Het coronadebat in de Tweede Kamer is woensdag op een opmerkelijke manier geëindigd. Er waren te weinig Kamerleden aanwezig om te stemmen over een betere beloning van zorgmedewerkers.
Volgens de oppositie verlieten Kamerleden van coalitiepartijen met opzet het debat om de stemming te saboteren.
D66’er Paul van Meenen bestrijdt dat. Er zijn volgens hem afspraken gemaakt over hoofdelijke stemmingen in coronatijd, omdat vanwege de hygiëne er maar 50 leden tegelijk in de zaal mogen zijn.
Het debat draaide woensdag vooral om de vraag of mensen verplicht in quarantaine moeten als ze in contact zijn geweest met iemand die besmet is met het coronavirus.
Zorgminister Hugo de Jonge wilde de quarantaineplicht volgende week invoeren, maar neemt na kritiek van de Tweede Kamer langer de tijd om over het plan na te denken.
Het ingelaste debat over het coronavirus eindigde woensdagavond met een fel verwijt van de oppositie richting de coalitie. PVV-voorman Geert Wilders wilde hoofdelijk stemmen over een voorstel voor salarisverhoging voor zorgwerknemers, maar daarvoor waren niet meer genoeg Kamerleden aanwezig.
Volgens Wilders en andere oppositieleiders verlieten Kamerleden van de coalitie bewust het gebouw, om de stemming zo tegen te houden.
D66-Kamerlid Paul van Meenen sprak dit op Twitter met klem tegen en wees op afspraken die eerder zijn gemaakt over dit soort stemmingen.
Voor een hoofdelijke stemming in de Tweede Kamer moeten er minimaal 76 leden aanwezig zijn: de helft, plus één. Dat zogenoemde quorum was er echter niet, nadat Wilders om de stemming had gevraagd.
Over de motie van Wilders zal op een later moment worden gestemd.
Wilders sprak van "parlementaire sabotage". "Ongehoord", vindt PvdA-voorman Lodewijk Asscher. "Ondemocratisch en oncollegiaal", zei GroenLinks-leider Jesse Klaver.
"Onzin", stelt D66'er Van Meenen. Volgens hem is er een afspraak gemaakt over hoofdelijke stemmingen in coronatijd, omdat vanwege de hygiëne er maar 50 leden tegelijk in de zaal mogen zijn. Daardoor kost de voorbereiding meer tijd dan normaal.
In een screenshot die Van Meenen en ook CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg plaatsten is te lezen dat een hoofdelijke stemming van tevoren moet worden aangekondigd. "Als tijdens de stemmingen blijkt dat een hoofdelijke stemming moet plaatsvinden, wordt daarvoor een ander moment gezocht."
De coalitie was wel degelijk op de hoogte van de hoofdelijke stemming
Toch is ook dat niet het hele verhaal. Uit een reconstructie van De Telegraaf blijkt dat de coalitiepartijen enkele uren voor het einde van het debat zijn gewaarschuwd dat er een hoofdelijke stemming zou komen. Wilders had dat aangegeven aan Kamervoorzitter Khadija Arib.
Ingewijden zeggen tegen De Telegraaf dat het weglopen bij een stemming al maanden geleden binnen de coalitie is bedacht als noodrem. Het kabinet heeft geen meerderheid in de Tweede Kamer en kan bij een stemming op eigen kracht geen maatregelen tegenhouden.
In totaal verlieten 33 Kamerleden vroegtijdig het parlementsgebouw, turfde De Telegraaf.
D66-fractievoorzitter Rob Jetten bevestigt donderdag in een Facebook-bericht dat het ging om een bewuste tactiek. Hij verwijst echter ook naar de gemaakte afspraken over hoofdelijk stemmen en zegt dat voor weglopen is gekozen "omwille van ieders veiligheid en gezondheid".
"Bij bijna alle fracties waren mensen afwezig", schrijft Jetten. "We hadden er toen voor kunnen kiezen om uren te schorsen en mensen midden in de nacht uit alle hoeken van het land te laten terugkomen. Dat hebben we niet gedaan. We hebben ervoor gekozen er voor te zorgen dat er geen quorum (minimaal 76 leden waren) was dat nodig is om te kunnen stemmen. Een lelijke stap. De kritiek hierop kunnen wij als fractie goed begrijpen, en trekken we ons aan."
Wel of geen verplichte quarantaine?
Het debat draaide woensdag vooral om de vraag of mensen verplicht in quarantaine moeten als ze in contact zijn geweest met iemand die besmet is met het coronavirus. Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid kondigde dat voornemen woensdag aan. De maatregelen zou halverwege volgende week in moeten gaan.
De Tweede Kamer voelt weinig voor verplichte quarantaine. PVV-leider Geert Wilders had geen goed woord over voor de maatregel. "Disproportioneel en niet handhaafbaar", oordeelde hij. "Niet thuisblijven wordt strafbaar gesteld, voor mensen die vaak niet eens ziek zijn. Krijgen die dan een agent of boa voor de deur? Waanzin!"
GroenLinks-voorman Jesse Klaver zag er evenmin heil in om mensen te straffen als zij na contact met een coronapatiënt niet in quarantaine gaan. "Er is een hele wereld van maatregelen die je kan nemen om mensen aan te sporen zich te laten testen", vindt hij.
Het is tijdens de zomermaanden "te stil geweest", meent Klaver verder. Het kabinet had veel beter moeten blijven uitleggen waarom nog altijd beperkingen nodig zijn, zoals het houden van 1,5 meter afstand.
Ook coalitiepartij D66 is kritisch op de quarantaineplicht
Niet alleen de oppositie, maar ook regeringspartij D66 toonde zich tijdens het debat erg kritisch. Fractievoorzitter Rob Jetten D66 noemde De Jonges plan "een bliksemafleider". Hij vond dat mensen "verleid" moeten worden om zich aan de adviezen te houden. Dat is beter dan "dreigen met de rechter", aldus Jetten.
Bijval kreeg De Jonge van het CDA, de partij waarvoor hij lijsttrekker is bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. Kamerlid Joba van den Berg wilde zelf nog verder gaan en mensen die terugkeren uit een risicogebied verplichten zich te laten testen.
Ook de VVD van premier Mark Rutte steunt de quarantaineverplichting. "We zien een verslapping in de naleving van de basisregels en we zien het aantal besmettingen oplopen", aldus Kamerlid Hayke Veldman. "Dat vraagt om handhaving en een stevige aanpak. Is niet leuk, wel nodig."
Hugo de Jonge denkt nog even na over verplichte quarantaine
Na de kritiek uit de Tweede Kamer krabbelde zorgminister De Jonge terug. Hij wil langer de tijd nemen om na te denken over een quarantaineverplichting. en onder meer advies inwinnen bij het Outbreak Management Team (OMT) over de noodzaak van de maatregel. En dan wil hij er "over enkele weken" ook nog over in debat met de Tweede Kamer.
De Jonge blijft er wél bij dat mensen na een positieve test verplicht in quarantaine moeten. De huidige wetgeving biedt de voorzitters van de veiligheidsregio's al mogelijkheden om dat af te dwingen.
Maar de minister erkent dat dwang wellicht niet de beste manier is om mensen van wie niet vaststaat dat zij het virus hebben, ertoe te bewegen binnen te blijven. Wel benadrukt de minister dat dat hun "burgerplicht" is.
Voorzitter van het veiligheidsberaad Hubert Bruls vindt het jammer dat De Jonge langer de tijd wil nemen om na te denken over een quarantaineverplichting. Bruls is voorstander van een verplichte thuisquarantaine en vindt het een belangrijke maatregel om het virus in te dammen. Hij had dan ook gehoopt dat dat uit het debat van woensdag was gekomen, liet zijn woordvoerster weten.
Zij voegde eraan toe dat nu aan de slag wordt gegaan met de uitkomst van dit debat om invulling te geven aan de maatregelen die nodig zijn.
Lees meer over het coronavirus:
- Ben je verplicht om je gegevens achter te laten in de kroeg? 7 vragen over de nieuwe coronaregels voor de horeca
- Veelbelovende eerste resultaten van het coronavaccin uit Oxford dat Nederland heeft besteld
- Gids voor de corona-etiquette: zo houd je beleefd afstand en kun je veilig socializen
- Waarom we zeker weten dat het coronavirus niet door mensen in een lab is gemaakt
