Momenteel loopt de grote uitrol van slimme meters, of ‘grootschalige aanbieding’ zoals energiebedrijven het liever noemen. Maar het systeem van uitlezen op afstand blijkt helemaal niet zo slim. Siebe Schootstra zet vijf faalpunten van de slimme meter op een rij.
1. Slimme meter niet zo veilig
De slimme meter is lek, in de zin dat iedereen die dat wil de informatie kan aflezen, zo onthulde Z24-medewerker Jaap Meijers. Netbeheer Nederland beschrijft het probleem inmiddels op haar website.
Bedrijven die apps leveren voor energiemonitoring hebben in principe toegang tot de data van alle slimme meters. Netbeheer Nederland haast zich nu om met een gedragscode voor die bedrijven te komen – de ‘overige dienstenaanbieders’.
Veel verschil zal het niet maken. Er was al een gedragscode: men behoort een schriftelijke machtiging te hebben van de bewoner voor de energiedata die ook nog eens ieder jaar vernieuwd moet worden. Zonder controle op de aanbieders van ‘overige diensten’ zal het risico blijven bestaan dat verbruiksdata in handen komen van bijvoorbeeld inbrekers.
2. Slimme meter bespaart niet
Inzicht in energiedata verhoogt het bewustzijn van het verbruik van elektriciteit en gas en mogelijke onnodige verspilling daarvan. De slimme meter zelf zorgt helemaal niet voor energiebesparing. Diegene die actief op energie wil besparen, weet zelf wel dat de cv op tijd uit kan en dat je niet onnodig lichten laat branden. Of juist niet, als je dat comfortabeler vindt.
Voor monitoring van het energieverbruik is ook helemaal geen slimme meter nodig. Ook bestaande analoge meters laten zich prima uitlezen en zijn te koppelen aan handige apps. Het aandringen op installatie van de slimme meter hoort thuis in de categorie ‘bespaarbetutteling’.
3. Slimme meter ziet geen zonnepanelen
De slimme meter software bevat vier telwerken, voor normaal en piektarief en voor afname (levering) en teruglevering. De meter ‘ziet’ wel wat teruggeleverd wordt aan het net, net zoals de draaischijfmeter terugdraait, maar ziet niet wat zonnepanelen of een windmolen aan stroom produceren.
Gemiste kans, want nu moet een extra meter opgenomen worden om de opbrengst van zelf geproduceerde elektriciteit te kunnen meten. Omdat de netbeheerder lokaal opgewekte stroom niet ziet, is het ook niet zeker dat salderen gaat lukken. Consumenten moeten zelf opgeven dat men zonnepanelen gebruikt.
4. Niet binnen drie maanden geïnstalleerd
Dat is de belofte van de netbeheerders, maar de praktijk is anders. Voor diegene die de ‘grootschalige aanbieding’, het eufemisme voor grote uitrol, niet wil afwachten, kan een prioriteitsplaatsing aangevraagd worden.
Netbeheerders hebben zich verplicht binnen drie maanden de meters te verwisselen. Dat wordt in de praktijk lang niet altijd gehaald en soms is plaatsing zelfs niet mogelijk. Zo blijken gasmeters met een groot kaliber niet voorradig te zijn. Ook hanteren netbeheerders verschillende voorwaarden. Zo plaatst Delta alleen ‘duo-setjes’ (dus elektra en gas). Staat de gasmeter te ver weg – of is deze er niet – dan is de plaatsing ‘technisch niet mogelijk’.
5. Slimme meter levert 'domme data'
De meter beschikt over software die ‘near real time’ data opneemt. Eenmaal per etmaal worden deze data met een simkaartje doorgezonden naar een centrale dataserver van Energie Data Services Nederland (EDSN). In dat bestandje zitten echter alleen de uurwaarden van het gasverbruik en de kwartierwaarden van het elektriciteitsgebruik.
De meter zelf beschikt wel over een uitgang, de P1 poort, waardoor de tiensecondendata gebruikt kunnen worden om bijvoorbeeld de ‘slimme’ thermostaat te voeden. Of dit door eindeloos gepolder komt of door het P-woord (privacy) is niet te achterhalen, maar de meter is alleen binnenshuis ‘slim’. Buitenshuis dus niet.
Het dom houden van de slimme meter is op termijn onhoudbaar. De belofte van energieleveranciers en netbeheerders om ‘nooit mee te zullen kijken’ is huichelachtig, zeker omdat ze -- zie punt 1 -- de hele wereld mee laten kijken. De ontwikkeling van ‘the internet of things’, de groeiende behoefte aan vraag- en aanbodsturing binnen (lokale) energienetwerken met het schuivende businessmodel van fossiel naar lokaal hernieuwbaar maakt het analyseren en inzetten van gedetailleerde verbruiksprofielen een logische volgende stap.
Siebe Schootstra is hoofdredacteur van de sites EnergieBusiness.nl, EnergieOverheid.nl en EnergieVastgoed.nl.
Lees ook op Energievastgoed en EnergieBusiness.nl
2015 mogelijk nieuw recordjaar voor solarbranche
'Elektriciteitsverbruik stijgt amper door economische stagnatie'
