De Europese Unie is voorbereid op een volledige stopzetting van de levering van gas uit Rusland, zo heeft voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zaterdag gezegd.

Tegelijk heeft ze forse kritiek op het Russische gasconcern Gazprom. Het staatsbedrijf zou zo weinig mogelijk gas proberen te leveren om de gasprijzen in Europa op te drijven.

In de EU heerst al weken de vrees dat de spanningen met Rusland over de situatie in Oekraïne kunnen leiden tot een verstoring van de gasvoorziening. Maar volgens Von der Leyen kunnen mensen gerust zijn. “Tegenwoordig kan ik zeggen dat we, zelfs in het geval van een volledige onderbreking van de gasvoorziening door Rusland, aan de veilige kant zijn voor deze winter”, zei ze zaterdag op een internationale veiligheidsconferentie in München.

Het merendeel van het gas dat in Europa wordt verbruikt wordt geïmporteerd. Tot voor kort was Gazprom goed voor 40 procent van die import. Maar in de afgelopen zes maanden zat het Russische bedrijf met zijn leveringen telkens op het laagste niveau dat contractueel mogelijk was, aldus Von der Leyen.

Europa worstelt al een tijd met een soort energiecrisis. Dit komt omdat Rusland vorig jaar al de toevoer van gas meer aan banden legde, net toen de door coronapandemie getroffen economieën weer opengingen en de vraag naar energie sterk toenam.

Daardoor werd het voor energiebedrijven ineens een stuk duurder om gas en stroom in te kopen. In Nederland zijn ook al diverse kleine energiebedrijven omgevallen door de gestegen prijzen en consumenten worden geconfronteerd met fors hogere energierekeningen.

Lees ook: Energierekening verdubbelt bijna in 2022… maar dat geldt alleen als je met variabele prijzen rekent

Naast haar opmerkingen over de gasvoorziening ging de Europese bewindsvrouw op de bijeenkomst in op de Russische troepenopbouw aan de Oekraïense grens. Die noemde ze een "flagrante poging om de regels van de internationale orde te herschrijven". In München is de crisis in Oekraïne drie dagen lang het voornaamste thema.

Biden: Rusland heeft besloten om Oekraïne binnen te vallen

De Amerikaanse president Joe Biden is ervan overtuigd dat de Russische president Vladimir Poetin heeft besloten Oekraïne binnen te vallen.

Biden zei vrijdag te verwachten dat de Russen de inval "in de komende dagen of week" willen uitvoeren. Wel zou er nog enige ruimte zijn om de crisis door middel van diplomatie af te wenden.

"We hebben reden om te geloven dat Russische strijdkrachten van plan zijn om Oekraïne in de komende week binnen te vallen", aldus de Amerikaanse president. De Verenigde Staten denken dat Rusland de Oekraïense hoofdstad Kiev als doelwit heeft.

Volgens een functionaris van het Amerikaanse ministerie van Defensie zou zo'n 40 tot 50 procent van de troepen aan de grens met Oekraïne "klaarstaan om aan te vallen". Dat is een groter aantal dan tot nu toe werd geconstateerd.

Rusland heeft de bewering dat het plannen zou hebben om Oekraïne aan te vallen de afgelopen weken herhaaldelijk tegengesproken.

Buitenlandministers VS en Rusland ontmoeten elkaar woensdag

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en zijn Russische ambtgenoot Sergei Lavrov ontmoeten elkaar aanstaande woensdag. Dat heeft Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki vrijdag gezegd. De twee ministers zullen dan de spanningen rond Oekraïne bespreken.

Psaki gaf geen verdere details over de ontmoeting, die volgens Amerikaanse media in Genève zal plaatsvinden. De VS blijven een diplomatieke oplossing voor het conflict steunen, hoewel het hen nog altijd niet duidelijk is of de Russen "serieus" willen onderhandelen, aldus Psaki.

Eerder deze week had het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken al aangegeven een Russische uitnodiging voor een gesprek te aanvaarden, onder voorwaarde dat Rusland in de tussentijd niet Oekraïne binnenvalt.

Leiders separatisten in Oost-Oekraïne kondigen militaire mobilisatie af

 De leiders van de zelfverklaarde pro-Russische republieken Donetsk en Loehansk in het oosten van Oekraïne hebben naar eigen zeggen een "algemene mobilisatie" van militaire reservisten afgekondigd.

"Ik roep mijn medeburgers die reservist zijn op om naar de dienstplichtkantoren te komen", zei Denis Poesjilin, de leider van de zogenoemde Volksrepubliek Donetsk, in een videoboodschap. In een apart bericht gericht aan reservisten verzocht hij "alle mannen die in staat zijn een wapen vast te houden" zich te melden. Leonid Pasetsjnik, het hoofd van de Volksrepubliek Loehansk, kondigde niet lang daarna ook een mobilisatie aan.

De aankondiging van Poesjilin en Pasetsjnik volgt op wat waarnemers een "dramatische toename" van geweld noemen in de frontlinie tussen het Oekraïense leger en de door Moskou gesteunde separatisten. Ook zaterdagochtend worden er beschietingen over en weer gemeld.

Het Oekraïense leger is al jaren in oorlog met de zelfverklaarde republiekjes die de rebellen hebben uitgeroepen in Donetsk en Loegansk. De afgelopen dagen zijn de beschietingen intensiever geworden, terwijl Russische troepen massaal langs de Oekraïense grens zijn samengetrokken.

De leiders van de pro-Russische separatisten stellen dat vrijdag aangekondigde evacuaties van burgers uit de Donbass-regio doorgaan. Volgens Poesjilin zijn er uit de regio Donetsk inmiddels meer dan 6000 mensen weggehaald om hen in veiligheid te brengen voor vermeende operaties van het Oekraïense leger. Onder hen zouden 2400 kinderen zijn.

De evacués kunnen terecht in het zuidwesten van Rusland, zeiden de rebellenleiders vrijdag. Het grote buurland heeft volgens hen accommodatie geregeld. Vrouwen, kinderen en ouderen krijgen voorgang bij de evacuaties. De eerste bussen vanuit Donetsk vertrokken volgens persbureau Interfax in de loop van de avond.

LEES OOK: Deze satellietfoto laat zien dat de Russische dreiging voor Oekraïne nog niet voorbij is