmeter tussentijds bijvoorbeeld bijna 1 procent hoger, terwijl er in Hongkong een minieme plus op de borden stond. Daarmee volgden beleggers in Azië het sentiment op Wall Street, waar de aandelenbeurzen donderdag met flinke koerswinsten de handel uitgingen.

LEES OOK: Japan wil valutareserves van €1.200 miljard duurzaam gaan investeren – ook om minder afhankelijk te worden van olie en gas