- Sywert van Lienden wil de 9 miljoen euro die hij heeft verdiend met de mondkapjesdeal die hij sloot met de overheid een maatschappelijke bestemming geven.
- In het programma Buitenhof gaf Van Lienden zondag aan dat het juridisch lastig is om het geld terug te geven aan de Nederlandse belastingbetaler.
- Van Lienden wil voorlopig zelf bepalen hoe het geld wordt besteed.
Opiniemaker, ondernemer en CDA’er Sywert van Lienden heeft een stichting opgericht voor de 9 miljoen euro die hij heeft verdiend met een commerciële deal voor de verkoop van mondkapjes aan de overheid. Hij denkt erover om het geld beschikbaar stellen voor kankeronderzoek en kansarme kinderen, maar kijkt nog naar de precieze invulling van die plannen.
Dat bleek zondag bij het programma Buitenhof, waar Van Lienden uitleg gaf over zijn rol in de inmiddels veelbesproken commerciële deal die hij vorig jaar met de overheid sloot.
Naar de buitenwereld heeft Van Lienden consequent volgehouden alleen met de Stichting Hulptroepen te werken op non-profitbasis, totdat enkele weken geleden via de Volkskrant uitlekte dat hij een commerciële miljoenendeal had gesloten.
Tegenover interviewer Toine Huys van Buitenhof bevestigde Van Lienden zondag dat hij, samen met zijn twee zakelijke compagnons, een totaalbedrag van rond de 20 miljoen euro netto heeft overgehouden aan de deal van 100 miljoen euro. Dat is dus na aftrek van de vennootschapsbelasting. De compagnons van Van Lieden hielden elk zo’n 5 miljoen netto over.
Naar eigen zeggen wist Van Lienden vanaf mei 2020 dat de deal een miljoenenwinst zou opleveren. "Vorige zomer vond ik al: dit is te veel. Toen besloot ik dat dit een maatschappelijke bestemming moest krijgen.”
In juni 2020 verklaarde Van Lienden in de media echter nog steeds dat hij alleen met de non-profit Stichting Hulptroepen actief was. Gevraagd waarom hij toen geen openheid van zaken heeft gegeven, zei Van Lienden in Buitenhof: "Ik had moeten zeggen dat er een bv was met winstoogmerk. Dat is mijn fout. Daar horen ook excuses bij, daar hebben de betrokkenen recht op."
Van Lienden blijft zelf beschikken over de €9 miljoen
Op de vraag van interviewer Toine Huys of Van Lienden de winst die de facto is gemaakt met belastinggeld niet gewoon moet teruggeven, antwoordde hij dat dat juridisch lastig is. Hij heeft een stichting opgericht om het geld een maatschappelijke bestemming geven.
Van Lienden is zelf voorzitter van deze stichting en zei in Buitenhof dat hij in principe het geld niet voor persoonlijke doelen wil gebruiken. Maar helemaal uitsluiten deed hij dit niet, toen interviewer Huys hierop doorvroeg. "Ik hoop het geld nooit aan te raken, behalve als ik bijvoorbeeld in de schuldhulpverlening terecht kom."
Volgens Van Lienden heeft hij in maart en april tegenover de overheid eerst een voorstel gedaan om de inkoop van mondkapjes via een non-profitconstructie te laten lopen, maar wilde het ministerie van VWS dat niet en is daarna gekozen voor de oprichting van een bv met winstoogmerk om de deal af te sluiten.
Gevraagd of hij teleurgesteld is in zichzelf, antwoordde Van Lienden in Buitenhof bevestigend: "Ik heb spijt over het gebrek aan transparantie en openheid."
KWF Kankerbestrijding vindt dat Van Lienden geld moet terugstorten bij het ministerie van VWS
KWF Kankerbestrijding is niet benaderd door Sywert van Lienden en zit daar ook niet op te wachten, meldde een woordvoerder van KWF zondag.
De organisatie zegt geen geld van hem aan te zullen nemen, mocht hij van plan zijn te willen doneren.
KWF Kankerbestrijding komt met de verklaring naar buiten, omdat op sociale media mensen opmerkingen maken of vragen stellen aan de organisatie over de uitlatingen van Sywert.
Zo merkt iemand op dat hij in de methode van Van Lienden "een klassieke methode ziet" om "private winsten te verduisteren". "Directeur kankerfonds wrijft zich in de handen", voegt diegene toe.
"Wij zien op sociale media dat wij bij de discussie betrokken worden", aldus de woordvoerder van KWF. "Er hangt een sfeer omheen dat wij dat geld in ontvangst zouden nemen. Maar wij vinden: dit is geld dat toebehoort aan de belastingbetaler. Het beste kan hij het terugstorten aan het ministerie van Volksgezondheid, vinden wij."
Van Lienden: CDA wist vanaf najaar van mondkapjesdeal - partij 'onderzoekt' bewering
Van Lienden zei in het gesprek met Buitenhof ook dat hij "ergens na de zomer" van 2020 bij de integriteitscommissie van het CDA "in volle openheid heeft neergelegd dat daar een groot bedrag is verdiend." Maar het CDA betwist dat.
Het CDA onderzoekt inmiddels of Van Lienden de partij vorig jaar inderdaad heeft ingelicht over de mondkapjesdeal, zegt de partij in een tweet, in reactie op een gesprek met Van Lienden in tv-programma Buitenhof.
"Het Landelijk Bestuur onderzoekt of Sywert van Lienden het CDA heeft ingelicht", stelt de partij op Twitter. "De Integriteits-en royementscommissie geeft in ieder geval aan niet ingelicht te zijn. Bij het onderzoek zal de gebruikelijke zorgvuldigheid in acht worden genomen waaronder hoor-en wederhoor."
Tweede Kamer boos over mondkapjesdeal Van Lienden
De Tweede Kamer laakte deze week de manier waarop opiniemaker Van Lienden miljoenen heeft verdiend aan de levering van 40 miljoen mondkapjes aan de overheid vorig voorjaar.
PVV en ook DENK willen dat het geld wordt teruggevorderd. Anderen partijen hielden het bij een moreel oordeel.
De VVD noemde het "verwerpelijk" dat Van Lienden heeft gezegd dat hij het zonder winstoogmerk zou doen, maar dat dit later niet zo blijkt te zijn, aldus Kamerlid Aukje de Vries donderdag tijdens het coronadebat.
Ook het CDA benadruktedat ze altijd hadden begrepen dat het werk non-profit was.
PVV-leider Geert Wilders wil dat de overeenkomst met Van Lienden nietig wordt verklaard, omdat hij "met een leugenachtige babbeltruc 9 miljoen euro in zijn zak kon steken." Ook vindt hij dat het "stinkt naar oplichting en vriendjespolitiek", omdat ook partijgenoten en de premier hierbij betrokken zouden zijn.
DENK-Kamerlid Tunahan Kuzu verweet het CDA een slappe houding. Hij stuurt eveneens aan op terugvordering van het geld dat Van Lienden heeft opgestreken. Peter Kwint vroeg namens de SP om een aanvullend onderzoek door de Rekenkamer naar de manier waarop het kabinet hulpmiddelen en apparatuur heeft ingekocht tijdens de coronacrisis.
