Na een slopende marathon van vergaderingen die bij elkaar bijna drie dagen in beslag nam, zijn de Europese regeringsleiders eruit. Bij de verdeling van Europese topbanen mist de Nederlander Frans Timmermans de boot.
De 28 leiders dragen de Duitse minister van Defensie Ursula von der Leyen (60) voor als de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie.
Timmermans wordt hiermee gepasseerd voor de door hem felbegeerde topfunctie. De kansen van Timmermans op het commissievoorzitterschap leken aanvankelijk heel hoog maar slonken gaandeweg aanzienlijk door het verzet van tien landen.
Vooral Oost-Europese landen wilden hem niet als baas van het dagelijks EU-bestuur vanwege zijn aanpak van Polen en Hongarije over hun rechtsstaat. Als vicevoorzitter kunnen ze hem wel accepteren.
Premier Mark Rutte vindt dat Timmermans “een hele mooie plek” krijgt, en blijft houden, als eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie. “Dat is goed voor Nederland, een senior positie. Al was het voorzitterschap nog mooier geweest”, zei hij na afloop van de EU-top waar de 28 leiders een akkoord bereikten over de verdeling van de topfuncties in de EU.
“Timmermans gaat en blijft een centrale rol spelen. Hij doet dat al met verve.” Volgens de premier krijgt de Europese Commissie met de Duitse Ursula von der Leyen, die hij “een stevige tante” noemde, aan het hoofd en Timmermans samen met de Deense Margrethe Vestager als hoogste vicevoorzitters “een sterk team aan de leiding”.
Maar hij waarschuwde dat niks al zeker is omdat het Europees Parlement nog moet instemmen met de voorgenomen benoemingen. Als Von der Leyen tijdens de tweede zitting van het nieuwe parlement over twee weken zou worden afgewezen, moeten de leiders met een nieuwe kandidaat komen.
— Donald Tusk (@eucopresident) 2 juli 2019
De Belgische premier Charles Michel volgt EU-president Donald Tusk op.
— Donald Tusk (@eucopresident) 2 juli 2019
De Franse IMF-baas Christine Lagarde wordt in november de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB).
— Donald Tusk (@eucopresident) 2 juli 2019
De EU-buitenlandchef is voor de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken Josep Borrell.
EU-president Tusk maakte de beoogde verdeling van Europese topbanen in Brussel dinsdagavond bekend. Hij zei te hopen dat het Europees Parlement woensdag een voorzitter uit een Oost-Europees land kiest om het pakket topfuncties geografisch evenwichtiger te maken.
Lagarde wordt baas van de Europese Centrale Bank
Lagarde wordt in het najaar de eerste vrouw die de hoogste baas wordt bij de ECB.
De huidige ECB-president Mario Draghi treedt eind oktober af. Lagarde staat sinds 2011 aan het hoofd van het IMF en werd in 2016 herkozen voor een tweede termijn van vijf jaar.
Eerder was ze onder meer minister van Financiën in Frankrijk. Ze zal voor haar nieuwe baan moeten verhuizen vanuit Washington naar Frankfurt.
Zelf liet Lagarde weten vereerd te zijn met de voordracht. Ze legt haart taken bij het IMF neer in afwachting van haar benoeming.
Lagarde stapt niet op het makkelijkste moment in bij de Europese Centrale Bank. De Europese economie draait minder hard dan een paar jaar geleden en de roep om nieuwe stimuleringsmaatregelen neemt toe. Draghi zinspeelde onlangs al op nieuwe renteverlagingen of een hervatting van het opkopen van schulden door de ECB. De markt houdt al rekening met een renteverlaging in september.
Wat de markten nog niet weten is wat ze kunnen verwachten van Lagarde. Econoom Carsten Brzeski van ING wijst erop dat ze geen ervaring heeft bij een centrale bank en dat de voormalig juriste ook geen hoog aangeschreven economische opleiding heeft afgerond.
Haar standpunten ten aanzien van monetair beleid zijn onbekend, simpelweg omdat ze zich daarover nog nooit publiekelijk heeft uitgelaten.
Waar Draghi volgens Brzeski altijd de indruk wekte op elk moment een hele trits actuele economische gegevens op te kunnen lepelen, kan dat van Lagarde niet worden verwacht. Zij zal volgens hem eerder optreden als een soort tussenpersoon die de juiste mensen kan aansturen.
Lagarde staat verder bekend om haar uitstekende communicatiekwaliteiten. ING rekent op een voortzetting van het pragmatische beleid van Draghi.
