De wereldwijde markt voor passagiersvliegtuigen wordt gedomineerd door twee partijen: het Amerikaanse Boeing en het Europese consortium Airbus. Maar China zit niet helemaal stil.

Luchtvaartmaatschappij China Eastern Airlines voert zondag de eerste commerciële vlucht uit met een C919 van de Chinese vliegtuigbouwer Comac. De C919 is de Chinese versie van de Boeing 737 en daarmee gaat Comac de concurrentie aan met de Amerikaanse vliegtuigbouwer en ook het Europese Airbus.

Comac maakt al jaren vliegtuigen, maar was tot nu toe een kleine speler. De vliegtuigmarkt voor toestellen vanaf zo’n honderd zitplaatsen is verdeeld tussen Airbus en Boeing.

Met name de Europese fabrikant Airbus is de afgelopen jaren zeer actief geweest op de Chinese markt omdat Boeing meer last had van handelsspanningen tussen China en de Verenigde Staten en omdat de Amerikaanse fabrikant de 737 MAX-toestellen lange tijd aan de grond moest houden na twee crashes met dat type vliegtuig.

Comac ontwikkelt de C919 sinds 2008 en presenteerde in 2015 het eerste prototype van het toestel. Alhoewel de C919 in China wordt gemaakt, is bouwer Comac voor veel onderdelen afhankelijk van westerse bedrijven, zoals het Amerikaanse General Electric en Honeywell en het Franse Safran.

Lees ook: Airbus A350 krijgt nieuwe cabine met 10 stoelen per rij: zo ziet dat eruit

Duopolie van Boeing en Airbus op markt passagiersvliegtuigen

Boeing en Airbus zijn al jarenlang de dominante spelers op de mondiale markt voor passagiersvliegtuigen. In 2022 leverde Airbus in totaal 676 nieuwe vliegtuigen af, tegen 480 voor Boeing.

De Amerikaanse vliegtuigbouwer boekte afgelopen jaar een omzet van 67 miljard dollar, maar leed wel een verlies van bijna 5 miljard dollar. Airbus zette daar een omzet van 59 miljard euro tegenover, met een winst van 4,1 miljard euro.

Boeing heeft een aantal jaar flinke last gehad van de gevolgen van veiligheidsproblemen met 737 MAX-toestellen. In april dit jaar leek het erop dat Boeing de leveringen van de 737 MAX aan Chinese luchtvaartmaatschappijen mocht hervatten. De Chinese luchtvaartautoriteit publiceerde afgelopen maand een rapport dat door Boeing als een belangrijke stap wordt gezien om de leveringen weer op te starten. Die werden meer dan vier jaar geleden stopgezet na twee dodelijke crashes van het toestel in Ethiopië en Indonesië.

De Civil Aviation Administration of China (CAAC) heeft op 14 april een tweede herziening van haar 737-evaluatierapport vrijgegeven. Het rapport, dat door persbureau Reuters werd ingezien, zou zijn verspreid onder Chinese luchtvaartmaatschappijen en de boodschap bevatten dat de toezichthouder het vliegtuig heeft beoordeeld en dat de luchtvaartmaatschappijen het toestel weer mogen ontvangen als ze dat willen, verklaarde een ingewijde.

Volgens een andere bron beschouwde Boeing het rapport als de "laatste technische vereiste" die nodig is om de MAX-leveringen te hervatten. De handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China zouden de leveringen nog steeds kunnen vertragen. De Chinese luchtvaartautoriteit was volgens Reuters niet bereikbaar voor commentaar.

Het rapport van de toezichthouder werd eerder deze week ook genoemd door topman Dave Calhoun van Boeing tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. Hij noemde het een "goede vooruitgang" en "een belangrijke stap" om toekomstige leveringen mogelijk te maken. Wel voegde hij eraan toe dat "onze klanten zullen bepalen wanneer ze klaar zijn om hun vliegtuigen in ontvangst te nemen". Boeing heeft meer dan 130 voltooide 737 MAX-toestellen in voorraad voor Chinese klanten.

Chinese luchtvaartmaatschappijen begonnen de 737 MAX al in januari weer in gebruik te nemen. China Eastern Airlines en China Southern Airlines verklaarden daarnaast in maart dat ze dit jaar de leveringen van het toestel zouden hervatten, zonder daarbij verdere details te verstrekken.

Luchtvaartanalist Seth Seifman van JPMorgan zei dat het echter nog steeds "moeilijk te zeggen" is wanneer China de 737 MAX-leveringen weer gaat accepteren. "Het is een geopolitieke kwestie, naar mijn mening", schreef hij in een rapport. "Sommige van de administratieve zaken die moeten gebeuren, worden ook gedaan. Maar ik heb gemerkt dat dit hele proces buitengewoon ondoorzichtig is", aldus de analist.

LEES OOK: De laatste Boeing 747 is van de band gerold – op deze 7 manieren heeft de legendarische jumbojet de luchtvaartsector voorgoed veranderd