Nederland krijgt voor langere tijd te maken met de 1,5-meter-economie.
Economen van Rabobank hebben een schatting gemaakt in hoeverre het mogelijk is de 1,5-meter-economie in te vullen met thuiswerken en werken buitenshuis.
Conclusie is dat 89% van de economie in de 1,5-meter-modus kan draaien: ofwel 11% van de economie valt weg.
Per sector zijn de verschillen groot en dat is ook te zien in de economische impact van de coroncrisis per branche.
Als de strenge lockdownmaatregelen worden versoepeld, gaat Nederland op naar de 1,5-meter-economie. Hoe die per sector ingevuld kan worden, verschilt sterk. Economen van Rabobank hebben dit in kaart gebracht.
De verwachting is dat de 1,5-meter-economie geen kwestie van een paar maanden zal zijn. Een terugkeer naar een genormaliseerde samenleving is waarschijnlijk pas mogelijk als er een effectief coronavaccin beschikbaar is dat op grote schaal wordt geproduceerd. Tot die tijd wordt het schipperen tussen de druk op de zorg beheersbaar houden en de economie zo goed en zo kwaad als het gaat weer op gang brengen.
De impact van de 1,5-meter-economie verschilt sterk per sector. Economen van Rabobank hebben een schatting gemaakt van de mate waarin het mogelijk is om werk vanuit huis op afstand te doen.
De conclusie is dat 84 procent van de banen uitgevoerd kan worden in de 1,5-meter-economie, waarvan 46 procent thuis en 38 procent buitenshuis. Dit betekent dus nog altijd dat 16 procent van de banen lastig uit te voeren is binnen de 1,5-meter-economie.
Rabobank heeft dit ook vertaald naar economische waarde en dan is de conclusie dat 89 procent van de economie kan draaien op 1,5-meter-basis, waarvan 43 procent vanuit huis. Dit betekent nog altijd een enorme klap, omdat 11 procent van de economie 'wegvalt' in de 1,5-meter-maatschappij.
Op sectorniveau zijn er grote verschillen. Onderstaande grafiek geeft een brede indeling: in de financiële sector, IT, communicatie en zakelijke dienstverlening kan veel werk vanuit huis worden gedaan. In de industrie, bouw en landbouw is dat een stuk lastiger, net als de horeca en de zorg.
In onderstaande grafiek zijn de sectorverschillen voor de mogelijkheden van thuiswerken en noodzakelijk contact buitenshuis nog verder uitgesplitst.
Grote verschillen in economische impact coronacrisis per sector
De mate waarin het mogelijk is om de 1,5-meter-economie in te vullen, in combinatie met bijvoorbeeld de ontwikkeling van de export, zorgt ervoor dat sommige sectoren veel harder geraakt worden door de coronacrisis dan andere.
Rabobank bracht de verwachte omzetdaling voor 2020 in kaart voor alle sectoren. Dit is volgens de bank nodig omdat ondernemers behoefte hebben aan duidelijkheid over de te missen omzetten, zodat ze daarop kunnen reageren.
Volgens berekeningen van Rabobank-economen daalt de omzet van kwekers van bloemen en planten in het tweede kwartaal op jaarbasis met 70 procent en 40 procent in het derde kwartaal. Voor bloembollenbedrijven houdt de omzetdaling het langst aan, met in het vierde kwartaal nog steeds een forse daling van naar schatting 15 procent.
Naast de land- en tuinbouw is ook de malaise in de winkelstraat groot. De detailhandel krijgt volgens de Rabobank te maken met omzetdalingen tot 80 procent. Onlineverkopen vangen volgens de sectorkenners de forse fysieke omzetdaling bij lange na niet op. "Sluiten betekent direct nul inkomsten, terwijl de vaste kosten doorlopen", aldus Rabo. "De economische schade zal groot zijn, met vele tienduizenden werklozen in deze branche en grote leegstand in winkelgebieden."
De horecabedrijven zien ook omzetten verdampen en hebben ook nog eens te maken met aanhoudende onzekerheid, ook als de overheidsmaatregelen versoepelen.
Reisorganisaties, hotels, restaurants en vakantiecentra krijgen voor lange tijd te maken met forse omzetdaling, omdat het kabinet de coronamaatregelen gefaseerd zal afbouwen. Daarnaast verdient de sector de komende tijd ook minder geld met zakelijke activiteiten.
Het internationale toerisme zal volgens Rabo met ruim 20 procent dalen dit jaar. Het zal enige tijd kosten om volledig te herstellen. Rabobank verwacht een volledig herstel in of pas na 2021. Het binnenlands toerisme is volgens de bank een lichtpunt. "Als de maatregelen versoepeld worden per 1 juni, dan verwachten we dat meer Nederlanders dit jaar hun vakantie zullen vieren in eigen land. Dit biedt mogelijk enigszins perspectief in een verloren jaar", aldus de kenners.
Rabo benadrukt dat deze prognoses nauw samenhangen met de maatregelen die het kabinet eind april neemt en de wijze waarop het coronavirus zich ontwikkelt.
