Een groeiend aantal landen is serieus op zoek naar alternatieven voor de Amerikaanse dollar, stelt directeur Ruchir Sharma van investeringsmaatschappij Rockefeller Capital Management.

Dit wordt geïllustreerd door de recente scherpe stijging van de goudprijs, die in het afgelopen halfjaar met 20 procent is gestegen.

“De vraag naar goud is voornamelijk afkomstig van centrale banken die hun dollarbezit verminderen en niet van de “usual suspects” zoals grote en kleine beleggers”, schrijft Sharma in zakenkrant The Financial Times.

De maandelijkse vraag van de centrale banken naar goud heeft inmiddels een recordhoogte bereikt. Het is voor het eerst sinds 1950 dat centrale banken zoveel goud kopen, aldus Sharma. 

"Deze koopgolf heeft ervoor gezorgd dat de goudprijs naar een recordniveau aan het stijgen is en al 50 procent hoger ligt dan wat modellen op basis van reële rente zouden voorspellen", zegt Sharma. "Het is duidelijk dat een nieuwe ontwikkeling de goudprijs opdrijft."

China, India en Rusland kopen volop goud

Negen van de tien centrale banken die het meeste goud kopen, bevinden zich in opkomende economieën, waaronder China, Rusland en India. Deze drie landen maken, samen met Brazilië en Zuid-Afrika, deel uit van een initiatief om een nieuwe munt te creëren die onafhankelijk is van de dollar. 

"Goud, het oudste en meest traditionele en instrument van waarde, is nu een middel van rebellie van deze centrale banken tegen de dollar", schrijft Sharma. "In het verleden werden de dollar en goud beide gezien als veilige havens, maar inmiddels is de dollar toch van dat voetstuk gevallen. Tijdens de korte bankencrisis in maart bleef goud stijgen, terwijl de dollarkoers juist zakte. Het verschil in de koersontwikkeling van de twee is nog nooit zo groot geweest."

Sharma schrijft de voorkeur voor goud toe aan de toenemende inzet van financiële sancties door de VS en zijn bondgenoten. Maar liefst 30 procent van de landen die meedoen aan de gold rush, heeft te maken met sancties van de VS, de Europese Unie, Japan en het VK.

Na de inval van Rusland in Oekraïne bevroor het Westen de deviezen van het land en schopte het de Russen uit het internationale betalingssysteem SWIFT. "Plotseling was het duidelijk dat dit elk land zou kunnen overkomen", schrijft Sharma.

Nu steeds meer landen zich openlijk van de dollar afkeren, zijn zelfs Amerikaanse bondgenoten, zoals Thailand en de Filipijnen, op zoek gegaan naar alternatieve valuta.

Met name de Chinese yuan heeft zijn internationale bereik vergroot, maar Sharma noemt een andere bedreiging: "het aantal centrale banken dat een digitale valuta aan het ontwikkelen is, is in drie jaar tijd verdrievoudigd".

"Het risico voor de Verenigde Staten is dat het vast blijft houden aan een opgeblazen beeld van de eigen munt, gevoed door het 'geen alternatief'-verhaal. Dat verhaal steunt op een wereldwijd vertrouwen in de Amerikaanse instellingen en de rechtsstaat. Op dit moment is het vertrouwen hierin juist hard aan het dalen", schrijft Sharma. "Het berust ook op het vertrouwen in het vermogen van de VS om zijn schulden te betalen, maar ook dat neemt af, nu de afhankelijkheid van buitenlandse financiering blijft groeien."

Andere experts zijn minder huiverig voor een mogelijke afkalving van de dominantie van de dollar, omdat, zo zeggen ze, het vertrouwen in de munt moeilijk te repliceren is. Voormalig minister van Financiën Larry Summers zei bijvoorbeeld dat de yuan geen bedreiging vormt voor de Amerikaanse dollar, omdat China geen voorspelbare en betrouwbare kapitaalmarkt heeft.

LEES OOK: Pogingen van Rusland om de dominante positie van de dollar te ondergraven, zijn kansloos, volgens Amerikaanse economen