- Het Britse parlement is woedend op premier Boris Johnson vanwege een kerstfeest dat naar verluidt vorig jaar, ten tijde van een coronalockdown, op zijn kantoor werd gehouden.
- Volgens een partijgenoot van de premier dreigen de Conservatieven onbestuurbaar te worden door het nieuwe schandaal.
- Andere politici stellen dat het lastig kan worden om de woensdag aangekondigde nieuwe coronabeperkingen te handhaven nu blijkt dat de regering ze zelf aan haar laarst lapt.
- Lees ook: Britse oppositie hekelt ‘hypocriete’ Boris Johnson die na klimaattop een privéjet gebruikte
De Britse premier Boris Johnson heeft ongekende woede veroorzaakt onder zijn eigen conservatieve parlementariërs in misschien wel de meest desastreuze week sinds zijn aantreden.
Oppositiepartijen roepen hem op te vertrekken en zijn eigen collega’s neigen naar muiterij, twee jaar nadat hij zijn partij naar een verkiezingszege leidde.
De woede is ontstaan door uitgelekte beelden van eind vorig jaar. Hierop lijken topmedewerkers van Johnson een kerstfeest, wat destijds volgens de coronamaatregelen verboden was, na te bespreken.
Nadat er bijna een jaar niks over naar buiten was gekomen leidde een bericht over een feestje op Downing Street tot een eerste golf van woede. Daarna volgden meer onthullingen. Conservatieve medewerkers zouden in november en december van vorig jaar mogelijk wel 7 feestjes hebben gehouden.
Johnson bood woensdag zijn excuses aan voor opmerkingen die zijn stafleden hadden gemaakt in een uitgelekte video over een kerstfeestje op Downing Street, waarvan de woordvoerder van de premier ontkent dat het ooit heeft plaatsgevonden.
De autoriteit van Johnson is aangetast
Het schandaal staat symbool voor de hypocrisie van de heersende klasse en heeft gezorgd voor een ernstige aantasting van de autoriteit van Johnson binnen zijn eigen partij, ook bij voorheen trouwe aanhangers.
Een in 2015 gekozen conservatieve parlementariër zegt tegen Insider dat de partij onbestuurbaar aan het worden is. Insider heeft hem anonimiteit beloofd, zodat hij vrijuit kan spreken over de huidige situatie bij de Tories.
De parlementariër zegt loyaal te zijn aan Johnson, maar ziet dat de autoriteit van de premier aan het afnemen is. "De grootste schade is intern, de partij krijgt op momenten als dit minder slagkracht."
Donderdag werd in het Lagerhuis duidelijk dat Johnson in grote problemen verkeert, toen zowel conservatieve parlementariërs als oppositiepartijen openlijk kritiek uitten op de premier.
Tijdens het debat zei de conservatieve parlementariër Philip Hollobone dat zijn kiezers "erg boos" waren om de berichten over kerstfeestjes op Downing Street tijdens de grote tweede coronagolf. "Het gedrag was volkomen ongepast en mogelijk ook strafbaar", zei hij. Voormalig minister en partijgenoot Theresa Villiers sprak over "grote publieke woede".
Johnson leidde zijn partij in december 2019 naar een grote parlementaire meerderheid met de belofte "Brexit te regelen" en verdiende daarmee dankbaarheid onder de 107 Conservatieve Lagerhuisleden die voor het eerst verkozen werden. Maar dat krediet begint nu snel op te raken en veel van de nieuwelingen uit 2019 zijn nu juist het meest kritisch.
Johnson had eerder ook al veel van zijn eigen parlementariërs tegen zich in het harnas gejaagd door te proberen Lagerhuislid Owen Paterson in bescherming te nemen. Hij was in opspraak geraakt vanwege zijn illegale gelobby. Uiteindelijk moest Paterson toch opstappen.
Een in 2019 aangetreden parlementariër die ook op basis van anonimiteit spreekt, zegt tegen Insider het gevoel te hebben dat langer dienende Lagerhuisleden als Paterson een voorkeursbehandeling krijgen. "Het geeft het gevoel van officiers versus gewone voetsoldaten", stelt hij.
Handhaven van nieuwe coronamaatregelen kan lastig worden
Johnson kondigde woensdag nieuwe coronabeperkingen aan, waaronder de oproep thuis te werken rond kerst. Parlementariërs denken dat het moeilijk wordt voor de overheid om naleving van die regels af te dwingen na het schadelijke nieuws dat topmedewerkers van Johnson de regels vorig jaar aan hun laars hebben gelapt.
De in 2015 verkozen parlementarier zegt tegen Insider: "Als mensen in het hart van de regering die de regels maakt zich er niet aan houden, zullen mensen zich gaan afvragen waarom zij zich er dan wel druk om moeten maken."
De maatregelen zullen ook zorgen voor een parlementaire krachtproef voor Johnson, omdat hij ze komende dinsdag in stemming wil brengen in het Lagerhuis.
Tientallen conservatieve parlementariërs hebben al gezegd dat ze niet mee zullen gaan met de voorstellen van de premier. Veel van hen zien dit als een gelegenheid om als 'backbenchers' hun ongenoegen te uiten.
De voormalige 'Chief Whip' Mark Harper, die onder premier David Cameron verantwoordelijk was voor de fractiediscipline bij de Conservatieven, zei dinsdag: "De gebeurtenissen van de afgelopen weken – van de zaak Paterson tot de video over het kerstfeest – hebben de geloofwaardigheid van de top van de partij ernstig aangetast".
"Waarom zouden mensen luisteren naar de instructies van de premier als mensen binnen Downing Street 10 dat niet doen?", vroeg Harper zich retorisch af.
