De salderingsregeling voor eigenaren van zonnepanelen gaat vervroegd op de schop. Loont het nog wel om te investeren in zonne-energie?
Wie zonne-energie opwekt, gebruikt deze in eerste instantie voor eigen gebruik. Maar op zonnige dagen wekken jouw panelen vaak meer energie op dan je zelf op dat moment nodig hebt.
Het restant aan energie lever je terug naar het elektriciteitsnet. Dit wordt vervolgens verrekend op de jaarrekening van je energiebedrijf, tegen hetzelfde tarief waartegen je energie afneemt. Dit heet salderen.
Versoberde regeling
De salderingsregeling is destijds ontwikkeld toen zonne-energie nog in de kinderschoenen stond. Maar inmiddels maken bijna een half miljoen huishoudens er gebruik van, waardoor de regeling onder zijn eigen succes lijkt te bezwijken. Daarom heeft de overheid besloten om de regeling te versoberen.
Eigenlijk zou de huidige salderingsregeling tot 2023 blijven voortbestaan, maar de nieuwe regering heeft besloten om deze al in 2020 af te schaffen en te vervangen door een zogeheten ’terugleversubsidieregeling’.
Eigenaren van zonnepanelen krijgen dan van de overheid een subsidie over de energie die ze terugleveren aan het elektriciteitsnet. Daarnaast ontvangen ze een vergoeding van je energieleverancier voor de geleverde zonnestroom.
Hoeveel energiebedrijven straks gaan betalen aan eigenaren van zonnepanelen, mogen ze zelf bepalen. Het kan zijn dat het ene bedrijf een hogere vergoeding biedt dan het andere. Ook wordt het in de toekomst waarschijnlijk mogelijk om twee verschillende elektriciteitsleveranciers in de arm te nemen: een voor afname van elektriciteit en een voor teruglevering. Er komt in de nieuwe situatie dus meer ruimte voor marktwerking.
'Maximale terugverdientijd blijft zeven jaar'
Hoe de nieuwe regeling er exact uit gaat zien, is nog onbekend. De overheid is hierover nog in gesprek met marktpartijen en consumentenorganisaties, waaronder de Consumentenbond.
Volgens Amelie Veenstra van Holland Solar, de branchevereniging van Nederlandse bedrijven op het gebied van zonne-energie, heeft minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat toegezegd dat het uitgangspunt blijft dat je de zonnepanelen in maximaal zeven jaar terugverdient. Maar harde garanties zijn er nu nog niet.
Ook is nog onduidelijk wat de consequenties zijn voor consumenten die al zonnepanelen hebben aangeschaft. Wel heeft Wiebes toegezegd dat de nieuwe regeling 'ook op een of andere verstandige manier rekening moet houden met de rechten van mensen die al begonnen zijn aan dit avontuur' en dat hij mensen niet wil afschrikken. Ronald Sutmuller, woordvoerder van Essent, verwacht dat wel een manier wordt gevonden om consumenten te stimuleren om voor zonne-energie te kiezen.
Ondanks alle onzekerheden signaleert Holland Solar nog amper een daling in de verkopen van zonnepanelen aan particulieren. Ook Essent ziet geen concrete afname van de vraag. Maar hierbij moet wel worden aangetekend dat de vraag naar zonnepanelen in de winter natuurlijk sowieso lager is dan in het voorjaar en de zomer. Als de dagen gaan lengen, is er natuurlijk wel een kans dat consumenten hun investeringsplannen in de ijskast zetten, tot duidelijk is wat ze van de overheid kunnen verwachten.
Roep om duidelijkheid
En dat is onwenselijk, vindt de Vereniging Eigen Huis. "Marktpartijen zeggen dat ze vertrouwen hebben in de nieuwe regeling en dat je met een gerust hart zonnepanelen kan kopen, maar wij zijn daar nog niet gerust op", zegt woordvoerder Hans André de la Porte. Hij hoopt daarom dat de politiek snel duidelijkheid verschaft over de toekomst van de regeling.
Aan deze wens wordt gehoor gegeven. Aanvankelijk zou Wiebes voor de zomervakantie helderheid verschaffen over de nieuwe regeling. Maar afgelopen week zei hij tegen de Tweede Kamer dat hij dat nog dit kwartaal wil doen.
Tot die tijd is het dus nog afwachten. Of het ook onder een versoberde regeling nog aantrekkelijk is om zonnepanelen aan te schaffen, hangt niet alleen af van de vergoeding die je krijgt van de overheid en energiebedrijven. Er spelen meer factoren een rol.
Aanschafprijs
Ten eerste de aanschafprijs. Deze is de afgelopen jaren fors gedaald. Volgens Milieu Centraal kost een set van tien panelen nu circa 4.400 euro, tegen 4.600 euro in 2016. Daarbij is het vermogen per paneel gestegen van 260 Wattpiek in 2016 naar 270 Wattpiek in 2017. Bij elkaar opgeteld levert dit een prijsdaling op van bijna 10 procent. Dat is natuurlijk goed nieuws voor wie overweegt om zonnepanelen aan te schaffen. Daarnaast kun je de btw (21 procent) terugvragen van de Belastingdienst.
Er bestaan wel grote prijsverschillen tussen panelen en bijbehorende apparatuur, zoals omvormers. Het loont daarom de moeite om verschillende offertes op te vragen. Kijk kritisch welke panelen in de offerte zijn vermeld. Zonnepanelen met een hoger vermogen hebben een hogere opbrengst, maar ze zijn ook wat duurder. Zet de kosten en de baten dus goed tegen elkaar af.
Gemiddeld moet je er met de huidige salderingsregeling op rekenen dat je zonnepanelen in zes tot tien jaar terugverdient. Aangezien een systeem circa 25 jaar meegaat, verdien je circa drie tot vijf keer de aanschafwaarde terug.
Volgens Milieu Centraal is de winst van zonnepanelen vergelijkbaar met een rente van 6 procent op een spaarrekening. In deze berekening is rekening gehouden met tussentijdse vervanging van de omvormer, maar niet met een eventuele subsidie of btw-teruggave op de aankoop en installatie van de panelen.
Ligging en hellingshoek
Het is wel lastig om een algemene prognose van de opbrengst te maken, omdat veel verschillende factoren van invloed zijn op het rendement, zoals het aantal panelen dat op het dak past, de ligging en hellingshoek van het dak.
Maar zelfs als je voor dezelfde situatie verschillende offertes aanvraagt, kunnen de rendementsprognoses fors uiteenlopen. Ga niet automatisch in zee met de aanbieder met de meest gunstige voorspelling, maar kijk kritisch waar de cijfers op zijn gebaseerd.
Zo wordt in een offerte niet altijd meegenomen dat de opbrengsten na verloop van tijd verminderen, omdat het systeem veroudert. Ook calculeert de ene aanbieder hogere toekomstige prijsstijgingen voor energie in dan de andere, waardoor de voorgespiegelde terugverdientijd mogelijk te gunstig is.
Te zonnige prognose
Ook de opbrengst wordt soms te zonnig ingeschat, omdat de aanbieder bijvoorbeeld rekent met een te hoog gemiddeld aantal zonuren.
Kijk verder wat in de prijs is inbegrepen. Zijn bijvoorbeeld kosten voor het plaatsen van een extra stroomgroep in de meterkast of hak- en breekwerk inbegrepen of komen die er nog bovenop?
Overweeg je zonnepanelen, kijk dan ook naar alternatieven. Zo is het sinds kort ook mogelijk om zonnepanelen te huren, waarbij de opbrengst wordt verrekend met de huur. Je zit dan niet vast aan hoge aanschafkosten en hebt de mogelijkheid om elke maand het contract op te zeggen.
Hogere woningwaarde
Behalve lagere energiekosten, levert de aanschaf van zonnepanelen ook een hogere woningwaarde op. Maar ook hierover valt moeilijk een concrete voorspelling te doen, omdat nog meer factoren een rol spelen bij de prijsontwikkeling van koopwoningen. Bovendien maak je dit bedrag pas te gelde als je je huis verkoopt.
Behalve de opbrengsten kunnen nog meer aspecten van belang zijn bij het besluit om zonnepanelen aan te schaffen, benadrukt André de la Porte. "Het milieu is een belangrijke afweging. Maar ook de wens om minder afhankelijk zijn van de energiemaatschappij. Het gaat dus om méér dan alleen geld."
