- Een optie is een contract dat je het recht geeft, maar niet de verplichting, om bijvoorbeeld aandelen te kopen of te verkopen tegen een specifieke prijs binnen een bepaalde periode.
- Als het onderliggende aandeel niet presteert zoals je verwachtte, verloopt de optie. Dan ben je de premie die je betaalde kwijt.
- Opties kunnen gebruikt worden als beschermingsconstructie, maar ook als speculatieve belegging.
Elke belegger wil dat zijn of haar beleggingen in waarde toenemen en probeert daarom het juiste moment te kiezen om te kopen of te verkopen.
Maar wat als er een manier zou zijn om je te richten op een specifiek koersniveau van een aandeel zonder het te hoeven kopen?
Die mogelijkheid bestaat dankzij opties. Opties geven een belegger het recht om een aandeel (of een ander financieel product) binnen een vooraf bepaald tijdsbestek te kopen of te verkopen, tegen een specifieke prijs. Optiehandelaren oefenen hun optierecht alleen uit als de waarde van de onderliggende belegging in een voor hen gunstige richting beweegt, dus in de richting waarop zij hebben gegokt.
Opties zijn niet nieuw, maar de populariteit van deze financiële instrumenten heeft de laatste jaren een hoge vlucht genomen, niet alleen bij professionele handelaren, maar ook bij particuliere beleggers.
Met name in de Verenigde Staten hebben beleggingsapps zoals Robinhood met aanbiedingen om zonder transactiekosten in opties te handelen, de handelskosten van optiebeleggen voor particulieren flink omlaag geduwd.
Dit laatste heeft ook een rol gespeeld bij de recente acties van beleggers om de koers van specifieke aandelen omhoog te duwen via de optiemarkt. Dit is onder meer gebeurd bij het aandeel GameStop.
Hoewel opties een gangbaar beleggingsinstrument zijn, zijn veel particuliere beleggers niet goed bekend met de werking ervan. Daarom geven we hieronder een korte uitleg van de basisprincipes.
Wat zijn opties?
Een optie is eigenlijk een overeenkomst. Het is ook een zogeheten derivaat: een contract tussen twee partijen, een belegger en een broker, met een waarde die afgeleid is van een onderliggend financieel product, zoals een aandeel.
Dit contract wordt aangegaan met de mogelijkheid om in de toekomst een vooraf afgesproken financieel product te kunnen kopen. "Een optie geeft de koper het recht maar niet de verplichting om het onderliggende financiële product te kopen of te verkopen tegen een bepaalde koers op of vóór een bepaalde datum," legt analist Robert Ross van Mauldin Economics uit.
Er zijn twee soorten opties: callopties en putopties. Een calloptie geeft een belegger het recht om binnen een bepaalde periode een onderliggend financieel product te kopen, terwijl een putoptie het recht geeft om binnen een bepaalde periode een financieel product te verkopen.
Ongeacht of je een call- of een putoptie neemt, moet je wel betalen voor de rechten die deze instrumenten je geven. De kosten van een optie worden de premie genoemd, oftewel een bepaalde commissie per aandeel (optiecontracten worden normaal gesproken afgesloten voor honderd aandelen). Hoe hoog de premie uitvalt, hangt ook af van:
- De koers waartegen de optiehouder het financieel product heeft afgesproken te kunnen kopen of verkopen. Dit wordt ook de uitoefenprijs genoemd.
- De tijd tot de afloopdatum van de optie. De premie wordt hoger naar mate de afloopdatum verder in de toekomst ligt.
Het kopen van een optie heeft dus iets weg van een aanbetaling die niet teruggevorderd kan worden - je krijgt het recht om op een later tijdstip te besluiten of je daadwerkelijk doorgaat met de aankoop. Optiecontracten hebben doorgaans een looptijd van maximaal negen maanden.
Opties kunnen voor veel verschillende financiële producten worden afgesloten, maar beleggers gebruiken dit contract het vaakst voor aandelen. "De meeste handelaren richten zich op de handel in aandelenopties," zegt analist Edward Moya van broker OANDA.
Verschillende type opties
Financiële producten waarvoor je opties kunt afsluiten zijn onder meer:
- Aandelen
- Obligaties
- Grondstoffen, zoals goud, olie of tarwe
- Valuta's
- ETF's oftewel indextrackers
- Marktindices zoals de Amerikaanse aandelenindex S&P 500 en de AEX in Amsterdam
Voorbeelden van hoe opties werken
We nemen een paar scenario's door om te laten zien hoe de handel in opties werkt:
Voorbeeld calloptie
Laten we aannemen dat je een calloptie koopt voor een groot technologiebedrijf met een uitoefenprijs van 500 euro en een afloopdatum over een maand. Het verschil tussen de huidige koers van het bedrijf en de uitoefenprijs van de optie bepaalt mede de hoogte van de premie.
We nemen een premie van 10 euro per aandeel voor een contract van 100 aandelen. Je moet dus een totale premie van 1.000 euro betalen voor deze optie.
Stel nu dat de aandelenkoers van het grote technologiebedrijf tot bijvoorbeeld 600 euro stijgt vóór de afloopdatum van de optie. Dan kun je de optie uitoefenen en de aandelen voor 500 euro per stuk kopen en meteen doorverkopen voor 600 euro. Dat levert een winst van 100 euro per aandeel op, of 10.000 euro in totaal. Daar gaat dan nog wel 1.000 euro vanaf voor de betaalde optiepremie.
Voorbeeld putoptie
Omgekeerd betekent het kopen van een putoptie dat je verwacht dat de koers van het grote technologiebedrijf vóór de afloopdatum daalt.
Als je uitoefenprijs weer op 500 euro is vastgezet, en de aandelen van het grote technologiebedrijf naar 400 euro dalen, kun je de aandelen dus voor 400 euro kopen. Vervolgens oefen je het optierecht uit om ze te verkopen voor 500 euro per stuk.
Opnieuw is je winst gelijk aan 10.000 euro (exclusief de betaalde premie).
Vanzelfsprekend, als de koers van het onderliggende aandeel niet daalt (of stijgt) zoals je had gehoopt, en je uitoefenprijs dus niet gehaald wordt, laat je het optiecontract gewoon verlopen. De optie verplicht je niet om iets te kopen of te verkopen, het geeft je alleen de kans om dat te doen. Wat je wel verliest is de premie die je hebt betaald.
Waarom zou je een optie kopen?
De belangrijkste pluspunten van opties zijn onder meer:
De recht maar geen verplichting om te handelen: opties geven beleggers koop- of verkooprechten op bepaalde aandelen, maar zonder de kosten die gepaard gaan met het rechtstreeks kopen van die aandelen. Een optie afsluiten is een manier om met een beperkte inleg te speculeren op de koersontwikkeling van een aandeel.
De mogelijkheid om risico's af te dekken: als je een groot belang in een aandeel hebt, kun je een optiecontract ook gebruiken om potentiële verliezen te beperken. "Een risicomijdende belegger kan opties gebruiken om een grote positie af te dekken," zegt analist Ross.
Als een belegger bijvoorbeeld een aanzienlijk aantal aandelen in bedrijf X bezit, kan hij zijn risico verkleinen door een evenredig aantal putopties op datzelfde bedrijf te kopen. Op die manier heeft hij de mogelijkheid om een deel van zijn verlies te compenseren als de koers van bedrijf X in prijs daalt. De uitoefenprijs van de putoptie zal in dat geval waarschijnlijk boven de werkelijke koers van bedrijf X liggen.
Hoe risicovol zijn opties?
Optiehandel gaat gepaard met een aantal risico's.
- De premie betalen: Voor de koper van een optie is het ergste scenario dat de koers van het onderliggende financiële product niet in de gewenste richting beweegt. De koper wordt in dat geval gedwongen het contract te laten verlopen. De premie is dan voor niets betaald. Gebeurt dit vaak genoeg, dan kunnen de kosten tot een flinke som optellen!
- Voorspellen van richting én timing: Om succesvol in opties te handelen moet je niet alleen nauwkeurig voorspellen of een aandeel zal stijgen of dalen, maar ook wanneer dat gebeurt. Misschien klopt je intuïtie dat de koers van een groot oliebedrijf gaat toenemen, maar als je optie verloopt net voor dat gebeurt, kun je er niet van profiteren en heb je de premie voor niets betaald. "Handelen in opties is veel moeilijker dan gewoon beleggen in aandelen, omdat je niet alleen de richting goed moet hebben, maar ook de timing", zegt Edward Moya van Oanda.
- Kosten moeten opwegen tegen winsten: De handel in opties brengt kosten met zich mee. Niet alleen ben je verplicht een premie te betalen voor de opties, maar vaak moet je ook een vergoeding betalen aan de broker (behalve dus bij apps als Robinhood). Daarom is het verstandig om voor het kopen van een optie de verwachte kosten af te zetten tegen de verwachte winsten (en verliezen). Anders kan de winst lager uitvallen dan je had verwacht.
Om samen te vatten...
Met opties krijgen beleggers het recht om een bepaald aantal aandelen van een bedrijf te kopen of verkopen, tegen een specifieke prijs gedurende een bepaalde periode.
Er zijn twee soorten opties: de call (koop) en de put (verkoop). Opties kunnen voor verschillende financiële producten worden afgesloten, hoewel ze het vaakst voor aandelen worden gebruikt.
De handel in opties is natuurlijk niet zonder risico. Daarom zijn deze instrumenten meer geschikt voor professionele beleggers of de meer ervaren particuliere beleggers. Je moet bereid zijn onderzoek te doen en goed je risico's afdekken.
Mits beleggers voorzichtig handelen, kunnen opties een zeer doeltreffend middel zijn om te profiteren van de koersstijging of -daling van een financieel product.
Zorg er wel voor dat je de koersbewegingen van aandelen in de gaten houdt en dat je gedisciplineerd bent in hoe je opties gebruikt. Moya: "In een ideaal scenario moeten beleggers al voor het sluiten van een optiecontract grenswaarden opstellen voor winst of verlies in elke transactie."
