• Omwonenden van Tata Steel in IJmuiden willen met drones en onderwaterrobots zelf de uitstoot van de staalfabrikant onderzoeken.
  • Ze hebben het vertrouwen verloren in instanties als de GGD en het RIVM die de verantwoordelijkheid van Tata Steel voor ziektegevallen in de omgeving zouden ontkennen.
  • Om de eigen metingen mogelijk te maken hebben kapitaalkrachtige personen een bedrag van 1 miljoen euro toegezegd.

Een groep stichtingen gaat zelf met drones en onderwaterrobots de uitstoot en lozingen meten van Tata Steel in IJmuiden.

Volgens hen blijken de GGD en het RIVM gevoelig voor de lobby van Tata Steel en doen die geen onderzoek naar de verhoogde kans op kanker en andere ziektes in de omgeving van het staalcomplex vanwege de uitstoot van giftige stoffen.

Om die metingen mogelijk te maken hebben kapitaalkrachtige personen een bedrag van 1 miljoen euro toegezegd, aldus voorzitter Jan de Jong van de Stichting Schapenduinen die opkomt voor de natuur in het gebied rond Tata Steel.

“In de IJmond is de emmer volgedruppeld. Als de GGD en RIVM niet meer te vertrouwen zijn, houdt alles op. We hebben besloten daarom een schaduwoverheid te vormen en de taak van de overheid op ons te nemen”, zegt De Jong.

Volgens hem blijken de GGD en het RIVM een "willige windvaan" van de Tata Steel-lobby. Het staalbedrijf mag volgens De Jong namelijk alle uitstoot en lozingen zelf berekenen in plaats van (verifieerbaar) gecertificeerde metingen. Ook zou Tata Steel zelf mogen bepalen wanneer uitstoot en lozingen niet worden gerapporteerd omdat die gegevens vertrouwelijk zouden zijn.

De Jong stelt dat de buren van Tata Steel een 50 procent hogere kans op kanker en andere ziektes hebben en dat ze volgens deskundigen mogelijk zelfs een tien jaar kortere levensverwachting hebben dan Nederlanders die elders in het land wonen.

De metingen betreffen de uitstoot van bijvoorbeeld broeikasgassen en fijnstof, maar ook de giftige stof chroom-6 door Tata Steel, aldus De Jong die bij het initiatief optrekt met de stichtingen IJmondig en Frissewind.nu.

Tata Steel zegt kennis te nemen van de plannen voor milieuonderzoek door de stichtingen. "Wij kennen het onderzoek of het onderzoeksplan niet en kunnen ook daar dan ook niet inhoudelijk op reageren. Uitingen dat wij gegevens achter zouden houden en niet mee zouden willen werken aan onderzoeken, herkennen wij absoluut niet."

Het bedrijf zegt er waarde aan te hechten om in gesprek te zijn met de omgeving en de zorgen van zijn buren zeer serieus te nemen. "Wij investeren honderden miljoenen euro’s in een actieplan dat de impact van onze bedrijfsprocessen op de omgeving tot een minimum beperkt. Een actieplan dat wij onlangs ook versneld en met concrete doelstellingen, in werking hebben gesteld."

Extern onderzoek naar rapport GGD Kennemerland over kanker

Begin juli werd bekend dat het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) een externe, onafhankelijke partij laat onderzoeken hoe een rapport over kankergevallen in de regio tot stand is gekomen. De veiligheidsregio meldt dat daartoe is besloten na overleg met de directeur GGD Kennemerland Bert van de Velden.

Het Noordhollands Dagblad schreef dat Van de Velden in een GGD-rapport de naam van Tata Steel, de grootste bron van luchtvervuiling in de IJmond, liet schrappen als mogelijke oorzaak van het hoge aantal longkankergevallen in Beverwijk.

De GGD-Kennemerland en de Veiligheidsregio Kennemerland benadrukken echter dat in genoemd onderzoek niet is gekeken naar de oorzaken van de longkankergevallen, maar alleen naar de aantallen. Dat zou de reden zijn dat eventuele veroorzakers niet "specifiek bij naam" genoemd worden.

"GGD Kennemerland heeft zorgvuldigheid en onafhankelijkheid hoog in het vaandel staan", stelt Marianne Schuurmans, voorzitter van de Veiligheidsregio Kennemerland in een toelichting op het besluit een extern onderzoek in te stellen naar het GGD-rapport. "Het is van het grootste belang dat haar onderzoeken en rapporten onafhankelijk, wetenschappelijk onderbouwd en objectief zijn. Dit moet boven iedere twijfel verheven zijn."

Schuurmans wijst erop dat de bewoners ervan op aan moeten kunnen dat de gezondheidsdienst altijd in hun belang handelt, ook omdat de inwoners van de regio zich "al lange tijd terechte zorgen maken over de toename van het aantal gevallen van kanker".