• Het aantal warmtepompen in Nederland neemt snel toe tot meer dan 1 miljoen dit jaar.
  • Door de hoge gasprijzen is de vraag naar warmtepompen zo groot, dat er krapte ontstaat bij installateurs.
  • “We zien veel dat warmtepompen eerst naar de nieuwbouw gaan, daarna naar projecten en daarna komen ze pas bij consumenten terecht, als er al wat overblijft”, constateert de Vereniging Eigen Huis.
  • Lees ook: Een hybride warmtepomp plaatsen: waar moet je rekening mee houden voor je huis?

De warmtepomp rukt snel op in Nederland. De belangstelling onder particulieren is snel toegenomen door de extreem hoge gasprijzen. Maar de krapte bij installateurs zorgt ervoor dat het steeds lastiger wordt om te voldoen aan de vraag. Levertijden zijn inmiddels opgelopen tot meer dan zes maanden.

Net als de elektronica- en autofabrikanten hebben ook de makers van warmtepompen te maken met chiptekorten. Tegenover Business Insider geven woordvoerders van installatiebedrijf Feenstra en de Vereniging Eigen Huis aan dat de kans beperkt is dat je als particulier dit jaar nog een warmtepomp kunt aanschaffen.

“We zien veel dat warmtepompen eerst naar de nieuwbouw gaan, daarna naar projecten en daarna komen ze pas bij consumenten terecht, als er al wat overblijft”, aldus woordvoerder Hans Andre De la Porte van de Vereniging Eigen Huis.

Warmtepompexpert Jan Liefting van Feenstra heeft minder zicht op de nieuwbouw, maar zegt dat ze bij Feenstra de aankomende zes maanden geen nieuwe opdrachten voor warmtepompen meer aannemen: “We werden overspoeld met aanvragen, maar krijgen bijna niets geleverd.”

Daarnaast stelt hij dat er ook nog veel meer vraag bij gaat komen. Voornamelijk buiten onze landsgrenzen wil een toenemend aantal mensen een warmtepomp. “Je ziet dat ze bijvoorbeeld in Duitsland enorm veel vraag hebben, nu door de oorlog in Oekraïne het hele plan voor overgang naar duurzame energie met aardgas op de schop gaat. Ook daar geeft de overheid nu subsidie op de apparaten”, zegt Liefting.

Meer dan 1 miljoen warmtepompen in 2022

In een maandag verschenen analyse van trends op de markt voor warmtepompen geven analisten van ABN AMRO aan dat de afgelopen jaren sprake is van een relatief snelle opmars van de warmtepomp in Nederland. Als voordeel noemen de analisten het feit dat een groot deel van de energie van warmtepompen uit hernieuwbare bronnen kan worden gehaald.

Daarnaast is installatie van warmtepompen bij gebouwen en groepen woningen een vrij efficiënte manier om de CO2-uitstoot sneller te reduceren en de kosten van met name het gasverbruik te drukken.

Uit de onderstaande tabel blijkt dat het aantal warmtepompen in Nederland de afgelopen jaren snel is gestegen tot bijna 1 miljoen begin dit jaar. Daarbij zijn er bijna 620.000 opgesteld in woningen en zo'n 360.000 in gebouwen die niet als woning fungeren.

"De groei van het aantal warmtepompen zet door de komende jaren, mede gevoed door klimaatbeleid en wordt momenteel versterkt door de geopolitieke stress en de hoge gasprijzen. Dit betekent dat het totaal aantal geïnstalleerde warmtepompen in 2022 ruim boven de 1.000.000 gaat uitkomen", aldus de analisten van ABN AMRO.

Warmtepompen gebruiken stroom in plaats van gas als energiebron, en daarbij is het uiteraard van belang dat warmtepompen worden aangedreven door hernieuwbare energiebronnen om een milieuvoordeel te halen.

Daarnaast is het zo dat met name oudere woningen minder geschikt zijn voor volledige vervanging van cv-ketels door warmtepompen. Voor dergelijke woningen is de hybride warmtepomp, die een aanvulling vormt op de cv-ketel een betere oplossing. Dit verlaagt het gasverbruik, maar de cv-ketel blijft wel steun verlenen voor verwarming en warm water.

Er liggen plannen om in de periode tot 2030 in totaal tot 2 miljoen hybride warmtepompen te installeren. "Aan de hand van een subsidieregeling van de overheid zou de installatie van minimaal 100.000 warmtepompen per jaar vanaf 2024 mogelijk moeten zijn", schatten de analisten van ABN AMRO.

Zij signaleren dat de vraag momenteel echter zo hoog is dat er een groot gebrek ontstaat aan installateurs. "Bovendien schiet de netwerkcapaciteit nog steeds tekort om een grotere schaal aan warmtepompen te bedienen. Om een goede balans hierin te krijgen, zijn zeer energie-efficiënte gebouwen cruciaal. En dit begint bij isolatiemaatregelen en de installatie van zonnepanelen."

Netbeheerder Enexis waarschuwt voor knelpunten stroomnet door groei elektrische auto en warmtepompen

Netbeheerder Enexis gaf maandag aan dat er knelpunten op het elektriciteitsnet dreigen te ontstaan. Bedrijven kunnen voorlopig nog wel worden aangesloten, maar de maximale capaciteit is op een aantal plekken bijna bereikt. Het gaat om de plaatsen Zeijerveen, Beilen en Meppel in de provincie Drenthe. In Noord-Brabant is dat in Eindhoven-West en Hapert het geval.

Door de energietransitie neemt het aantal elektrische auto's en elektrische warmtepompen toe. "Het elektriciteitsnet is daar in het verleden niet voor ontworpen", stelt Enexis in een toelichting. "We kampen al langer met te weinig transportcapaciteit voor partijen die veel duurzaam opgewekte energie willen terugleveren. Nu zien we bij een aantal stations ook voor grootschalige afname van elektriciteit knelpunten ontstaan."

Het is volgens Enexis voor het eerst dat de netbeheerder hiermee te maken krijgt. Het gevolg is dat bedrijven straks te maken kunnen krijgen met wachtlijsten.

Netbeheerders geven al maanden aan dat het netwerk op steeds meer plaatsen volloopt. Er zijn plannen om de capaciteit uit te breiden, maar daar is veel geld voor nodig en de uitvoering kost bovendien veel tijd, onder meer door de lange trajecten voor vergunningen. Ook hebben de netbeheerders al langer moeite om technisch personeel te vinden om de werkzaamheden uit te voeren.

Lees meer over warmtepompen en energiebesparing: