- De Europese Unie dubt over een boycot van Russische olie als onderdeel van een nieuw sanctiepakket.
- In theorie zou Rusland bij een complete westerse boycot meer olie aan China kunnen verkopen, maar in de praktijk is dat lastig.
- De Russische olie-industrie heeft het intussen steeds zwaarder.
- Lees ook: Als Rusland de gaskraan dicht draait, zijn de gevolgen groot voor Nederland, aldus CPB
Gaat de Europese Unie over tot een boycot van Russische olie, in navolging van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk? Die vraag hangt boven de markt en kan grote gevolgen hebben voor de Russische economie, maar ook voor Nederland.
De Russische invasie van Oekraïne leidde tot een reeks sancties van westerse landen. De roebel daalde hierdoor sterk in waarde. Door beperkingen in het internationale betalingsverkeer dreigt Rusland inmiddels in gebreke te blijven op rentebetalingen en aflossingen van staatsobligaties.
De verkoop van olie en gas is een cruciale inkomstenbron voor de regering van president Vladimir Poetin. Tot nog toe boycotten alleen de VS en het VK Russische olie. Landen uit de Europese Unie nemen nog wel gas en olie af uit Rusland
Vooral de afhankelijkheid van Russisch gas is groot in de EU, dat ongeveer 40 procent van z’n gas importeert uit Rusland. De afhankelijkheid van Russische olie varieert sterk per land. Duitsland neemt ongeveer een derde van z’n olie af uit Rusland en voor Polen is dat twee derde.
Nederland is volgens een studie van het Centraal Planbureau vooral kwetsbaar voor het wegvallen van Russische olie via zogenoemde 'ketenverwevenheid'. Daarbij worden diverse industrieën indirect geraakt bij verstoring van het aanbod van olie.
Rusland kan z'n olie steeds moeilijker kwijt in het buitenland
Sinds de start van de oorlog in Oekraïne is het mondiale aanbod van olie al gedaald met zo'n 3 miljoen vaten per dag, ofwel 3 procent van de mondiale productie. Dit komt vooral door leveringsproblemen van Russische olie.
Die aanbodschok zorgde ervoor dat olieprijzen stegen tot meer dan 100 dollar per vat, blijkt uit een recente analyse van de Amerikaanse Centrale Bank. Onderzoekers bij de centrale bank gaan ook in op de eventuele verschuiving van de verkoop van Russische olie richting China. Dat land zou in theorie meer Russische olie tegen relatief lage prijzen kunnen opkopen.
Volgens de analyse van de Federal Reserve is de kans dat China extra Russische olie kan afnemen op de korte termijn echter klein: "Er is weinig reservecapaciteit bij oliepijpleidingen die van Rusland naar China lopen. Daarnaast is het onduidelijk of China wil investeren in olietankers om Russische olie naar China te krijgen."
De Franse hedgefondsmanager Pierre Andurand gaf afgelopen week tegenover persbureau Bloombeg aan dat er, ook zonder een formele boycot van de EU, al grote problemen zijn met de handel in Russische olie. Veel landen schroeven de aankoop van Russische olie uit voorzorg terug. En banken zijn huiverig om transacties met Russische olie te financieren vanwege de betalingsrisico's.
Andurand wees er ook op dat Rusland binnen afzienbare tijd gedwongen kan worden om de productie van nieuwe olie stil te leggen, omdat de binnenlandse opslagtanks vol zitten met olie die niet verkocht kan worden.
