Zo werd Airbus de grootste rivaal van Boeing – het verhaal van een titanenstrijd aan de hand van 37 historische foto’s

Airbus en Boeing vormen een typisch voorbeeld van een titanenstrijd tussen twee partijen die een industrie domineren. Vergelijkbaar met het gevecht tussen Coca-Cola en Pepsi.

Maar dat was niet altijd zo. Nog niet zo heel lang geleden waren ook McDonnell Douglas, BAe, Saab, Lockheed, Fokker en zelfs Convair grote namen in de commerciële luchtvaart.

Maar als je tegenwoordig vliegt, dan zit je hoogstwaarschijnlijk in een Airbus of een Boeing.

Boeing is de oudste van de twee. The Boeing Company werd opgericht in 1916 en is nu lucht- én ruimtevaartbedrijf, en maakt ook militaire vrachtwagens.

Het bedrijf dat we nu kennen als Airbus heeft de wortels liggen in een overeenkomst die de Franse, Duitse en Britse regeringen in juli 1967 tekenden om hun samenwerking op het gebied van luchtvaarttechnologie te versterken.

In die overeenkomst stond ook een clausule die de regeringen opriep "passende maatregelen te nemen voor de gezamenlijke ontwikkeling en productie van een airbus".

Die beslissing was destijds geboren uit noodzaak, zegt luchtvaartanalist Richard Aboulafia van adviesbureau Teal Group tegen Business Insider.

In die tijd groeide de invloed en macht van Amerikaanse bedrijven als Boeing, McDonnell Douglas en Lockheed. Europese fabrikanten, die ooit de meest innovatieve waren in de luchtvaart, zagen hun inkomsten teruglopen.

Samen vormden ze een consortium dat ze Airbus noemden om de macht van de Amerikaanse luchtvaartreuzen te weerstaan. Dat consortium trok bij het hoofdkantoor van Sud Aviation in de Franse stad Toulouse in en is daar tegenwoordig nog steeds gevestigd.

Hier een nadere blik op hoe Airbus de grootste rivaal werd van Boeing:

---

In de jaren 60 hadden Europese vliegtuigbouwers bewezen dat ze heel goede jetliners konden bouwen. De Britten hadden vliegtuigen als de Hawker Siddeley Trident...

---

... en de Havilland Comet.

---

De Fransen produceerden de Sud Aviation Caravelle.

---

De twee landen sloegen de handen ineen om de Concorde te bouwen. Tot op de dag van vandaag is de Concorde het eerste en enige supersonische commerciële passagiersvliegtuig ter wereld. Maar op eigen houtje waren de individuele Europese vliegtuigbouwers niet sterk genoeg om het tegen de machtige Amerikanen op te nemen.

---

Want de Douglas DC-8...

---

... en de Boeing 707 waren razend populair geworden bij luchtvaartmaatschappijen over de hele wereld.

---

Bovendien was er een nieuwe generatie grote Amerikaanse toestellen op komst. Met daarbij de Boeing 747 jumbojet als meest aansprekende.

---

Maar er was ook de McDonnell Douglas DC-10...

---

... en de Lockheed L-1011 TriStar.

---

Europa had ook een eigen grote jumbojet nodig. Op 29 mei 1969 spraken Frankrijk en Duitsland af een Europees consortium te gaan leiden dat de A300B zou gaan bouwen en verkopen.

---

Om zichzelf te onderscheiden van de concurrentie koos Airbus voor een strategie om in elk deel van het vliegtuig hoogwaardige technologie te gebruiken, zoals met de toepassing van lichtgewicht composietmaterialen.

---

Vanaf het allereerste moment gebruikte het consortium voor de A300 onderdelen van de verschillende Europese leden. Frankrijk bouwde de cockpit, controlesystemen en de onderkant van de romp, Duitsland de voor- en achterkant van het toestel en de bovenkant van de romp, de Britten de vleugels, Nederland het controlepanel en Spanje het horizontale staartvlak.

---

Op 3 september 1970 werden de eerste Airbus-toestellen verkocht. Air France bestelde zes A300B's. Maar Air France vond de 250 stoelen eigenlijk te weinig, en dus kwam Airbus met de A300B2, waar 270 passagiers in konden.

---

Op 28 oktober 1972 maakte de Airbus A300B zijn eerste vlucht. Het toestel was niet ontworpen als concurrent van de jumbojet van Boeing, maar meer als uitdager van de DC-10 en de L-1011.

---

Airbus ging vervolgens de boer op om de A300B internationaal te verkopen. Maar hoewel grote luchtvaartmaatschappijen als Lufthansa, South African Airways, Thai Airways en Korean Air orders plaatsten, werd Airbus geweerd van de Amerikaanse markt.

---

Dat veranderde allemaal in 1978, toen Airbus vier A300's gaf aan Eastern Airlines voor een "gratis" proefperiode van zes maanden. Eastern Airlines hoefde alleen maar het interieur van het passagiersgedeelte zelf te betalen.

---

Aan het eind van de zes maanden bestelde Eastern Airlines 23 extra A300's. Airbus had eindelijk voet aan de grond in Amerika!

---

In juli 1978 introduceerde Airbus zijn tweede model: de A310. Die leek nog erg op de A300, maar was wel kleiner en had een veel groter bereik.

---

In de jaren 70 concentreerde Boeing zich intussen op het uitbouwen van de uiterst lucratieve jumbojet-business en bleef het uit de markt voor breedrompvliegtuigen. Boeing had geen toestel in het segment van de A300's tot het in 1978 de 767-200 presenteerde. Toen de 767 in 1981 echt zijn intrede deed op de luchtvaartmarkt, was de L-1011 al min of meer geschiedenis, terwijl de DC-10 zich in een zwakke positie bevond vanwege een schandaal.

---

Maar Airbus was nog geen echt grote wereldspeler tot de A320 op de markt kwam, een smalromptoestel met één middengangpad. Dat was het eerste volledig nieuwe ontwerp van het bedrijf sinds de A300.

---

In juni 1981 kondigde Air France aan 25 exemplaren aan te willen schaffen van de nog te bouwen jet. Sindsdien is de A320-familie de beste verkopende jet ter wereld geworden, met in totaal meer dan 14.000 bestelde toestellen.

---

Met de A320 kwam er voor het eerste een digitale cockpit en fly-by-wire-technologie in lijnvliegtuigen. Volgens luchtvaartanalist Richard Aboulafia is de A320 met als zijn technologische innovaties de grootste bijdrage geweest van Airbus aan de commerciële luchtvaart.

---

Aan het begin van de jaren 90 kwam Airbus met twee nieuwe breedromptoestellen, en dat leidde tot gemengde resultaten. De viermotorige A340 vloog in 1991 voor het eerst...

---

... terwijl de tweemotorige A330 in 1992 zijn debuut maakte. De A340 werd geïntroduceerd aan het einde van het viermotortijdperk en werd een commerciële mislukking met slechts 377 verkochte toestellen. Maar de de A330 is op zijn beurt nu nog steeds het best verkochte breedromptoestel met tot nu toe meer dan 1.700 bestelde toestellen.

---

In november 1996 deelde Boeing de eerste van een serie flinke klappen uit aan Airbus. American Airlines tekende een overeenkomst waarmee Boeing voor 20 jaar de exclusieve vliegtuigleverancier werd van de luchtvaartmaatschappij. In juni 1997 tekenden Delta en Continental vergelijkbare overeenkomsten.

---

In 1997 nam Boeing concurrent McDonnell Douglas over voor 13 miljard dollar...

---

... en draaide direct de nek om van het breedromptoestel MD-11...

---

... en de MD80/90, een concurrent voor de Boeing 737 en Airbus A320. Omdat Lockheed al helemaal uit beeld was geraakt, bleven Boeing en Airbus als enige twee grote spelers over op de vliegtuigmarkt.

---

Als onderdeel van de overname van McDonnell Douglas beloofde Boeing aan de EU dat het de exclusiviteitsclausule zou schrappen uit de overeenkomsten met American, Delta, and Continental. Maar algemeen wordt aangenomen dat de clausule na de overname stilzwijgend van kracht bleef. American kocht pas in 2011 weer van Airbus en Delta in 2013.

---

Begin jaren 90 besloot Airbus dat het tijd was om de strijd aan te binden met de razend populaire Boeing 747-400.

---

Dat toestel werd uiteindelijk de Airbus A380, die in 2007 werd gepresenteerd. Die dubbeldekker is het grootste commerciële vliegtuig ter wereld. Airbus verwachtte dat de A380 een echte 'gamechanger' zou zijn met casino's aan boord en luxe lounges.

---

Maar de superjumbo wordt maar mondjesmaat besteld. Sinds het begin van deze eeuw heeft Airbus er slechts 335 verkocht, waarvan meer dan de helft aan Emirates. Volgens Richard Aboulafia is de A380 de grootste misser in de geschiedenis van Airbus. Volgens hem bestaat er nauwelijks een markt voor het toestel.

---

In 2017 stonden Airbus en Boeing weer met de koppen tegenover elkaar in een steekspel rond de C-series van de Canadese fabrikant Bombardier.

---

Airbus nam uiteindelijk de innovatieve C-series over van Bombardier en doopte de jets om tot de A220.

---

Nu Airbus naar de toekomst kijkt wordt het beperkte aanbod aangevoerd door een update van de A320-familie met nieuwe motoren, elektronica en vleugels.

---

Net als de A220.

---

Maar de strijd tussen Airbus en Boeing is hoe dan ook nog springlevend.

LEES OOK Deze ontluisterende foto’s van 9 luxe vakantiebestemmingen laten zien dat de realiteit anders kan zijn dan promoplaatjes