Voor enkele tientjes binnen drie uur naar Barcelona of Milaan vliegen… Tot enkele jaren geleden was dat niet ongebruikelijk, maar dit jaar zijn de ticketprijzen fors omhoog geschoten, door onder andere de oplopende kerosineprijzen en personeelskosten.

In combinatie met de problemen op Schiphol door lange rijen, vele annuleringen van vluchten en chaos met bagage, zien steeds meer vakantiegangers zich genoodzaakt op zoek te gaan naar alternatief vervoer naar hun vakantieadres.

Ga je op reis naar een leuke Europese stad, dan kun je een treinreis overwegen. Steeds meer reisorganisaties bieden stedentrips over het spoor aan.

Vliegschaamte

Dat is ook nog eens beter voor het milieu, voor wie last heeft van vliegschaamte. Volgens Milieu Centraal belast een vliegreis het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel als een reis per trein. Dat verschil is het grootst op kortere reisafstanden, van minder dan 700 kilometer.

Een ander voordeel van een treinreis, is dat je je koffers kosteloos kunt meenemen, terwijl je bij de meeste luchtvaartmaatschappijen moet bijbetalen voor ruimbagage.

Maar is de trein ook voordeliger dan het vliegtuig? En hoe zit het met de reistijd? Business Insider bekeek wat de verschillen zijn voor zeven populaire Europese steden. We gingen op zoek naar de voordeligste mogelijkheden voor een stedentrip van 23 tot en met 28 juli, vanaf Amsterdam Centraal of Schiphol, in een tweede klas-coupé of economy class. Hierbij is geen rekening gehouden met extra kosten voor het reserveren van een zitplaats, of andere bijkomende kosten.

Berlijn: de trein wint het van het vliegtuig

De Brandenburger Tor, restanten van de Berlijnse Muur, het Checkpoint Charlie-museum, het Holocaust-monument, de Fernsehturm, de Rijksdag… Berlijn is een indrukwekkende stad om te bezoeken.

Met de trein doe je er gemiddeld zeven tot acht uur over om vanaf hartje Amsterdam naar het centrum van Berlijn te reizen. Voor wie het niet erg vindt om heel vroeg uit de veren te zijn (dat wil zeggen: al voor 7 uur ’s morgens op het perron te staan), is voor een retourtje al voor 100 euro klaar.

Kiezen we wat comfortabeler reistijden (vertrek in de late ochtend), dan moet je per persoon rekenen op zo’n 150 euro. De duurste optie is 300 euro.

Vliegen is aanzienlijk duurder: de goedkoopste vlucht vanaf Schiphol kost 413 euro. En dat terwijl de reistijd niet zo sterk verschilt. De vlucht duurt weliswaar slechts anderhalf uur, maar inclusief wachttijd op het vliegveld en transfer naar je hotel moet je al snel rekenen op zes uur.

De trein is dus een betere optie: bijna net zo snel, maar wel een stuk voordeliger. Je moet wel een enkele keer overstappen voor lief nemen.

Je kunt ook overwegen om de auto te pakken. Een retourtje met een benzineauto kost zo’n 250 euro. Dat is meer dan een treinkaartje, maar reis je met meerdere personen, dan moet de trein het alsnog afleggen tegen de auto.

Londen: de trein is sneller en ongeveer even duur

Tot 1994 was Londen uitsluitend bereikbaar met het vliegtuig of de boot. Maar inmiddels is de trein een volwaardig alternatief. Sinds twee jaar gaat er zelfs een rechtstreekse trein vanaf Amsterdam naar de Britse hoofdstad. Overstappen in Brussel is dus niet meer nodig, wat de reistijd aanzienlijk heeft verkort.

Een treinreis vanaf Amsterdam duurt nu circa 4,5 uur. Ga je met het vliegtuig, dan is dat een stuk korter: ruim een uur. Maar tellen we daar de wachttijden op de luchthaven bij op, dan valt het tijdverschil weg. En houden we er ook rekening mee dat de trein in het centrum van Londen aankomt, terwijl je na een vliegreis nog vanaf de luchthaven naar de stad moet zien te komen, dan ben je met de trein zelfs sneller.

De ticketprijzen blijken elkaar nauwelijks te ontlopen. Voor een treinkaartje ben je 474 euro kwijt en voor de goedkoopste vlucht vanaf Schiphol 445 euro. Vlieg je daarentegen vanaf Rotterdam of Düsseldorf dan ben je wèl een stuk goedkoper uit: ongeveer 300 euro. Maar of dat prijsverschil opweegt tegen de extra reistijd, is de vraag.

Parijs: voordeliger én sneller naar de Champs-Élysées

Ook voor een stedentrip naar Parijs is de trein een no-brainer. De Thalys brengt je binnen vier uur naar Paris Nord. Voor een retourtje betaal je 278 euro, al zijn met een beetje mazzel soms ook voordeliger kaartjes te vinden.

Wil je vliegen vanaf Schiphol dan ben je ruim 900 euro kwijt: dit ticket is dus ruim drie keer zo duur. Je kunt de kosten wel drukken tot 600 euro als je vertrekt vanaf Düsseldorf, maar dat is nog altijd dubbel zo duur.

Je bent met vliegen ook nog een stuk langer onderweg. De vlucht duurt ruim een uur, maar inclusief wachttijden en de transfer naar het centrum van Parijs, moet het vliegtuig het duidelijk afleggen tegen de trein.

Praag: trein is voordeliger, maar duurt wel langer

Wie naar Praag wil, is met de trein verreweg het voordeligst uit. Al voor 140 euro heb je een retourtje op zak. Kies je ervoor om de auto te pakken, dan moet je rekenen op ruim 330 euro. Ook met twee personen heb je de kosten voor de auto er dus niet uit.

Daarmee vergeleken is vliegen een dure grap: een retourtje kost maar liefst 995 euro. Vertrek je vanaf Düsseldorf, dan ben je een stuk voordeliger uit: 370 euro. Maar ook dan legt het vliegtuig het af tegen de trein.

Hier staat wel meer reisgemak tegenover. Kies je voor de trein, dan ben je twaalf uur onderweg en moet je twee keer overstappen. De vlucht van Schiphol naar Praag duurt slechts anderhalf uur. Inclusief wachttijd en transfer ben je er twee keer zo snel dan via het spoor.

Wenen: vanaf Düsseldorf legt het vliegtuig het af tegen de trein

Ook de trein naar Wenen is niet duur. Al voor 330 euro kun je op en neer reizen. Ben je bereid om vroeg op te staan, dan kan daar nog 100 euro van af. Je bent wel ruim 12 tot 15 uur onderweg, en moet twee keer overstappen.

Of vliegen voordeliger is, hangt af van de luchthaven van waaruit je vertrekt. Een retourtje vanaf Schiphol kost maar liefst 770 euro. Dit is dus eigenlijk geen optie. Maar vlieg je vanaf Düsseldorf, dan ben je al voor 300 euro klaar en legt de trein het dus af tegen het vliegtuig. De reistijd is ook een stuk korter: anderhalf uur voor de vlucht, en ongeveer zes uur inclusief transfer en wachttijd voor de security. Terwijl de luchtvaartpassagier dus monter door het Prater wandelt, komt de treinreiziger uren later met zijn rolkoffer het hotel binnen strompelen.

Kopenhagen: voor het comfort kun je beter vliegen

Reizen naar Kopenhagen is een vergelijkbaar verhaal. De trein is op z’n Deens gezegd ‘billig’. Al voor 130 euro heb je een retourtje, mits je er niet voor terugdeinst ’s nachts te reizen en vier keer over te stappen. Wil je op normale tijden (na het ontbijt) vertrekken, reken dan op 170 euro. Je bent in alle gevallen ongeveer twaalf tot dertien uur onderweg en moet minimaal twee keer van trein wisselen.

Voor slechts 80 euro meer, kun je met een prijsvechter de lucht in. Na anderhalf uur heb je dan je bestemming bereikt. Van de aankomst op Schiphol tot je hotelkamer moet je rekenen op ruim zes uur. Je kunt je afvragen: is dat tijdsverschil van zes uur en het gesleep met koffers van perron tot perron die 80 euro waard?

Rome: trein is eigenlijk geen optie

Een reis naar Rome per trein is een dure en Spartaanse aangelegenheid. Op het moment van schrijven zijn er geen tickets meer te krijgen voor vertrek op 23 juli. Stellen we de reis drie dagen uit, dan moet je voor een retourtje ruim 600 euro aftikken.

Je komt bovendien geradbraakt aan, want je bent ruim vijftien uur onderweg en moet twee tot drie keer overstappen. In Parijs moet je zelfs een uur wachten op de volgende trein. Je moet er dus wat voor over hebben om het milieu te sparen.

Pak je het vliegtuig, dan ben je voor 355 euro klaar. Je komt ook fris en fruitig op je bestemming aan, want de vlucht duurt slechts 2,5 uur. Inclusief transfer en wachttijd op de luchthaven ben je zo’n zeven uur onderweg: een verschil van meer dan acht uur.

Hier kan ook de auto niet tegenop. Alleen al aan benzine ben je ruim 600 euro kwijt. Vanaf twee personen is zelf rijden wel voordeliger, maar je moet er wel een lange autorit in de brandende zon voor over hebben.

Zetten we alle stedentrips op een rij, dan valt niet in algemene zin te zeggen wat de beste optie is – los van de milieu-impact. Dit hangt af van de gekozen bestemming. Doorgaans geldt: hoe korter de afstand, hoe beter de trein als alternatief is.

Met slim boeken kun je veel kosten besparen

Je kunt wel besparen op de kosten door buiten het hoogseizoen op vakantie te gaan. Pak je de trein, dan ben je voordeliger uit als je eerder boekt. Je hebt dan ook meer keuze tussen reistijden.

Vliegen is vaak goedkoper als je reist op minder populaire tijdstippen, zoals in de late avond of de vroege ochtend. Houd wel in de gaten of je het prijsvoordeel niet meteen weer kwijt bent omdat je midden in de nacht met een taxi naar huis moet of je auto langere tijd in een parkeergarage moet parkeren, omdat er op dat tijdstip geen treinen naar Schiphol rijden.

Je kunt ook op de kosten – en tijd - besparen door op je vliegreis alleen handbagage mee te nemen.

Lees meer over slim boeken van je vakantie