- De Amerikaanse staatsschuld zal over ongeveer 20 jaar onhoudbaar zijn, als het financiële beleid van de Amerikaanse overheid niet verandert, zo blijkt uit nieuwe prognose.
- Maatregelen om de Amerikaanse staatsschuld betaalbaar te houden zijn hard nodig, stellen economen van de University of Pennsylvania..
- Zonder tijdige beleidsaanpassingen dreigt een scenario waarbij de VS binnen twee decennia wanbetaler kan worden op de staatsschuld.
- Lees ook: ‘Risico op wanbetaling Amerikaanse overheid vergroot onzekerheid wereldeconomie’, zegt topman Wereldbank.
De Verenigde Staten hebben nog zo’n twintig jaar om de omvang van de staatsschuld flink terug te brengen. Gebeurt dat niet, dan is een vorm van wanbetaling onvermijdelijk, zo blijkt uit een analyse van economen van de University of Pennsylvania.
De economen gebruikten een budgetmodel om de scenario’s te schetsen voor de ontwikkeling van de Amerikaanse staatsschuld. Momenteel staat zo’n 26.300 miljard dollar van de Amerikaanse staatsschuld uit bij externe schuldeisers. Hierbij zijn schulden van de Amerikaanse overheid aan zichzelf dus niet meegerekend, want dan komt de staatsschuld uit op 33.200 miljard dollar.
De Verenigde Staten heeft ongeveer twintig jaar de tijd om het fiscale beleid zo aan te passen dat de staatsschuld houdbaar blijft, stellen de economen. “Daarna zal geen enkele toekomstige belastingverhoging of bezuiniging kunnen voorkomen dat de overheid in gebreke blijft bij het aflossen van haar schuld”, luidt de conclusie. “In tegenstelling tot technische wanbetaling, waarbij aflossingen slechts worden uitgesteld, zou deze wanbetaling veel groter zijn en een weerslag hebben op de economie van de VS en de rest van de wereld.”
De tijdlijn van twintig jaar is nog aan de optimistische kant, omdat deze uitgaat van een fiscaal beleid dat de schuldenlast zal stabiliseren. Volgens de benadering van het Penn Wharton Budget Model mag de Amerikaanse schuld niet meer dan 200 procent van het nationaal inkomen bedragen. Op dit moment is dat ongeveer 98 procent.
De rode lijn ligt echter al rond een staatsschuld die 175 procent van de economie bedraagt, omdat financiële markten ervan uitgaan dat de overheid fiscale beleidscorrecties zal doorvoeren, zo schrijven auteurs Jagadeesh Gokhale en Kent Smetters.
Zodra financiële markten het vertrouwen verliezen in het vermogen van de Amerikaanse overheid om de staatsschuld volledig af te lossen, kunnen er grote problemen ontstaan. Dit komt doordat de rente op de staatsschuld dan zal flink zal stijgen.
Dit jaar is de rente op de Amerikaanse staatsschuld al fors opgelopen. De rente op de 10-jarige Amerikaanse staatslening steeg afgelopen week naar 4,8 procent. Als die stijging doorzet, nemen de leenkosten voor de Amerikaanse overheid toe en wordt het lastiger om de schuld betaalbaar te houden.
Als beleggers in Amerikaans staatspapier zich dit realiseren, zullen ze nog hogere rentes eisen, als premie voor het risico op wanbetaling. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat er een neerwaartse spiraal ontstaat.
Om dit te voorkomen zijn onder andere belastingverhogingen en bezuinigingen op de federale uitgaven nodig, maar dergelijke maatregelen moeten wel op tijd worden genomen.
Amerikaanse staatsschuld drukt steeds zwaarder op de economie
Met de stijgende rente op staatsleningen is de schuldratio een steeds groter probleem geworden voor zowel Amerikaanse beleidsmakers als beleggers. De netto rentebetalingen op de Amerikaanse staatsschuld zullen binnenkort de defensie-uitgaven van de overheid overtreffen.
De economen van de University of Pennsylvania wijzen erop dat de prognoses voor de ontwikkeling van de Amerikaanse staatsschuld de afgelopen vijftien jaar steeds extremer zijn geworden. Dat is te zien on de onderstaande grafiek.
In 2007 bedroeg de Amerikaanse staatsschuld 35 procent van het nationaal inkomen en was de verwachting dat die in tien jaar tijd zou dalen naar 20 procent van het bruto binnenlands product.
In februari dit jaar lag de Amerikaanse staatsschuld op 97 procent van het nationaal inkomen en was de verwachting dat die over tien jaar op 120 procent van het bruto binnenlands product uitkomt.
"Anders gezegd, de Amerikaanse schuld bevindt zich in een stijgende trend voor de lange termijn en eerdere prognoses hebben die stijging onderschat," schrijven de onderzoekers.
