• Om de vier jaar stellen Amerikaanse inlichtingendiensten scenario’s op voor de mondiale ontwikkelingen in de komende 20 jaar.
  • Sommige scenario’s voorzien revolutionaire veranderingen, terwijl andere lijken op een toekomstige versie van onze huidige wereld.
  • Business Insider zet de vijf in het rapport beschreven scenario’s voor je op een rij.

Hoe zal de wereld er in 2040 uitzien?

Een vreedzame co-existentie tussen de VS en China gebaseerd op wederzijds economisch voordeel? Een chaotische en verdeelde wereld die probeert te herstellen van grote natuurrampen als gevolg van klimaatverandering? Of een catastrofale Derde Wereldoorlog?

Dit zijn enkele van de vragen die Amerikaanse inlichtingendiensten zich stellen bij de voorbereiding van een van de belangrijkste en interessantste nationale veiligheidsrapporten.

Het Global Trends Report, dat sinds 1997 om de vier jaar wordt gepubliceerd, is de overkoepelende beoordeling van de geopolitieke trends door de inlichtingengemeenschap. Het is bedoeld om realistische scenario’s te maken waarmee beleidsmakers de komende 20 jaar te maken kunnen krijgen.

De Russische president Vladimir Poetin en de Amerikaanse president Joe Biden tijdens een virtuele klimaattop. Foto: Sputnik/Alexei Druzhinin/Kremlin via Reuters
De Russische president Vladimir Poetin en de Amerikaanse president Joe Biden tijdens een virtuele klimaattop. Foto: Sputnik/Alexei Druzhinin/Kremlin via Reuters

Zoals in het voorwoord van het rapport van dit jaar staat beschreven, is het doel niet om specifiek te zeggen hoe de wereld er in 2040 uit zal zien, maar wel om de aandacht te vestigen op kwesties en trends die in belang zouden kunnen toenemen en die voor de huidige en toekomstige regeringen van nut zouden kunnen zijn bij het uitstippelen van nationale veiligheidsstrategieën.

Aan de publicatie van het Global Trends Report gaan verschillende stappen vooraf. De auteurs onderzoeken en herevalueren eerdere rapporten en passen hun aanpak daarop aan. Tegelijkertijd integreren ze ook nieuwe analysemethoden.

Daarnaast wordt zowel interne als externe feedback gevraagd. Een open dialoog met de academische gemeenschap en de particuliere sector staan immers centraal in het verslag.

Interessant is dat de auteurs ook meningen en perspectieven verzamelden uit een breed scala van bronnen, waaronder Amerikaanse middelbare scholieren, Afrikaanse maatschappelijke organisaties en Aziatische bedrijven.

Beijing, China. Foto: Thomas Peter/Reuters
Beijing, China. Foto: Thomas Peter/Reuters

Ook hebben de auteurs van het rapport bestudeerd hoe verschillende externe factoren als demografie, milieu en technologie het geopolitieke toneel zouden kunnen beïnvloeden.

Daarnaast hebben ze berekend hoe sommige gedeelde mondiale uitdagingen, waaronder klimaatverandering, ziekte, financiële crises en technologische verstoringen, alle landen potentieel kunnen treffen.

Maar het is belangrijk om te benadrukken wat zo'n scenario-analyse wel en niet is.

Een goede analyse heeft tot doel een passend inzicht te verschaffen in een kwestie en de waarschijnlijke uitkomsten, om zo beleidsmakers te informeren en steun te bieden bij beslissingen. Omgekeerd is analyse geen glazen bol die in de toekomst kan kijken en kan zeggen of Noord-Korea een kernraket zal afvuren.

In de jongste editie van het Global Trends Report worden vijf potentiële geopolitieke scenario's voor 2040 beschreven die een breed spectrum bestrijken. Sommige zijn ontregelend, terwijl andere lijken op een toekomstige versie van onze huidige wereld.

Hier volgen korte samenvattingen van de vijf scenario's.


De wedergeboorte van democratieën

In dit scenario zien open democratieën over de hele wereld een heropleving onder aanvoering van de VS en hun bondgenoten.

De snelle technologische vooruitgang en de toegenomen samenwerking tussen de overheid en de particuliere sector maken een snelle expansie van de wereldeconomie mogelijk, waardoor meer mensen uit de armoede worden gehaald, hun levenskwaliteit wordt verbeterd en zij bij hun samenleving worden betrokken.

Omgekeerd raken samenlevingen met autocratische controle over hun burgers, zoals China en Rusland, achterop naarmate hun innovatievermogen stagneert.


Een wereld zonder koers

In een zeer somber scenario is de wereld een richtingloze, chaotische en onstabiele plek. Supranationale organisaties en internationale normen worden niet meer gerespecteerd, met slechts een paar landen die zich er nog aan houden.

De grote olieproducerende landen, zoals Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Angola, hebben te kampen met economische stagnatie, wat de maatschappelijke verdeeldheid en de politieke instabiliteit heeft aangewakkerd.

China's opmars zet zich voort, terwijl het Westen achteropraakt.

In deze onstabiele wereld blijven veel mondiale uitdagingen onaangeroerd.


Concurrerende co-existentie

In een scenario dat lijkt op dat van vandaag leiden de VS en China de wereld via een robuuste handelsrelatie die voorrang geeft aan economische groei.

De concurrentie tussen de grootmachten duurt voort en is nog steeds gericht op geopolitieke invloed, strategisch voordeel en technologische suprematie, terwijl elk land zijn eigen bestuursmodel promoot – liberale democratie in het geval van de VS en staatsgeleid kapitalisme in het geval van China.

Ondanks de voortdurende geopolitieke spanningen is een grote oorlog onwaarschijnlijk en worden wereldwijde problemen, zoals klimaatverandering en watertekorten, aangepakt door internationale samenwerking en technologische vooruitgang.


Een gefragmenteerde wereld

In deze sombere toekomst is het geopolitieke toneel versnipperd in verschillende economische- en veiligheidsblokken van uiteenlopend belang en sterkte.

De VS, China, Rusland en de EU blijven de belangrijkste spelers, maar zijn aangevuld met een paar regionale machten – vermoedelijk Zuid-Afrika, India, Brazilië en zelfs Nigeria. De blokken zijn zelfvoorzienend, met aangepaste toeleveringsketens en een focus op veerkracht en veiligheid.

Afzonderlijke, regionale digitale 'enclaves' controleren informatiestromen in de verschillende machtsblokken. De internationale handel is verstoord en de ontwikkelingslanden kijken vanaf de zijlijn toe.


Tragedie en samenwerking

Dit scenario is gebaseerd op de nasleep van een verwoestend wereldwijd voedseltekort veroorzaakt door klimaatverandering.

Een wereldwijde coalitie onder leiding van de EU en China werkt samen met niet-gouvernementele organisaties en multilaterale instellingen aan alomvattende veranderingen om de klimaatverandering, de uitputting van natuurlijke hulpbronnen en de armoede aan te pakken.

Rijke landen helpen de opkomende landen om de crisis het hoofd te bieden en over te schakelen op koolstofarme economieën door middel van hulpprogramma's en de overdracht van technologie.


Lessen voor de toekomst

Hoewel enkele scenario's een duistere toekomst schetsen, zijn ze realistisch in de zin dat ze rekening houden met huidige of dreigende externe factoren, zoals een groeiende wereldbevolking of de uitputting van natuurlijke hulpbronnen, die tot wereldwijde noodsituaties zullen leiden als er niets aan wordt gedaan.

‘Concurrerende co-existentie’ daarentegen is in wezen een toekomstige versie van onze huidige wereld, zij het met een krachtiger China.

Toen vicepresident Joe Biden met de Chinese president Xi Jinping tijdens een ontmoeting bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Foto: Paul J. Richards/AFP via Getty
Toen vicepresident Joe Biden met de Chinese president Xi Jinping tijdens een ontmoeting bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Foto: Paul J. Richards/AFP via Getty

De ‘Wedergeboorte van democratieën’ is het beste resultaat voor de VS en het Westen, maar om dit te bewerkstelligen moet worden geïnvesteerd in de instellingen en waarden die deze samenlevingen onderscheiden van autocratische staten als China en Rusland.

Meer politiek? Bekijk ook deze stukken eens: