- Van de groep zelfstandige ondernemers die gebruik maakt van de fiscale oudedagsreserve (FOR), legt meer dan de helft te weinig op helemaal geen geld in.
- Dat blijkt uit onderzoek van BrightPensioen onder 400 freelancers.
- Door te weinig geld apart te zetten voor pensioen zal de uitgestelde belastingheffing over de FOR hard aankomen, als zzp’ers met pensioen gaan.
- Lees ook: 4 dingen die je kunt doen als je financieel onafhankelijk wilt worden, zodat je eerder kunt stoppen met werken
Als zelfstandige ondernemer (zzp’er) moet je je pensioen zelf regelen. Een van de manieren om dat te doen is met de fiscale oudedagsreserve, ofwel de FOR. Volgens deze regeling mag je ieder jaar een deel van de winst uit je onderneming ‘belastingvrij’ apart zetten voor de oude dag.
In het kalenderjaar 2022 mag je als zzp’er 9,44 procent van de winst apart zetten voor de oudedagsreserve met een maximum van 9.632 euro. In voorgaande jaren was het maximumbedrag lager: 9.218 (2020) en 9.395 euro (2021).
De inkomstenbelasting op deze zogeheten ‘fiscale oudedagsreserve’ wordt pas verrekend op het moment dat je met pensioen gaat. De FOR geeft de ondernemer volgens de Belastingdienst dus op korte termijn een belastingvoordeel.
Minder dan de helft van de zzp-ers legt oudedagsreserve aan
Uit onderzoek van bureau Multiscope onder 400 zzp’ers in opdracht van BrightPensioen blijkt dat ongeveer een derde van de gepeilde zelfstandige ondernemers gebruikt maakt van de FOR-regeling.
Van de groep die het fiscale voordeel van de oudedagsreserve benut, zet een fors deel niet daadwerkelijk geld opzij voor het pensioen.
Meer dan een kwart van de ondervraagde zzp'ers, 28 procent, legt helemaal geen geld apart. Nog eens 25 procent doet dat wel, maar minder dan ze aangeven bij de Belastingdienst.
Deze aanpak kan zelfstandigen grote problemen opleveren, geeft directeur van BrightPensioen Sjaak Zonneveld aan in een persbericht. "Dat ruim een kwart van de FOR-gebruikers in werkelijkheid niets apart zet, is meer dan wij hadden verwacht. Dit is echt een valkuil voor flink wat zzp’ers."
Want de belasting over de oudedagsreserve, of er nu wel of geen geld apart is gezet voor de pensioenopbouw, moet uiteindelijk betaald worden als een zelfstandige ondernemer met pensioen gaat. Uit het onderzoek van BrightPensioen blijkt dat slechts 47 procent van de ondervraagde zzp'ers het volledige bedrag apart zet.
Financieel risico van fiscale oudedagsreserve (FOR)
Wie als zelfstandige ondernemer zelf pensioen opbouwt, kan dit via de FOR belastingvrij doen, maar op het moment van pensionering moet over het opgebouwde bedrag alsnog inkomstenbelasting worden betaald.
Je kunt de betaling van de inkomstenbelasting overigens ook uitspreiden door de pensioenpot onder te brengen in een lijfrenteuitkeringsproduct. Dan ontvang je maandelijks een aanvullend bedrag als pensioen, bovenop de AOW-uitkering van de staat. Over die aanvullende uitkering betaal je dan inkomstenbelasting.
Zonneveld van Brightpensioen, een bedrijf dat producten voor pensioenopbouw aanbiedt voor onder meer zelfstandige ondernemers, wijst erop dat de FOR-regeling in principe in stand kan blijven, maar dat de overheid wellicht een plicht moet instellen om de fiscale reservering ook daadwerkelijk te gebruiken voor pensioenopbouw.
Dat veel zzp'ers te weinig doen aan hun pensioenvoorziening is al jaren bekend. Afgelopen jaar bleek uit een grootschalig onderzoek van online bank Knab dat bijna de helft van de zelfstandige ondernemers niks geregeld heeft voor de oude dag.
