- Het Verenigd Koninkrijk gaat Oekraïne bevoorraden met tankmunitie die verarmd uranium bevat.
- Deze krachtige pantser-doorborende projectielen kunnen in potentie grote schade toebrengen aan Russische pantservoertuigen.
- Het Kremlin ziet de levering van de Britse munitie als een escalatie.
- Lees ook: Bezoek van Chinese president Xi Jinping aan Rusland is vernederend voor Poetin: ‘Hij heeft het Kremlin verpand aan Beijing’
Het Verenigd Koninkrijk maakte eerder deze week bekend dat het tankmunitie met verarmd uranium zal gaan leveren aan het Oekraïense leger. Met deze krachtige granaten kunnen gaten worden geboord in Russische pantservoertuigen. En dat ziet het Kremlin niet zitten.
De munitie zal worden gebruikt in Britse Challenger 2-tanks, die Downing Street al eerder dit jaar beloofde te leveren aan Kiev. “Deze granaten zijn hoogst effectief in het verslaan van moderne tanks en gepantserde voertuigen”, legde de Britse minister van Defensie Annabel Goldie maandag uit aan het Britse parlement.
Verarmd uranium al jaren in gebruik voor munitie
Verarmd uranium is een afval- of bijproduct van de nucleaire industrie. Dit materiaal blijft over als het zeer radioactieve element U-235, wat gebruikt wordt bij de productie van kernwapens, uit natuurlijke uraniumerts wordt gehaald.
Het Amerikaanse leger begon in de jaren zeventig verarmd uranium te gebruiken voor mortiergranaten, kogels, bepantsering en ballast voor vliegtuigen, vanwege de hoge dichtheid. Als tankmunitie is het zeer effectief in het penetreren van vijandige pantservoertuigen.
Traditionele munitie wordt plat geslagen tegen bepantsering, maar projectielen gemaakt met verarmd uranium worden juist scherper. De randen van het inslagpunt smelten, waardoor de kogel of granaat door het pantser heen kan prikken. Omdat deze munitie verhit en zelfs in brand kan vliegen, kan het ook schade binnen gepantserde voertuigen aanrichten. In sommige gevallen kan dit leiden tot explosies van munitie en brandstof.
Verarmd uranium: radioactief maar relatief onschadelijk
Hoewel verarmd uranium wel degelijk straling afgeeft, is de radioactiviteit beperkt. Zolang de munitie buiten het menselijk lichaam blijft, zo schrijft het Britse ministerie van Defensie, heeft het geen nadelig effect op de gezondheid.
Het probleem in oorlogssituaties is dat kogels en andere projectielen al snel terechtkomen in menselijke lichamen. Bovendien kan lange blootstelling, door het inademen of doorslikken van radioactief gemaakte stofdeeltjes of metalen fragmenten van de munitie, leiden tot schade aan de nieren. Dat is de plek waar de grootste concentratie van dit soort deeltjes zich verzamelt in het lichaam.
Moskou ziet Britse levering tankmunitie aan Oekraïne als escalatie
Na de Britse bekendmaking over de levering van de tankmunitie protesteerde Moskou hiertegen. Onder andere de Russische president Vladimir Poetin en minister van Defensie Sergei Shoigu dreigden met escalatie van het conflict in Oekraïne.
Volgens het Kremlin introduceert het 'westen' op deze manier wapens met een nucleaire component. En plaveit het op deze manier de weg voor Rusland om dat ook te doen, zij het niet alleen met munitie gemaakt met verarmd uranium.
Het Kremlin noemt het Britse voornemen het 'Joegoslavische scenario'. Een referentie naar de NAVO-bombardementen in de jaren negentig tijdens de Balkanoorlogen. Volgens de Verenigde Naties werden hierbij projectielen met verarmd uranium gebruikt.
Rusland gebruikt zelf ook verarmd uranium
Toch klinken de klachten van het Kremlin hol. Sinds 2018 maakt het Russische leger zelf gebruik van verarmd uranium in tankmunitie. Staatsmedia citeerden in berichten rond diezelfde tijd experts die benadrukken dat deze projectielen niet in strijd zijn met internationale verdragen.
Het VK bood Moskou dan ook tegengas. Het onderstreepte het feit dat het Britse leger al decennialang verarmd uranium gebruikt in munitie en dat het geen nucleaire kenmerken heeft. Ook president Joe Biden schaarde zich achter die verklaring.
"Dit soort munitie is heel normaal en is al vele decennia in gebruik", vertelde een woordvoerder van het Witte Huis op woensdag. "Ik denk dat wat er in wezen gaande is, is dat Rusland het niet leuk vindt dat Oekraïne hun tanks blijft uitschakelen. En als dat echt zo'n zorg is, dan moet Moskou die voertuigen terugtrekken naar Rusland en ze daar parkeren".
Ook al zijn de VS van plan om geavanceerde M1 Abrams-tanks te sturen naar Oekraïne, zullen ze die vooralsnog niet voorzien van munitie gemaakt met verarmd uranium.
Het Russische leger lijdt zware verliezen in Oekraïne. Volgens de open source-organisatie Oryx zijn er in het meer dan een jaar durende conflict al bijna 1.900 Russische tanks beschadigd.
De Amerikaanse regering denkt dat Rusland waarschijnlijk de helft van zijn tanks heeft verloren in Oekraïne. De reden? Die zijn legio, vertelden militaire experts al eerder aan Insider. Zij noemen onder andere het ontbreken van luchtdekking en gezond verstand.
