De rechter heeft de vergunning voor de fusie van PostNL en Sandd ongeldig verklaard.
Eerder gaf staatssecretaris Mona Keijzer speciaal toestemming voor de fusie, tegen het oordeel van kartelwaakhond ACM in.
Volgens PostNL kan de fusie tussen de twee bedrijven niet meer ongedaan worden gemaakt.
PostNL moet mogelijk een deel van zijn activiteiten verkopen. Een andere uitkomst kan zijn dat de twee postbedrijven die de rechtszaak hebben aangespannen een schadevergoeding uitgekeerd krijgen.
De rechtbank in Rotterdam heeft de vergunning voor de fusie van PostNL en Sandd ongeldig verklaard. Vorig jaar kreeg de post- en pakketbezorger onder strenge voorwaarden van staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken toestemming Sandd over te nemen.
Keijzer ging met haar besluit in tegen het oordeel van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Die besloot juist geen toestemming te verlenen voor de fusie.
De twee bedrijven stelden dat samengaan onvermijdelijk is om de postbezorging betaalbaar en toegankelijk te houden, aangezien het aantal verstuurde brieven en kaarten al jaren daalt. Keijzer gaf de bedrijven daarin gelijk.
Onder de voorwaarden van de minister moesten de postbedrijven concurrenten toegang garanderen tot hun netwerk en werden er beperkingen aan prijsverhogingen opgelegd.
Twee postbedrijven, De Vos en RM Netherlands, hadden een zaak aangespannen tegen de fusie. Naar het oordeel van de rechter was de regering niet zorgvuldig genoeg bij het verlenen van de fusievergunning.
PostNL heeft Sandd al geïntegreerd
PostNL rondde op 1 februari 2020 de overname van concurrent Sandd af, waardoor de resultaten van Sandd meetelden in de cijfers. In het eerste kwartaal leverde deze overname 5 miljoen euro aan kostenbesparingen op, maar daar stonden eenmalige integratiekosten van 17 miljoen euro tegenover.
Topman Ronald van de Laar van postbedrijf Sandd gaf afgelopen november tegen De Telegraaf aan te rekenen op een sterke stijging van de tarieven voor zakelijke post door de fusie. Volgens Van der Laar waren deze tarieven door de concurrentie tussen Sandd en PostNL te laag geworden.
In het eerste kwartaal van dit jaar haalde PostNL een hogere omzet uit de levering van pakketjes, geholpen door de coronacrisis. Door de virusuitbraak bestelden mensen vaker online en had het bedrijf het dus drukker met het afleveren van spullen aan huis.
PostNL: fusie kan niet ongedaan worden gemaakt
Dat de rechter een streep zet door de vergunning voor de fusie van PostNL en Sandd betekent niet dat de fusie van de baan is. Volgens PostNL is dat ook niet mogelijk, omdat de integratie van Sandd al is afgerond en al het personeel sinds februari dit jaar onder de paraplu van PostNL post bezorgt.
Ontvlechten is onmogelijk en ongewenst, gelet ook op de postbezorgdiensten die PostNL in de lucht moet houden, aldus het bedrijf. De Universele Postdienst (UPD) is in de wet vastgelegd met als doel te zorgen dat het versturen en ontvangen van post voor iedereen in Nederland toegankelijk blijft. De Nederlandse overheid heeft PostNL aangewezen om de UPD uit te voeren.
Een woordvoerder van PostNL legt uit dat het postbedrijf in deze kwestie eigenlijk geen partij is en dat het de beslissing van Economische Zaken is geweest, waar de rechter nu vraagtekens bij zet. Ook omdat het departement andere bedrijven in de sector te weinig kans heeft gegeven hun standpunten duidelijk te maken.
PostNL heeft er vertrouwen in dat het kabinet zorgvuldig zal handelen. Het bedrijf zegt de beslissing van Den Haag af te wachten. De zegsman weigert in te gaan op scenario's over het eventueel wel moeten ontvlechten van de postbedrijven. "De consolidatie was essentieel voor de postvoorziening", zo klinkt het.
PostNL moet mogelijk afslanken of een schadevergoeding betalen
PostNL moet mogelijk een deel van zijn activiteiten verkopen nu de rechter een streep zette door de vergunning die werd afgegeven voor de fusie met Sandd. Een andere uitkomst van de zaak kan zijn dat klagers als De Vos en RM Netherlands een schadevergoeding uitgekeerd krijgen of dat de vergunning in hoger beroep alsnog wordt goedgekeurd.
Advocaat Bram Nijhof van advocatenkantoor Taylor Wessing, die RM Netherlands en De Vos bijstaat in de zaak, legt uit dat het in de 22 jaar dat de mededingingswet van kracht is, niet eerder is voorgekomen dat de rechter een streep zet door de vergunning. Daarmee is volgens hem de postfusie juridisch vernietigd.
Het is nu aan staatssecretaris Keijzer om stappen te zetten. Dit kan mogelijk door een nieuw besluit te nemen, waarbij de belangen van andere partijen meer in acht worden genomen. "Zorgvuldiger", aldus Nijhof.
De advocaat verwacht dat de zaak maanden, zo niet langer, zal duren. Parallel aan deze zaak loopt ook een kwestie over de schade die de bedrijven als gevolg van de fusie en de monopoliepositie van PostNL lijden. Nijhof sluit niet uit dat de ACM daarnaar kijkt. Mogelijk dat PostNL daarvoor zelfs wordt beboet.
De staatssecretaris heeft nu in ieder geval zes weken de tijd om beroep aan te tekenen. Daarna krijgt ze nog een periode om inhoudelijk te reageren. Nijhof benadrukt dat het College van Beroep voor het bedrijfsleven doorgaans wat langer over zaken doet. Hij meldt daar direct bij dat de kwestie tot nu toe versneld is behandeld.
