- Europa stevent versneld af op een energiecrisis met dreigende tekorten voor gas en stroom.
- De Noorse energieconsultant Rystad Energy maakt zich grote zorgen om het afknijpen van de gastoevoer vanuit Rusland.
- Volgens het adviesbureau gaat het er niet meer om of er een energiecrisis komt, maar wanneer dit acuut wordt.
- Lees ook: Duits energiebedrijf Uniper brandt nu al door gasreserves voor de winter heen, na wegvallen Russische leveringen
Europa krijgt relatief snel te maken met stroomstoringen als gevolg van de tekorten in het aanbod van met name gas voor de opwekking van stroom in energiecentrales. Dat meldt de Noorse energieconsultant Rystad Energy in een nieuwe analyse van de Europese energiemarkt.
De Europese Unie is onvoldoende voorbereid op de chaos die de energiemarkt deze winter te wachten staat, stelt Rystad Energy in het rapport. De verwachting is dat het afknijpen van de gastoevoer door Rusland grote gevolgen zal hebben.
De mogelijkheden om stroomtekorten te voorkomen op basis van de verwachte beschikbaarheid van gas, kolen, kernenergie en hernieuwbare bronnen zijn voor Europa extreem beperkt en duur, aldus analist Vladimir Petrov van Rystad Energy.
“Het moment waarop de crisis acuut wordt komt sneller dichterbij. De vraag is niet zozeer of de crisis komt, maar het is steeds meer een kwestie van ‘wanneer'”, schrijft Petrov.
Sinds 11 juli is de belangrijke Nord Stream 1-pijpleiding die gas vanuit Rusland naar Duitsland vervoert, stilgelegd voor onderhoudswerkzaamheden. De vrees is dat Rusland de pijplijn vanaf 21 juli, als de onderhoudsperiode voorbij is, officieel afsluit om de politieke druk op de Europese Unie in het conflict met Oekraïne te verhogen.
Analist Petrov merkt op dat er nauwelijks goede alternatieven zijn voor Russisch gas op de korte termijn. Een extra tegenslag hierbij is dat een grote lng-terminal in de VS, die van belang is voor het vervoer van aardgas in vloeibare vorm per schip naar Europa, momenteel voor 90 dagen stilligt.
Op korte termijn kan volgens Petrov alleen het opvoeren van de productie van het Groningenveld soelaas bieden, maar dat ligt politiek zeer gevoelig in Nederland vanwege het gevaar van aardbevingen.
Sommige landen in Europa doen al een beroep op reservevoorraden voor gas, terwijl anderen voor de productie van stroom terugvallen op kolencentrales.
Topman Ben van Beurden van Shell heeft al gewaarschuwd dat rantsoenering van het gasverbruik mogelijk nodig is deze winter, gelet op de de aanbodtekorten. Volgens Van Beurden is de Russische president Poetin bereid om energie als een politiek wapen in te zetten.
"Veel zal afhangen van hetgeen deze zomer nog gedaan kan worden om de energievraag beperkt te houden in Europa, importen te verhogen en de binnenlandse productie op te voeren", aldus analist Petrov van Rystad Energy.
Brussel rekent niet meer op Russisch gas uit Nord Stream 1
De Europese Commissie verwacht niet dat Rusland de levering van gas via de pijpleiding Nord Stream 1 zal hervatten. De verbinding tussen Rusland en Duitsland via de Oostzee ligt op dit moment stil wegens onderhoud, maar bracht voor de geplande stop al 60 procent minder gas naar het Westen.
Volgens begrotingscommissaris Johannes Hahn gaat het dagelijks EU-bestuur er nu vanuit dat de pijplijn dichtblijft, ondanks dat Nord Stream 1 volgens de planning donderdag weer open moet. "En in dat geval moeten bepaalde aanvullende maatregelen worden genomen."
Moskou en het Russische staatsgasbedrijf Gazprom hebben nog niet gezegd dat de heropening van Nord Stream 1 in het geding is. Wel werd maandag bekend dat Gazprom zich op overmacht beroept om grote Duitse klanten minder gas te leveren.
Duitsland, de grootste economie van Europa, is voor een groot deel afhankelijk van Russisch gas. Gazprom verlaagde de toevoer onlangs drastisch, wat het concern wijt aan het ontbreken van een turbine in onderhoud. Europese leiders hebben dat als smoes afgedaan en stellen dat het om een politieke zet gaat, vanwege de sancties die de EU heeft ingesteld na de Russische inval in Oekraïne.
De Duitse energiemaatschappij Uniper heeft de Duitse overheid al om steun gevraagd om niet om te vallen door de afgeknepen gastoevoer uit Rusland. Het bedrijf gebruikt nu al de gasvoorraden die het voor de winter heeft aangelegd om klanten van gas te kunnen blijven voorzien.
Naar verwachting presenteert de Europese Commissie woensdag een plan om het gasverbruik verder te verminderen. Daarbij moet ook duidelijk worden hoe Brussel de impact van een totale leveringsstop van Russisch gas wil opvangen.
