Boris Johnson komt woensdag met een Brexit-plan. Als dat niet goed valt bij de Europese Unie, neemt de kans toe dat de Britse premier moet aftreden. Johnson wil immers geen uitstel vragen voor de Brexit op 31 oktober, terwijl het Britse parlement hem daartoe heeft verplicht.
De Britse premier Boris Johnson zal woensdag zijn voorstel voor de Brexit aan de Europese Unie bekendmaken. Hij zal dan benadrukken dat als Brussel niet met dit plan instemt, het een vertrek zonder deal wordt. Dat heeft de premier gezegd tijdens het jaarlijkse congres van de Conservatieve Partij dat deze week plaatsvindt in Manchester.
Een aantal Britse kranten hebben al voor een deel vernomen wat Johnsons Brexitplan zal inhouden. Zo zal Noord-Ierland tot ten minste 2025 een speciale status met de EU houden. Dat betekent dat Noord-Ierland deels in de Europese interne markt blijft, maar wel net als de rest van het Verenigd Koninkrijk de douane-unie verlaat.
Volgens de krant The Guardian krijgt dat voorstel goedkeuring van Arlene Foster, de leider van de protestantse Noord-Ierse Democratic Unionist Party (DUP). De partij was eerder fel tegenstander van de zogenoemde ‘backstop’ in de Brexit-deal van Johnsons voorganger Theresa May, omdat de DUP niet wilde dat Noord-Ierland anders behandeld wordt dan andere delen van het Verenigd Koninkrijk.
De partij lijkt nu een concessie te doen, omdat het plan op een aantal delen wat wegheeft van de backstop, die moest garanderen dat de Noord-Ierse grens met Ierland open blijft. Een belangrijke element in het nieuwe voorstel is volgens The Guardian dat het parlement van Noord-Ierland altijd zeggenschap heeft over nieuwe regelingen voor de regio na de Brexit.
Johnson heeft eerdere berichten dat hij de EU gaat voorstellen om "douaneafhandelingscentra" op te zetten bij de grens tussen Noord-Ierland en Ierland van de hand gewezen. Het voorstel zou volgens diverse Britse media onderdeel zijn van een pakket gedetailleerde voorstellen dat de Britse regering over de Brexit later deze week aan de EU zal overhandigen.
"Zeker niet", antwoordde Johnson op de vraag of hij de opzet van centra gaat voorstellen. Maar hij verklaarde wel dat een "soeverein land uiteindelijk een eigen douanegebied" moet hebben.
Premierschap van Johnson staat op het spel
Grote vraag is of de nieuwe plannen van Johnson acceptabel zullen zijn voor Ierland en de andere EU-landen. Als er binnen twee weken geen uitzicht komt op een deal over het Britse vertrek uit de EU, ontstaat een spannende situatie. Functionarissen uit de regering van Johnson zeggen tegen de site Politico dat als de EU niet wil onderhandelen op basis van de voorstellen van Johnson, de regering gaat aansturen op een no deal-Brexit.
Probleem voor Johnson is dat het Britse parlement een wet heeft aangenomen die hem verplicht uitstel te vragen van de Brexit, als er geen deal is op 31 oktober. Johnson heeft tot nu toe gezegd dat hij dat zal weigeren.
Johnson heeft vervolgens een beperkt aantal opties. Hij kan opstappen als premier of proberen een no deal-Brexit te forceren tegen de wil van het parlement. In het laatste geval loopt het Verenigd Koninkrijk het risico in een constitutionele crisis te belanden.
