De afgelopen weken en vooral dagen moeten behoorlijk zwaar zijn geweest voor premier Mark Rutte. Op het hoogtepunt van zijn campagne in aanloop naar de verkiezingen van vandaag vond de dodelijke tramaanslag in Utrecht plaats.

Plotseling moest hij zich bezighouden met de veiligheid in Nederland en een klopjacht om verdachte Gökmen T. te vinden. Dat terwijl de regeringscoalitie naar verwachting de meerderheid in de Eerste Kamer verliest.

Dat dit veel druk op hem legt, werd dinsdagavond pijnlijk duidelijk tijdens het verkiezingsdebat van de NOS. Na slechts een paar uur slaap moest hij voor het toeziend oog van anderhalf miljoen Nederlanders het debat aangaan met PvdA-fractieleider Lodewijk Assher.

En dat ging niet helemaal goed. Terwijl Rutte het had over de stelling hoe Nederlanders verder bij elkaar te brengen, wilde hij twee voorbeelden geven. Het eerste voorbeeld zette hij nog helder uiteen, maar bij het tweede voorbeeld raakte hij de kluts kwijt.

“Waar was dat tweede voorbeeld… Caroliene?!”, riep hij naar zijn assistente, zichtbaar in paniek. “Ik ben het even kwijt…”

Presentatrice Annechien Steenhuizen schoot hem te hulp en besloot dat Asscher en Rutte nog even verder moesten debatteren over het eerste voorbeeld.

Werd de slechte slaap Rutte even te veel en had hij simpelweg last van een black-out? Of legde de campagne al wekenlang te veel druk op hem?

Business Insider sprak eerder Monique van Heerwaarden en Ruud Meulenberg over stressgerelateerde klachten. Ze hebben allebei hun eigen coachingsbureau en weten hoe je ziet of iemand last heeft van een burn-out.

Zo herken je of iemand last heeft van stress

Volgens Van Heerwaarden is er één belangrijk teken dat iemand last heeft van stress: “Hij of zij gedraagt zich anders dan normaal”, zegt ze. “Iemand die normaal heel rustig is, wordt bijvoorbeeld juist hectisch. Of iemand haalt normaal gesproken al z’n deadlines, maar krijgt nu zijn werk niet op tijd af. Het is vaak gedrag dat je niet van diegene verwacht.”

Meulenberg vult aan: “Het kan ook zijn dat iemand minder werk af krijgt, terwijl hij wel ontzettend hard zijn best doet. Of dat hij opeens zonder reden uit zijn slof schiet, of vaker ziek is. Het kan ook zijn dat iemand cynisch wordt en opeens alle klanten stom vindt. Als je dit soort dingen ziet, is het de moeite waard om dat te bespreken.”

Op basis van één debat kun je natuurlijk niet zeggen of Rutte last heeft van overmatige stress. Toch kunnen een paar tips in zo’n hectische periode geen kwaad. Daarom hebben we op een rij gezet wat deze vier extreem succesvolle mensen uit de techindustrie doen om tot rust te komen:


1. Bill Gates leest voordat hij gaat slapen

De mede-oprichter van Microsoft, Bill Gates, vindt het fijn om een boek te lezen voordat hij gaat slapen. Tegen de krant The Seattle Times zei hij dat hij minstens een uur lang leest, ongeacht hoe laat het is als hij naar bed gaat.

Ook kreeg hij ooit geweldig advies van Warren Buffet, zei hij in een interview met het blad Fortune. “Het lukt hem om alleen aan de dingen te werken die er ook echt toe doen, die vaardigheid is echt indrukwekkend.” Met andere woorden: focus je alleen op de relevante dingen.


2. Tim Cook negeert de haters

Apple-topman Tim Cook

Tegen studenten van de Universiteit van Glasgow zei Tim Cook ooit dat je het beste positief kunt blijven en beter niet te veel aandacht kunt besteden aan de negatieve meningen van andere mensen. Het is namelijk ontzettend stressvol om naar iedereen te luisteren.

“Het internet zit vol met cynici en die moet je leren negeren”, zei hij. “Als je dat niet doet, gaan ze de manier waarop je denkt beïnvloeden. Dan ga je denken dat je iets niet kan of dat het leven zwaar is.”


3. Warren Buffet speelt ukelele

Topbelegger Warren Buffett lijkt een voorkeur te hebben voor stokoude bedrijven. Daar zit een statistische logica in, stelt Hendrik Oude Nijhuis. De intrinsieke waarde van een bedrijf is gelijk aan de waarde van alle toekomstige winsten, verdisconteerd naar het heden. Dat idee, in 1938 omschreven in het boek 'The Theory of Investment Value' van John Bur Williams, is 78 jaar later nog altijd actueel. Het idee heeft tot nu toe de test der tijd doorstaan en verwacht mag daarom worden dat dit idee voorlopig ook nog wel actueel blijft.

Het is ook goed om een hobby te vinden, zegt Warren Buffett. Hij vindt het leuk om ukelele te spelen en heeft dat zelfs eens live op televisie gedaan

Uit onderzoek van de Universiteit van Californië blijkt dat activiteiten als deze, die het brein druk bezighouden, kunnen helpen met het verminderen van stress.


4. Sheryl Sandberg zet ’s avonds haar telefoon uit

ANALYSE - Bij het samenstellen van de nieuwe modelportefeuille voor Beleggen kun je zelf 2017, dat volgende maand verschijnt, kon ik niet om Facebook heen. En daar zijn meerdere redenen voor. In de eerste plaats is het ‘social media’-bedrijf een enorme winstmachine. In 2017 wordt naar schatting een winst van 15 miljard dollar gemaakt op een omzet van zo’n 36 miljard.

Voor Facebook-COO Sheryl Sandberg gaat niet zozeer om wat ze doet, maar om wat ze niet doet. Ze probeert te stoppen met scrollen door haar timeline op sociale media of met het lezen van mails door haar telefoon ’s avonds uit te zetten.

Tegen USA Today zei ze dat ze het moeilijk vindt om haar telefoon uit te zetten, maar dat het haar wel veel oplevert als ze de hele nacht niet gestoord wordt. Goede nachtrust zorgt er dan ook voor dat je overdag beter met stressvolle situaties omgaat.

Daarnaast is het niet goed om ’s avonds veel naar schermen te kijken, blijkt uit onderzoek. Het licht kan ervoor zorgen dat je te weinig melatonine aanmaakt, terwijl dat hormoon ons juist helpt bij het in slaap vallen.


5. Elon Musk confronteert zichzelf met z’n angsten

Topman Elon Musk van Tesla.

In 2008 ging het niet best met de economie. Autoproducenten gingen failliet en ook met Tesla ging het niet goed. Ook op persoonlijk vlak had CEO Elon Musk het zwaar: hij lag in een scheiding met zijn vrouw. Maar het lukte hem om zich erdoorheen te slaan door kalme en doordachte beslissingen te nemen.

Op een conferentie in Dublin in 2013 onthulde hij zijn geheim: je moet de confrontatie aangaan met je angsten. Veel ondernemers in Silicon Valley doen dat en zijn daardoor niet bang om te falen.

“Angst is eindig maar hoop is oneindig. We zijn bang om te falen, maar door onze hoop blijven we het proberen”, zei hij. “Je moet je angst vooral negeren als die irrationeel is. En zelfs als het wel rationeel is, moet je je bedenken: is het risico het waard? Zo ja, ga dan gewoon verder met waar je mee bezig bent.”

Lees meer over werkdruk en stress: