Eind juni moet er op hoofdlijnen zicht zijn op een handelsakkoord tussen de Europese Unie en het VK over de Brexit.
Bij het uitblijven van een deal verlaat het Verenigd Koninkrijk in principe eind dit jaar de EU zonder nieuwe handelsafspraken. Een no deal-Brexit.
Deze week onderhandelen de twee partijen over het visserijbeleid. Economisch is dat van zeer beperkte waarde, maar politiek ligt vis extreem gevoelig.
Deze week houden de Brexit-onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk via videobellen gesprekken over de regeling van de visrechten na het definitieve vertrek van de Britten uit de EU eind dit jaar.
Het is een cruciale week om “tastbare vooruitgang” te boeken in de gesprekken over de toekomstige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, twitterde EU-hoofdonderhandelaar Michel Barnier dinsdag. De Fransman doet vrijdag verslag op een persconferentie.
De visserij is economisch gezien van geringe betekenis voor de Britse economie, maar politiek liggen visrechten zeer gevoelig. Als er geen deal komt over visrechten, is de kans groot dat het VK zonder deal uit de Europese Unie vertrekt.
In het geval van een no deal-Brexit vallen het VK en de Europese Unie terug op de regels van de Wereldhandelsorganisatie, waarbij er wederzijds invoerheffingen kunnen komen.
Economen schatten vóór de coronacrisis al in dat dit economisch gezien het meest zwarte scenario is voor de Britse economie. Ook voor grote handelspartners als Nederland is dit het negatiefste scenario.
In coronatijd richt een no deal-Brexit naar verwachting extra veel schade aan.
Visserij kan handelsdeal tussen VK en EU torperderen
Vanaf volgend jaar wil het VK het economisch potentieel van de Britse wateren volledig onder eigen hoede houden, zo liet premier Boris Johnson begin dit jaar weten. Dat vooruitzicht kan verstrekkende gevolgen hebben voor vissers uit de EU, die voor een belangrijk deel van hun vangst afhankelijk zijn van Britse wateren.
Aan Britse zijde leeft het gevoel dat er bij de toetreding tot de Europese Economische Gemeenschap in 1973 een oneerlijke deal is gesloten, gebaseerd op historisch vangsten. Dit heeft ertoe geleid dat vissers uit andere EU-landen veel meer vis in Britse wateren vangen dan omgekeerd.
De EU heeft eerder laten weten dat een beperking van visrechten door de Britten ertoe kan leiden dat de EU als tegenmaatregel zware beperkingen oplegt aan de Britse financiële sector. Dat zou een zware klap zijn voor de Londense City, die vele malen belangrijker is voor de Britse economie dan de visserijsector.
Nederlandse vissers hebben veel belang bij behoud visrechten in Britse wateren
Voor Europese vissers is het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB) van de EU het fundament van hun bestaan. Volgens dat beleid hebben visserijvloten van de EU volledige toegang tot elkaars wateren, tot twaalf zeemijl voor de kust. Voor de strook tussen zes en twaalf zeemijl gelden afzonderlijke afspraken. Het GVB bepaalt ook landelijke quota's.
Nederlandse, Franse en Belgische schepen vissen tot aan 6 zeemijlen (ruim 11 kilometer) voor de Britse kust (binnen die strook hebben Britse vissers al alleenrecht). Als ze dat straks niet meer kunnen, betekent dat voor velen het einde van hun kostwinning.
Voor Nederlandse vissers is het belang van Britse wateren groot. Volgens de website Vist ik het maar, die wordt beheerd door de Stichting Sectorraad Visserij, is 82 procent van alle haring die wordt gevangen door Nederlandse vissers afkomstig uit het Britse deel van de Noordzee. Voor makreel is dat 62 procent, voor blauwe wijting 50 procent, voor tong 29 procent en voor schol 23 procent.
"De Nederlandse visserij is voor sommige typen visserij sterk afhankelijk van Britse wateren", concludeert het forum. De Brexit kan daarom "grote gevolgen hebben voor de Nederlandse visserijsector."
Nederlandse vissers kunnen tot 38 procent van hun totale vangst te verliezen als ze na de Brexit niet meer mogen vissen in Britse wateren, bleek eerder uit een rapport van onderzoekers aan Wageningen University.
Hoewel de visserijsector in veel Europese landen relatief klein is, heeft de branche politieke invloed wegens het grote belang voor kustplaatsen.
Het gaat er dus om spannen of er een deal komt over vis. En dat kan cruciaal zijn voor het verloop van de Brexit.
