Het CDA gaat de verkiezingen van maart 2021 in met Hugo de Jonge als lijsttrekker. De zorgminister versloeg nipt Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt in een verkiezing.
De Jonge behaalde 50,7 procent van de stemmen van de CDA-leden, Omtzigt bleef steken op 49,3 procent. Het verschil tussen beiden bedroeg 258 stemmen.
In zijn speech noemde De Jonge Omtzigt zijn ‘running mate’, waarmee hij samen de strijd wil aangaan richting de verkiezingen. “Dit gaan we samen doen.”
Hugo de Jonge is de nieuwe politiek leider van het CDA. De zorgminister en vicepremier won nipt de verkiezing voor een nieuwe lijsttrekker van concurrent Pieter Omtzigt.
De 42-jarige De Jonge behaalde 50,7 procent van de stemmen van de CDA-leden, maakte het CDA bekend tijdens een bijeenkomst in Den Haag.
Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt wist in de tweede en laatste ronde 49,3 procent van de CDA-leden achter zich te krijgen. Vooraf werd hij gezien als de underdog. De Jonge ging als favoriet de strijd in, met steun van veel kopstukken van de partij.
“Het was misschien nog spannender dan ik van tevoren had verwacht”, erkent De Jonge. Hij denkt dat veel leden voor Omtzigt hebben gekozen omdat hij “een niet aflatend doorzettingsvermogen heeft laten zien als het gaat om het opkomen voor de rechtsstaat en de zorgen van gewone mensen”.
In de eerste ronde viel staatssecretaris van Economische Zaken Mona Keijzer af. Zij trok 11,6 procent van de stemmen en riep haar aanhangers op in de beslissende ronde op Omtzigt te stemmen.
Hugo de Jonge wil ook premier worden namens het CDA
De Jonge gaat de christendemocraten naar de komende verkiezingen voor een nieuwe Tweede Kamer leiden, die in maart worden gehouden. Hij heeft aangegeven ook graag premier te willen worden.
De kersverse partijleider wees in Den Haag op het feit dat het verschil tussen de twee kandidaten erg klein was. "De leden houden gewoon van je", zei hij tegen Omtzigt.
Hij noemde het Kamerlid zijn aanstaande 'running mate', waarmee hij samen de strijd wil aangaan richting de verkiezingen in maart 2021. "We gaan samen de kar trekken", zei De Jonge. Omtzigt schrijft bovendien mee aan het verkiezingsprogramma van het CDA, benadrukt De Jonge.
Hij riep zijn voormalige rivaal ook het podium op en grapte: "Als het had gemogen, had ik hem een knuffel gegeven."
Ook partijvoorzitter Rutger Ploum probeerde duidelijk te maken dat het CDA nog steeds "één team" is, ondanks de verschillen tussen de kandidaten. Verder benadrukte hij vooral de aandacht die de strijd om het lijsttrekkerschap de partij heeft opgeleverd. "Wij waren de kijkcijferhit van de afgelopen dagen. Dank jullie wel daarvoor", zei Ploum.
Pieter Omtzigt baalt van verlies: 'fotofinish' doet pijn
Pieter Omtzigt baalt ervan dat hij geen lijsttrekker wordt voor het CDA. "Ik had echt graag de lijst willen aanvoeren." Vooral dat hij in "een fotofinish" verloor van De Jonge emotioneerde hem, zei hij direct na de bekendmaking. "Dat doet een klein beetje pijn."
Het verschil tussen hem en De Jonge was maar 258 stemmen. Omtzigt realiseert zich dat hij nog maar 130 mensen extra had moeten overhalen om de politiek leider van de christendemocraten te worden. Hij zegt wel trots te zijn op wat hij heeft bereikt in zo'n korte tijd.
Omtzigt schaarde zich meteen achter De Jonge. "We hebben een mooi CDA-team waarmee we de verkiezingen ingaan." De Jonge zei in zijn overwinningsspeech Omtzigt als 'running mate' te willen, maar Omtzigt zei nog niet te weten wat dat precies inhoudt. Hij gaat er wel van uit dat zijn verhaal een plek zal krijgen in de aanloop naar maart, als de Kamerverkiezingen worden gehouden.
De CDA'er zei dat hij zijn rol als redelijk onafhankelijk Kamerlid binnen de fractie nog graag voortzet. "Die rol doe ik met veel plezier en die ga ik voortzetten."
Op de vraag of hij na de verkiezingen ook in de Tweede Kamer blijft, gaat Omtzigt niet direct in. Als hij wel lijsttrekker was geworden, had hij de CDA-fractie geleid, met wellicht Wopke Hoekstra als premier of vicepremier in het kabinet. "Maar als ik niet de lijsttrekker ben, en dat ben ik niet, ben ik ook niet de eerste die bepaalt hoe en waar we terechtkomen."
De Jonge wil Omtzigt op nummer twee van de lijst, maar daarvan was Omtzigt zelf nog niet op de hoogte. "Waar ik vanuit ga is dat ik een rol krijg waarbij ik mijn idealen goed kan vormgeven", zegt de politicus. "En dat kan ik uitstekend doen in de Kamer."
Heerma: lijsttrekkersstrijd was goede keuze voor CDA
Hoewel winnaar Hugo de Jonge geen overduidelijke meerderheid van de CDA-leden achter zich kreeg, heeft de strijd om het lijsttrekkerschap de partij veel goeds gebracht, vindt fractievoorzitter Pieter Heerma. Het leverde "heel veel energie, stijgende peilingen en stijgende ledenaantallen" op.
"Ik denk dat best veel partijen zich achter de oren zullen krabben met het gevoel: hadden wij dit ook maar aangedurfd", aldus Heerma.
Het CDA is de enige grote partij waarbij een strijd om het leiderschap wordt gevoerd. Veel partijen kunnen zich de felle strijd binnen de PvdA voor de vorige landelijke verkiezingen nog herinneren. Die tweestrijd leverde de partij vooral schade op. De sociaaldemocraten leden een historische nederlaag.
Dat bij het CDA slechts iets meer dan de helft van de stemmen naar De Jonge ging, betekent volgens Heerma niet dat het CDA is verdeeld. "Volgens mij vertegenwoordigen de beide kandidaten twee krachten die onder de leden enorm veel waardering krijgen. Dat is de heel bestuurlijke kracht van Hugo de Jonge en de bijna activistische volksvertegenwoordiging van Pieter Omtzigt. Ik denk dat we met Hugo als lijsttrekker en Pieter naast hem een heel mooie campagne tegemoet gaan."
Heerma nam het fractievoorzitterschap van voormalig partijleider Sybrand Buma over, toen die vorig jaar afzwaaide om burgemeester van Leeuwarden te worden. Omtzigt zal de voorzittershamer niet van hem overnemen, verwacht Heerma, die vanaf het begin duidelijk heeft gemaakt de fractie als 'tussenpaus' te leiden.
