- Uit een groot nieuw onderzoek van economische gegevens blijkt dat het aandeel van vrouwen in inkomens de afgelopen dertig jaar niet veel is veranderd.
- Dit ondanks het feit dat het opleidingsniveau van vrouwen dat van mannen in veel landen is voorbijgestreefd.
- Een van de redenen voor de loonkloof is dat vrouwen meer tijd besteden aan onbetaalde zorgtaken, bijvoorbeeld voor kinderen.
Vrouwen verdienen wereldwijd ongeveer een derde van al het inkomen uit arbeid, maar dat betekent niet dat ze minder werken.
Dit cijfer is sinds 1990 nauwelijks veranderd, hoewel het aantal vrouwen met een hoger opleidingsniveau in veel landen het aantal mannen sindsdien is voorbijgestreefd.
In totaal was het aandeel van vrouwen in het wereldwijde inkomen uit arbeid aan het begin van de jaren negentig ongeveer 30 procent. Nu ligt dat cijfer net onder 35 procent, blijkt uit het World Inequality Report 2022, het eerste rapport van zijn soort. Het is geschreven door vooraanstaande deskundigen op het gebied van economische ongelijkheid, onder wie Thomas Piketty, Gabriel Zucman en Emmanuel Saez.
“In een wereld van gendergelijkheid zouden vrouwen 50 procent van al het inkomen uit arbeid verdienen”, schrijven de auteurs. “De afgelopen dertig jaar is wereldwijde vooruitgang heel langzaam gegaan, en de dynamiek verschilt per land. In sommige landen is vooruitgang geboekt, maar in andere hebben dalingen van het aandeel van vrouwen in inkomens plaatsgevonden.”
Er zijn een aantal structurele redenen waarom de beroepsbevolking wereldwijd kampt met genderongelijkheid: seksisme weerhoudt vrouwen van vooruitgang in bepaalde sectoren, of houdt ze in sommige beroepen volledig buiten de deur. Vrouwen voeren bovendien een disproportioneel deel van zorg uit, bijvoorbeeld voor kinderen en oudere familieleden, waardoor ze geen betaald werk zoeken.
De volgende grafiek uit het rapport laat zien hoe weinig vooruitgang in drie decennia is geboekt:
"Dit rapport maakt in het bijzonder duidelijk dat werk van vrouwen wordt ondergewaardeerd", zei Jasmine Tucker, onderzoeksdirecteur van het National Women's Law Center, tegen Insider. "Vrouwen worden onderbetaald en de loonkloof dringt zich wereldwijd op."
Hoewel vrouwen vaak meer onderwijs hebben genoten dan mannen, zijn er volgens het rapport sleutelfactoren om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te verklaren. Te beginnen met het verschil in waarde dat aan verschillende soorten werk wordt toegekend en de beperkte kansen op carrièregroei die vrouwen tot hun beschikking hebben.
In beide gevallen is toegang het probleem. Sommige sectoren sluiten vrouwen uit, en sommige sectoren beperken het potentieel dat vrouwen kunnen bereiken als ze er eenmaal werken.
Vrouwen nemen bijvoorbeeld een laag aantal startersberoepen in de auto-industrie voor hun rekening, bleek in 2016 uit een rapport van McKinsey: slechts 26 procent. De techsector is niet veel beter: McKinsey constateerde dat vrouwen 37 procent van startersposities in die branche innemen.
En bij bedrijven in gezondheidszorg en farmaceutische bedrijven zijn vrouwen oververtegenwoordigd op het startersniveau (59 procent), maar zijn vrouwen in de minderheid als het aankomt op promoties.
Waarom vrouwen lager betaald worden – en waar in de wereld vooruitgang is gestagneerd
In het hoofdstuk van het rapport over genderongelijkheid, dat is gebaseerd op onderzoek van Theresa Neef en Anne-Sophie Robilliard, wordt vastgesteld dat in gebieden waar het aandeel van vrouwen in inkomen uit arbeid de afgelopen dertig jaar is gegroeid, de stijging niet erg hoog is. In Noord-Amerika is het aandeel in drie decennia bijvoorbeeld gestegen van 34 procent tot 38 procent. In China is het zelfs gedaald.
De volgende grafiek uit het rapport toont hoe het aandeel van vrouwen in inkomen uit arbeid in verschillende delen van de wereld is veranderd:
"Er zijn dingen die we moeten doen om ervoor te zorgen dat we in de juiste richting bewegen, dat vrouwen op een zeker moment goed zijn voor 50 procent van alle inkomens, en we moeten ervoor zorgen dat ze kunnen werken als ze dat willen", aldus Tucker. Daarbij gaat het om zaken als verhoging van het minimumloon en betaald verlof.
Een van de redenen voor aanhoudende verschillen in de hele wereld is dat vrouwen "aanmerkelijk meer tijd" besteden dan mannen aan onbetaald werk op het gebied van zorg, bijvoorbeeld voor kinderen. Dit gaat in alle gebieden op.
"Arbeid van vrouwen wordt wereldwijd ondergewaardeerd", aldus Tucker. "Vrouwen nemen disproportioneel verantwoordelijkheden op zich op het gebied van zorg. Dat is een factor bij de lonen van vrouwen."
De pandemie heeft die situatie alleen maar verergerd, doordat vrouwen meer zorgverantwoordelijkheden op zich hebben genomen en in sommige gevallen zelfs de beroepsbevolking hebben verlaten wegens problemen met zorg voor kinderen, zoals gebrek aan plaatsen bij kinderopvang. Volgens Tucker kunnen de VS "meer doen" om vrouwen die willen werken te steunen.
"Dat zou inkomsten opleveren voor veel gezinnen of meer inkomsten opleveren als vrouwen slechts in staat waren om in deeltijd te werken, of als ze de beroepsbevolking tijdelijk hebben verlaten wegens de pandemie."
