- De ‘biologische leeftijd’ van een persoon wordt bepaald door te meten hoe gezond iemands cellen en organen zijn.
- Veel mensen proberen hun biologische klok te vertragen met behulp van supplementen, medicijnen en aanpassingen in hun levensstijl.
- Wetenschappers kunnen de veroudering van sommige dieren al afremmen, maar het is nog niet duidelijk of dit ook bij mensen mogelijk is.
- Lees ook: Een biotechondernemer claimt dat hij ‘5 jaar jonger’ is geworden met een peperdure dagroutine – wetenschappers betwijfelen of het werkt
De populaire term ‘biologische leeftijd’ suggereert dat er een complexer en preciezer wetenschappelijk antwoord is op de eenvoudige vraag: “Hoe oud ben je?”. Een antwoord dat niet simpelweg kan worden gegeven door het meten van de tijd die iemand op aarde heeft doorgebracht.
Wetenschappers, artsen en genetici spelen met het idee dat het mogelijk is dat mensen een biologische leeftijd hebben die kan verschillen van hun ‘chronologische leeftijd’.
Bij de biologische leeftijd gaat het om “de werkelijke leeftijd die onze cellen, weefsels en organen hebben”, volgens het Amerikaanse National Institute on Aging. Maar het idee dat er voor ieder van ons een specifieke, numerieke biologische leeftijd is vast te stellen, is nog steeds controversieel.
Vooral omdat het moeilijk is om met zekerheid te zeggen dat er een ‘normale’ manier is waarop onze cellen er op een bepaalde leeftijd zouden moeten uitzien. “Het kernconcept is mensen met eenzelfde leeftijd niet allemaal even gezond zijn”, zegt oprichter Martin Borch Jensen van Gordian Biotechnology.
Dit is wat we weten over onze biologische leeftijd – en wat we niet weten.
Mensen beweren hun cellen te hebben verjongd
De Amerikaanse arts Mark Hyman vertelde onlangs aan Insider dat hij biologisch gezien 43 jaar oud is. Dat is maar liefst 20 jaar jonger dan de leeftijd die in zijn paspoort staat. Hyman dankt de jeugdigheid van zijn cellen naar eigen zeggen aan een dagelijks regime van ochtendmeditatie, ontbijtsmoothies en krachttraining.
Hij is niet de enige die zijn biologische leeftijd probeert te remmen. De 45-jarige Amerikaanse biotechoprichter Bryan Johnson geeft zo'n 2 miljoen dollar per jaar uit om veroudering tegen te gaan. Uit testresultaten blijkt dat hij de hartconditie van een 37-jarige en de longcapaciteit van een 18-jarige heeft.
“Het probleem met al deze claims is dat er geen wetenschappelijke consensus is over de definitie van een biologische leeftijd. Die is er ook nooit geweest”, zegt Jensen.
"Is je longfunctie belangrijker dan je huid? En hoe zit het met de ontstekingswaarden in je bloed?", zegt hij. "Hoe wegen we al deze dingen? Niemand weet het. Je kunt min of meer zeggen: 'Kijk, deze persoon is in goede conditie, dus die is waarschijnlijk jonger.' Maar dat is niet kwantitatief."
De wetenschap probeert antwoorden te vinden
Tot nu toe is nog niemand erin geslaagd uit te vogelen hoe veroudering bij mensen kan worden vertraagd of zelfs kan worden teruggedraaid, hoewel dat wel is gelukt bij andere organismen.
"Het moet mogelijk zijn, aangezien we het bij meerdere andere soorten al kunnen", zegt Jensen.
Het onderzoek naar biologische leeftijd heeft de afgelopen tien jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Zo zijn in recente onderzoeken bloedtesten gebruikt om te proberen te voorspellen of iemand ouderdomsziektes zou kunnen krijgen als hartproblemen of geheugenverlies.
Maar twee belangrijke vragen blijven onbeantwoord: kunnen we dat soort indicatoren gebruiken om van iedereen de exacte biologische leeftijd te bepalen? En kunnen die indicatoren helpen bij het verjongen van mensen?
Sommige bedrijven bieden al dure speekseltests aan die je thuis kan doen om te bepalen wat je biologische leeftijd is. Maar veel experts twijfelen aan die claim.
Volgens Jensen is het scepticisme van de wetenschap deels een gevolg van de "lange geschiedenis van allerlei onzin" van dit onderzoeksgebied. Zo dronk Qin Shi Huangdi – ook wel de eerste keizer van China genoemd – kwik, in de hoop dat hij hierdoor eeuwig zou leven.
Er zijn verschillende manieren om jong te blijven
Directeur Nir Barzilai van het Amerikaanse Institute for Aging Research aan het Albert Einstein College of Medicine denkt dat het misschien mogelijk is ouderdom tegen te gaan en iemands biologische leeftijd omlaag te brengen met de medicijnen metformine en rapamycine.
"We hebben allemaal een biologische en een chronologische leeftijd", zegt Barzilai, die als onderzoeker hoopt een hele nieuwe soort goedgekeurde anti-ouderdomsbehandelingen te ontwikkelen, genaamd 'geroprotectors'. "Iemand van 50 kan biologisch gezien 40 of 60 zijn", zei hij onlangs tegen Insider.
De medicijnen waar Barzilai het over heeft, kunnen op celniveau het ouderdomsproces vertragen en daarmee de kans op kanker, dementie en diabetes type 2 verkleinen. Maar er is nog niet voldoende onderzoek om goedkeuring te krijgen van de Amerikaanse toezichthouder FDA voor het gebruik van metformine als verjongingsmiddel.
Andere manieren die ervoor kunnen zorgen dat we minder snel oud worden zijn gezond eten, sporten, mediteren en het onderhouden van goede persoonlijke relaties met familie, vrienden en echtgenoten.
In dat opzicht kan biologisch jong zijn duiden op bepaalde privileges. Zo heeft niet iedereen genoeg vrije tijd, toegang tot schone lucht en vers drinkwater, en voldoende geld om gezond te eten.
Wetenschappers denken dat bovenstaande manieren om jong te blijven helpen omdat ze onze cellen fit houden.
'Je kan ook gewoon genetisch geluk hebben'
Elke poging om iemands precieze biologische leeftijd vast te stellen kan vooralsnog het beste met een korreltje zout genomen worden. Er is immers nog veel dat we niet weten over ons verouderingsproces.
Dat je ondanks je hoge chronologische leeftijd gezond bent en de gezondheid van je huid en cellen erop wijzen dat je nog heel wat jaren te leven hebt, betekent niet dat je ineens op magische wijze jonger bent geworden. Je kan ook gewoon genetisch geluk hebben, zoals de oudste vrouw ter wereld zegt.
Jensen hoopt dat wetenschappers in de toekomst niet alleen "dingen in je bloed kunnen meten" die ziektes kunnen voorspellen, maar ook dat er behandelingen worden ontwikkeld die "meerdere ziektes breed aan kunnen pakken", waardoor mensen langer en gezonder kunnen blijven leven.
