Arie den Hertog heeft klussen in heel Nederland.

“Gisteren was ik op de Maasvlakte om meeuwen te vangen, morgen ben ik in Noord-Holland. We rijden hier met drie auto’s elk 80.000 kilometer per jaar. En soms rijden we voor maar tien minuten werk. Kooien op het dak van een winkelcentrum leggen bijvoorbeeld.”

Er zijn veel meer ongediertebestrijders in Nederland. Die vangen ook wel eens wat duiven, maar de familie Den Hertog is de enige die grotere klussen met vogels doet. Werk is er genoeg, vertelt Arie den Hertog, die samen met zijn vader Dick het bedrijf Duke Faunabeheer runt.

“In Nederland krijg je steeds meer conflictsituaties. We hebben een vaste oppervlakte, maar het aantal dieren en het aantal mensen neemt steeds meer toe. Nederland is nog lang niet vol met ganzen bijvoorbeeld. Gras zat. Maar gras is eigenlijk voor de koeien, vinden de boeren, dus zij willen de ganzen weg hebben.”

Wild naar de poelier

Er zijn nogal wat controverses. Het was Duke Faunabeheer dat in 2005 de mus bij Domino Day schoot. De media-aandacht die volgde was enorm. Maar er is altijd wel iets. Afgelopen januari was er veel heibel over de Amsterdamse duiven die Den Hertog vangt, waarna de poelier er wildpaté van maakt. “Ik ben tegen het weggooien van wild. Zeker van de ganzen wordt alles gebruikt, de veren, botten.”

De meeste vogels die Den Hertog vangt, gaan naar poelier Van Meel in Amsterdam. "Zo kom ik het hele jaar door van mijn wild af. Er zijn maar weinig poeliers die vijfhonderd ganzen ineens kunnen opslaan. Sowieso zijn er nog maar weinig poeliers die zelf slachten. Maar Van Meel is de grootste in Nederland, met een koelcel zo groot als een loods."

Begin deze maand werden Kamervragen gesteld over een kauw (een beschermde vogel) die Den Hertog in Hoek van Holland schoot terwijl hij jacht maakte op huiskraaien. "Het was best ver weg en als ze opvliegen dan moet je snel beslissen. En ja, kauwen trekken samen op met kraaien."

Bedrijf in brand gestoken

Maar de weerstand die hij ondervindt gaat weleens verder dan wat vragen van de Partij voor de Dieren. In 2008 werd het bedrijf in brand gestoken door dierenactivisten. De daders zijn nooit gepakt. Er hangen nu camera's en er staat extra hekwerk.

In Hoek van Holland werd hij bij het jachtincident met de kauw nog bedreigd: "Een man komt aanlopen precies op het moment dat ik die kauw schiet. Hij had het gezien. Hij zegt: 'ik kom zo terug en dan leg ik een stuk hout in je nek'."

In het kantoor hangt een jachttrofee (de kop van een wild zwijn, zelf geschoten) en er staat een vitrinekast vol bokalen, gewonnen met kleiduivenschieten. Vindt hij het zelf vervelend dat hij een kauw heeft geschoten? "Ik baal dat ik niet meer huiskraaien heb geschoten! Daar krijg ik voor betaald. Moet ik misschien weer een extra keer terugkomen." Maar kauwen, daar heb je er nog heel veel van. Den Hertog lacht een beetje: "Daar kraait geen haan naar."

Grote dierenvriend

Houdt Den Hertog van dieren? "Ik ben juist een hele grote dierenvriend. Door dit werk let je veel meer op. Ik weet veel meer over dieren dan de gemiddelde dierenbeschermer. Met alle respect, maar ik loop elke dag in de natuur."

En dan zijn er de rechtszaken, bijvoorbeeld van stichting Faunabescherming. Duke Faunabeheer moet elk jaar wel een paar keer in de rechtszaal verschijnen. "Ik doe zelf het woord, dan kost het me niks. Als ik advocaten inhuur dan moeten die zich inlezen, dan ben ik veel meer kwijt. Maar het kost wel tijd waarin ik geen geld kan verdienen. Het wordt wel makkelijker, want met elke rechtszaak komt er meer jurisprudentie bij. We hebben nog nooit een zaak verloren."

Familiebedrijf

In 1991 begon vader Dick den Hartog wat is uitgegroeid tot een echt familiebedrijf. Zoon Arie kwam erbij, diens vrouw werkt in het bedrijf en er is nog iemand aangenomen. Arie den Hertog vindt dat groot genoeg. "Ik wil niet groter worden. Als mijn vader volgend jaar stopt met werken, dan blijven we met zijn tweeën over. Meer personeel is ook veel vaste kosten. Ik zou meer muizen- of kakkerlakkenbestrijding kunnen doen. Maar dan moet je ook concurreren. Daar heb ik geen zin in. Ik ben specialist in vogels. Daar is niet werk genoeg in om tien man aan het werk te zetten, maar nu hebben we voor drie man lekker de hele week werk."

Groter groeien zou ook betekenen: meer papierwerk. En dat ziet Den Hertog niet zitten: "Ik ben nog steeds het liefst buiten bezig. Als ik een dag op kantoor zit dan krijg ik koppijn." En gaat het goed? "We komen rond. Het is weleens rustiger, maar we hebben ook af en toe hele goede maand. Ik hoef er geen reet aan te verdienen. Als ik dit kan blijven doen, dan teken ik meteen."

No cure, no pay

Den Hertog werkt op basis van 'no cure no pay'. "Ik wil me niet schuldig voelen. Ik zou het niet over mijn hart kunnen verkrijgen om geld te krijgen voor iets dat niet gelukt is. Zo houd ik ook de klant tevreden."

Hij heeft zelf drie zoons. De oudste zoon van 15 houdt van jagen, de middelste van vissen. De jongste van 11 wil alleen turnen en skaten, die interesseert het niks. Ze moeten alle drie vooral doen waar ze zin in hebben natuurlijk, maar het zou wel mooi zijn als de jongste generatie aanhaakt, zegt Dick den Hertog over zijn kleinkinderen. Hij geniet zichtbaar van het familiebedrijf: "We zijn al paar keer met drie generaties herten gaan schieten in Polen. Ik vind het prachtig." Zijn mobiele telefoon gaat over – de ringtone is de zang van een merel.

De grauwe gans, daar moet je slim voor zijn

In de kleine loods van het bedrijf in Lelystad staan kooien die Den Hertog zelf bouwt. In een hokje zitten twee fretten die hij gebruikt om konijnen mee te vangen.

In het midden staan twee aanhangers: één met materieel om ganzen te vangen en één met een CO2-installatie om ze ter plaatse te kunnen doden.

Ganzen zijn het mooiste werk, vindt Den Hertog. "Canadese ganzen of brandganzen zijn makkelijk, maar de grauwe gans, daar moet je slim voor zijn. Het is een spel tussen de ganzen en jezelf. Je hebt een plan, maar daar denken die ganzen anders over. Je moet ze opdrijven in een soort kooi, maar het moet precies goed lopen wil je ze bij elkaar houden. Ik heb er al duizenden gevangen, dat heeft nog niemand geëvenaard."